کتایون حجتی؛ زهرا عابدی؛ بهزاد رایگانی؛ مصطفی پناهی
چکیده
مقدمه: در سال های اخیر، پدیده گرد و غبار به یکی از مهم ترین چالش های محیط زیستی در سراسر جهان تبدیل شده است که یکی از آثار منفی آن بر بخش کشاورزی است. گرد و غبار بر کشاورزی از طریق تأثیر بر فرآیند فتوسنتز و همچنین افزایش دمای برگ میتواند رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار دهد و با فراهم کردن شرایط مساعد برای بروز بیماری ...
بیشتر
مقدمه: در سال های اخیر، پدیده گرد و غبار به یکی از مهم ترین چالش های محیط زیستی در سراسر جهان تبدیل شده است که یکی از آثار منفی آن بر بخش کشاورزی است. گرد و غبار بر کشاورزی از طریق تأثیر بر فرآیند فتوسنتز و همچنین افزایش دمای برگ میتواند رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار دهد و با فراهم کردن شرایط مساعد برای بروز بیماری ها و بر هم زدن توازن جمعیتی آفات در برابر حشرات سودمند و شکارچی و همچنین تأثیر بر کاهش راندمان سم‌پاشی در گیاهان بر علیه آفات و بیماری ها، زمینه ایجاد خسارت و کاهش تولید در محصولات مختلف زراعی و باغی را به وجود می آورد. هدف از این پژوهش برآورد تمایل به پرداخت جهت کاهش اثرات گرد و غبار بر بخش کشاورزی کانون های تولید گرد و غبار و نواحی اطراف آن در استان البرز می باشد.مواد و روش ها: برای رسیدن به هدف این پژوهش، ابتدا با توجه به نقشه کانون های گرد و غبار تهیه شده استان البرز، دهستان های تحت تأثیر تعیین شد. در این استان دهستان های نجمآباد، رامجین، چهاردانگه، پلنگ آباد، محمدآباد، تنکمان جنوبی و احمدآباد نواحی در گیر با گرد و غبار هستند. سپس با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط (CVM) تمایل به پرداخت افراد برای پیشگیری و کاهش آثار منفی پدیدهی گرد و غبار بر بخش کشاورزی با استفاده از 400 پرسشنامه محاسبه شد. لازم به ذکر است که تعداد پرشنامه ها از طریق با استفاده از رابطه Cochrane و جمعیت دهستان های درگیر گرد و غبار تعیین گردید.نتایج: با توجه به نتایج این پژوهش، درصد درستی برآورد تمایل به پرداخت کشاورزان به منظور کاهش خسارات گرد و غبار، در مدل بر آوردی 73 درصد است. همچنین میزان ارزش مورد انتظار (WTP) برابر 165423 ریال (تقریباً برابر 5/5 دلار) محاسبه شد. با توجه به جمعیت منطقه تحت تأثیر، ارزش کل حفظ محصولات کشاورزی در مقابل پدیدهی گرد و غبار برابر با 2743375032 ریال (9144.58 دلار) در سال است. نتایج نشان داد که متغیرهای سن، تعداد افراد شاغل، تحصیلات، درآمد و شاخص آگاهی محیط زیستی اثر مثبت و معنی‌داری بر تمایل به پرداخت کشاورزان برای حفظ محصولات کشاورزی در مقابل گرد و غبار دارند. به عبارت دیگر افزایش سن، تعداد افراد شاغل در خانواده، افزایش سطح تحصیلات، افزایش درآمد و افزایش آگاهی کشاورزان باعث افزایش تمایل به پرداخت آن ها میشود.بحث: ارزیابی تمایل به پرداخت کشاورزان استان البرز به منظور کاهش خسارت گرد و غبار بر بخش کشاورزی نشان داد که افزایش آگاهی، تحصیلات و تجربه (سن) باعث افزایش تمایل کشاورزان به پرداخت هزینه های کنترل گرد و غبار می شود. بنابراین می توان گفت که به منظور کنترل و تثبیت منابع تولید گرد و غبار در استان البرز، باید ابتدا شناخت و آگاهی کشاورزان نسبت به اثرات منفی گرد و غبار بر بخش کشاورزی را با استفاده از کلاس های آموزشی تبلیغات و غیره افزایش داده شود. در نتیجه این کار تمایل به پرداخت کشاورزان افزایش پیدا خواهد کرد. سپس در قالب سازمان های مردم نهاد و یا طرح های مشارکتی با دولت اقدام به طراحی و اجرای برنامه های کنترل و تثبیت منابع تولید گرد و غبار با مشارکت خود کشاورزان کرد.
محمدحسین باقری؛ محمدرضا فرزانه؛ بهزاد رایگانی
چکیده
پیشینه و هدف: سیل به عنوان یکی از اصلی ترین مخاطرات طبیعی در ایران خسارات گسترده ای را در مناطق مختلف به همراه داشته است. یکی از فن آوری هایی که در این زمینه می تواند دستاوردهای قابل توجهی را به همراه داشته باشد فن آوری سنجش از دور می باشد توانایی ارزیابی دقیق و به موقع سیل ابزاری مهم و ایمن جهت کاهش سیل و واکنش به این ...
بیشتر
پیشینه و هدف: سیل به عنوان یکی از اصلی ترین مخاطرات طبیعی در ایران خسارات گسترده ای را در مناطق مختلف به همراه داشته است. یکی از فن آوری هایی که در این زمینه می تواند دستاوردهای قابل توجهی را به همراه داشته باشد فن آوری سنجش از دور می باشد توانایی ارزیابی دقیق و به موقع سیل ابزاری مهم و ایمن جهت کاهش سیل و واکنش به این مخاطره می باشد. روش‌های متعددی برای نشان دادن خطرات مرتبط با سیل با استفاده از اندازه‌گیری‌های زمینی ایجاد شده‌اند. داده‌های سنجش از دور ماهوارهای برای ارزیابی سیل به دلیل قدرت تفکیک مکانی و ظرفیت آن‌ها برای ارائه اطلاعات برای مناطقی با دسترسی ضعیف یا فاقد اندازه‌گیری‌های زمینی استفاده شده‌اند. داده های ماهواره ای راداری و با وضوح بالا عمدتاً برای تجزیه و تحلیل فضایی پیکسل های آب مفید است. زمانی که داده‌های سیل (قبل و بعد از وقوع سیل) در دسترس باشد، می‌توان تغییرات پوشش زمین را طبقه‌بندی کرد و بنابراین مشخص کرد که کدام مناطق سیل‌زده هستند. از طرفی نیز توسعه ابزاری کاربردی برای تسهیل و تسریع پردازش تصاویر ماهواره نیز می تواند نقش کلیدی در پیشبرد و توسعه تحقیقات در این زمینه باشد.موارد و روش ها: پژوهش حاضر به دنبال توسعه روش شناسی می باشد که با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل 1 و با به کارگیری محصولات جهانی، خسارات ناشی از رویداد سیل را با رویکردی نوین برآورد کند این خسارات در دو واقعه سیلابی 1398 خوزستان و 1400 کنارک و چابهار مد نظر قرار گرفت. در این پژوهش به جز داده‌های ماهوارهای سنتینل 1، جهت تعیین حد آستانه‌ها و تدقیق نتایج، از تصاویر ماهواره اپتیک از قبیل لندست 8 نیز استفاده شده است. برای مناطقی که به دلایلی از قبیل مزاحمت ابر و یا عدم گذر ماهواره اپتیک و یا حتی عدم انطباق زمانی تصویر رادار و اپتیک، امکان استخراج و تدقیق حد آستانه بر اساس تصاویر اپتیک میسر نباشد؛ ایده استفاده از ترکیب رنگی حاصل از تصاویر بعد و قبل سیلاب به کار گرفته شد. نتایج: نتایج این پژوهش به توسعه ابزار کاربردی جهت برآورد خسارت سیل در محیط گوگل ارث انجین منجر گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر این موضوع بود که با توجه به محدودیت های استفاده از تصاویر ماهواره نوری که غالباً در شرایط جوی بعد سیلاب و به دلیل مشکلات پوشش ابر، امکان استفاده از آن ایجاد مشکل می کند؛ لذا استفاده از ماهواره های راداری با ارائه ایده استفاده از ترکیب رنگی حاصل از تصاویر بعد و قبل سیلاب، می تواند به تنهایی نقش مؤثری در شناسایی پهنه سیلابی و متعاقباً برآورد خسارات حاصل از سیلاب داشته باشد. پیاده سازی روش ارائه شده در محیط گوگل ارث انجین به دلیل سهولت در دسترسی به مجموعه تصاویر ماهوارهای و محصولات جهانی راهکاری مناسب در زمینه استخراج پهنه سیلابی و متعاقباً برآورد خسارات کشاورزی و مسکونی ناشی از سیلاب می باشد.بحث: اگرچه تلفیق اطلاعات ماهواره های راداری و نوری میتواند نقش مهمی در تدقیق حد آستانه ها و استخراج پهنه سیلابی ایفا کند. لیکن محدودیت های مربوط به تصاویر نوری از قبیل مزاحمت های پوشش ابری منجر به این شد که در این تحقیق روش‌شناسی مبتنی بر تصاویر راداری (بدون استفاده از تصاویر نوری) به کار گرفته و ارزیابی شود. از طرفی نیز مطابق با روش شناسی تحقیق، نیازی به تهیه و جمع آوری اطلاعات زمینی نبوده و محصولات جهانی در خصوص جمعیت و توزیع مکانی آن، پوشش زمین، پهنه های آبی دایمی و مدل رقومی ارتفاعی زمین، با دقت مکانی مناسب (کلیه اطلاعات با دقت مکانی کمتر از 100متر) به کار گرفته شده است. سهولت دسترسی سریع به تصاویر ماهواره ای پردازش شده و همچنین کدنویسی کلی و پردازش تصاویر و اجرای روش‌شناسی مدنظر در محیط ارث انجین از ویژگی‌های منحصر به فرد این مطالعه می‌باشد.