توسعه پایدار
تبیین ساز و کارهایی برای طراحی چارچوبی برای استقرار نظام ارزیابی اثر پایداری در ایران
دوره 1، شماره 57 ، مهر 1395، ، صفحه 1-18

چکیده
  این تحقیق با هدف توسعه و تدوین چارچوبی برای استقرار نظام ارزیابی اثر پایداری در ایران انجام شد. در این رابطه با استفاده از روش تحقیق میان فرهنگی، مباحثی شامل: هستی­شناسی، مفاهیم روش­شناسی، رهیافت‌ها و تجارب مورد بررسی قرار گرفت. طی روش نمونه‌گیری، از موارد ویژه که روشی هدفمند است، نظرات متخصصان (7 نفر)، کارشناسان (6 نفر)، سیاست­گذاران ...  بیشتر

منابع آب
بررسی اثرات خشکی دریاچه ارومیه بر آسیب‌پذیری محیط‌زیست طبیعی و انسانی ناحیه پیرامون

زهره فنی

دوره 2، شماره 58 ، دی 1396، ، صفحه 1-16

چکیده
  تغییرات آب و هوایی و گرم شدن زمین از جمله مهمترین مشکلات انسان در چند دهه اخیر به حساب می­آید. به­طوری­که این تغییرات به­صورت مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی انسان تاثیر زیادی گذاشته است. بحران­های زیست­محیطی موجود در ایران از جمله کمبود بارش، خشک شدن رودها، تالاب­ها و دریاچه­ها باعث بروز مخاطرات و آسیب­پذیری طبیعی و انسانی ...  بیشتر

توسعه پایدار
تأثیر سبک زندگی خانوارهای شهری در بحران انرژی (با تاکید بر ایران)

زهره فنی؛ مصطفی شمسایی

دوره 3، شماره 59 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 1-18

چکیده
  امروزه شهرها به دلیل نقش و کارکردها در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی و در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی بزرگترین و مهمترین زیستگاه انسان محسوب می شوند به گونه ای که کلانشهرها امروزه نقش مهم و موثری در تولیدات جهانی ایفا می کنند. از این رو شهرها به عنوان بزرگترین واحدهای مصرف کننده انرژی در سطح جهان تلقی می شوند ...  بیشتر

تحلیل طرح‌های پاسخگویی به معضلات محیط زیستی شهرهای مدرن

پویا پروین؛ محمدمهدی ضرابی

دوره 3، شماره 60 ، شهریور 1397، ، صفحه 1-16

چکیده
  حرکت به سمت پایداری و سیاست‌های توسعه پایدار همواره یکی از پاسخ‌های اساسی به معضلات محیط زیستی بوده‌است که دولت‌های مختلف، با وضع و تنظیم آن ها تلاش در کاهش مشکلات جامعه خود را داشته اند. این سیاست‌ها عموما ساختارهای کلی گوناگون و حتی متفاوتی با یکدیگر دارند که با توجه به نیازها، معضلات و موقعیت جغرافیایی متفاوت است.در این پژوهش ...  بیشتر

منابع آب
بررسی روند تغییرات بارش، تبخیر و تعرق و دبی حوضه آبریز کن با توجه به تغییرات اقلیمی

دانیال ادیب طالقانی؛ بهنوش خوش منش

دوره 4، شماره 66 ، بهمن 1398، ، صفحه 1-18

چکیده
  یکی از اثرات تغییرات اقلیمی در دهه های اخیر، تغییرات چرخه های آبی در مناطق مختلف زمین بوده است. از آن­ جا که این تغییرات می­تواند اقتصاد و مهم تر از آن سلامت انسان را تحت تاثیر قرار دهد، مطالعه روند پارامترهای تاثیرگذار برای آمادگی انسان در برابر مشکلات اقتصادی، کمبود آب و غیره در آینده، امری بسیار مهم و ضروری شده است. لذا در این ...  بیشتر

بررسی غنا، تنوع گونه ای و ساختاری پارک شهری قلمستان اصفهان

مرجان امیدی؛ حمیدرضا ریاحی؛ علی جعفری

دوره 4، شماره 64 ، مرداد 1398، ، صفحه 1-10

چکیده
  صنعتی شدن شهرها باعث آلودگی بیش از حد شده به طوری که در شهرهای بزرگ این مسئله به موضوعی جدی تبدیل شده است. رشد روزافزون جمعیت از یک سو و تاسیس کارخانجات از سوی دیگر باعث بحرانی­تر شدن این موضوع می­باشد. در نتیجه اهمیت فضای سبز پررنگ­تر از همیشه مورد بررسی قرار می­ گیرد. با شناخت فضای سبز و خصوصیات کمی و کیفی آن می­توان برنامه ...  بیشتر

کمی سازی تأثیر انتشار کهور آمریکایی (Prosopis juliflora) بر پوشش گیاهی بومی در جنوب ایران

فاطمه ایزدی؛ عاطفه چمنی؛ رسول زمانی احمدمحمودی

دوره 7، شماره 77 ، آبان 1401، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22034/envj.2022.159953

چکیده
  پیشینه و هدف: یکی از مهم­ترین گونه­ های گیاهی مهاجم ایران، درخت کهور آمریکایی (Prosopis juliflora) است که گستره­ بزرگی از جنوب و جنوب شرق ایران را تحت کنترل خود در آورده است. اثر این گونه به حدی است که کهور آمریکایی، گونه غالب و در مواردی تنها گونه درختی در بیشتر اکوسیستم ­های ساحلی جنوب ایران بشمار می ­آید. صرف نظر از تخلیه آب­ های زیر ...  بیشتر

تحلیل محتوای اصول و مؤلفه‌های قوانین و مقرّرات محیط‌زیستی ایران

ساجده صفی‌خوانی؛ ارشک حلی‌ساز

دوره 7، شماره 78 ، دی 1401، ، صفحه 1-23

https://doi.org/10.22034/envj.2022.165163

چکیده
  پیشینه و هدف: قانون وسیله‌ای است برای بیان ارزش‌هایی که مطابق با زمان تغییر می‌کنند و هم­چنین، منعکس‌کننده‌ مهم‌ترین و بنیادی‌ترین اصول مورد قبول یک حاکمیّت است. فصل‌بندی قانون یکی از مهم‌ترین نکات ساختاری در هنگام تدوین قوانین است. علی‌رغم این­که با تحلیل اصول و مؤلفه‌های به‌کار برده شده در متن قوانین و مقرّرات محیط‌زیستی ...  بیشتر

حیات وحش
مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه پازن (Capra aegagrus) و کبک‌دری (Tetraogallus caspius) در منطقه حفاطت‌شده البرز مرکزی شمالی بر مبنای رویه ارزیابی چند‌معیاره (MCE)

سپیده یوسفی قلعه‌سلیمی؛ مهدی غلامعلی فرد؛ سید محمود قاسمپوری؛ ابوالفضل رهبری‌زاده

دوره 8، شماره 82 ، بهمن 1402، ، صفحه 1-16

https://doi.org/10.22034/envj.2024.424325.1319

چکیده
  مقدمه: در چند سال اخیر، زیستگاه‌های طبیعی به ویژه مناطق تحت‌حفاظت عمدتاً حالت تکه‌تکه‌ای و جزیره‌ای یافته‌اند و در میان کاربری‌های انسانی قرار گرفته‌اند. شناخت زیستگاه‌های مطلوب حیات‌وحش و درک ویژگی‌های آن‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با استفاده از روش‌های مدل‌سازی زیستگاه به صورت گسترده و بدون نیاز به جمع‌آوری ...  بیشتر

تنوع زیستی و ایمنی زیستی
شناسایی، تعیین تنوع و تراکم پرندگان آبزی زمستان گذران در تالاب رفیع

بهروز بهروزی راد

دوره 4، شماره 65 ، آبان 1398، ، صفحه 1-10

چکیده
  در این بررسی  تغییرات جمعیت، تنوع و غنای گونه‌ای پرندگان آبزی تالاب رفیع در دو فصل پاییز و زمستان 1387 بررسی‌شده است. شمارش پرندگان آبزی با استفاده از روش شمارش کل (Total Count) انجام شد. این روش توسط سازمان جهانی تالاب‌ها(WI) برای شمارش پرندگان تالاب‌های سراسر جهان توصیه و بکار می‌رود. تنوع، غنا، یکنواختی و تراکم پرندگان آبزی تالاب با ...  بیشتر

گرافیک محیطی، رسانه ای برای حفظ محیط زیست

فائزه قائمی منش

دوره 4، شماره 64 ، مرداد 1398، ، صفحه 11-22

چکیده
  محیط ­زیست مسئله­ ای حیاتی در زندگی بشر امروزی است و توجه به حفظ و نگه داری آن مسئولیتی بزرگ، بر گردن تک­تک افراد جامعه می­ نهد. امروزه گرافیک محیطی به عنوان عامل رسانه ­ای عمل می‌کند. طراح گرافیک آشناترین هنرمند به جامعه است و اثر او به جامعه راه دارد، لذا می ­تواند از طریق هنر خود، مسئله محیط ­زیست را به جامعه بشری معرفی ...  بیشتر

کاربرد گیاهان در حذف آلاینده‌های نفتی

محدثه فریدونی؛ منا صراحی نوبر؛ خدیجه کیارستمی

دوره 7، شماره 77 ، آبان 1401، ، صفحه 13-31

https://doi.org/10.22034/envj.2022.160906

چکیده
  پیشینه و هدف: صنعت نفت یک صنعت مهم، مادر و اشتغال‌زا است که به عنوان صنعت تغذیه کننده بسیاری از صنایع محسوب می‌شود. یکی از مشکلات مهم محیط زیستی مرتبط با این صنعت این است که در طی فرایندهای مختلف استخراج، انتقال، پالایش و فراوری آن امکان ورود نفت به محیط‌زیست وجود دارد. آلودگی نفتی محیط‌زیست، تهدیدی بزرگ برای سلامت اکوسیستم و انسان ...  بیشتر

آلودگی خاک
کمینه‌سازی پسماندهای پتروشیمی با استفاده از رویکرد R3: مطالعه موردی در منطقه صنعتی عسلویه، ایران
دوره 2، شماره 58 ، دی 1396، ، صفحه 17-30

چکیده
  باوجود گذشت یک دهه از شروع مدیریت پایدار پسماندها با استفاده از رویکرد R3 (کاهش در مبدأ، استفاده مجدد و بازیافت)، تابه‌حال کاربرد این رویکرد در کمینه‌سازی پسماندهای پتروشیمی در ایران به­کار گرفته نشده است. ازاین‌رو در این تحقیق به بررسی کاربرد این رویکرد بر روی پسماندهای تولیدی مجتمع الفین یازدهم منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی ...  بیشتر

معرفی چارچوبی برای به کارگیری رهیافت خدمات اکوسیستمی در مدیریت منابع آب

اردوان زرندیان

دوره 3، شماره 60 ، شهریور 1397، ، صفحه 17-28

چکیده
  مفهوم خدمات اکوسیستمی می‌تواند رویکرد ارزشمندی را برای ایجاد پیوند بین انسان و طبیعت و تحلیل برنامه‌های حفاظت و احیای اکوسیستم‌های طبیعی ارائه نماید. علیرغم توجه فزاینده به این مفهوم، کاربرد عملی آن در مدیریت کاربری زمین و منابع آب به دلیل فقدان تعاریف و روش‌های مناسب با چالش‌هایی مواجه است. در این مطالعه با مرور و تحلیل ادبیات ...  بیشتر

اقتصاد محیط زیست
آیا توسعه مالی در ایران سبز است؟ شواهدی جدید از استان‌های ایران

مهدیه رضاقلی زاده؛ یوسف عیسی زاده؛ پریسا شاهبدینی

دوره 8، شماره 82 ، بهمن 1402، ، صفحه 17-34

https://doi.org/10.22034/envj.2024.416386.1314

چکیده
  مقدمه: توسعه مالی، فرایندی است که طی آن کمیت و کیفیت و کارایی خدمات واسطه‌گری‌های مالی بهبود می‌یابد. توسعه هر چه بیشتر سیستم مالی، منابع مالی بیشتری برای توسعه تکنولوژی انرژی‌های تجدیدپذیر فراهم می‌کند و در نتیجه با تغییر ترکیب تأمین انرژی و کاهش انتشار آلاینده‌ها می‌تواند اثرات محیط‌زیستی مثبتی داشته باشد. توسعه مالی از طریق ...  بیشتر

آموزش محیط زیست
نیازسنجی آموزش محیط زیستی معلمان هنرستان‌های ‌اهواز
دوره 1، شماره 57 ، مهر 1395، ، صفحه 19-26

چکیده
  تحقیق حاضر با هدف نیاز سنجی آموزش محیط‌زیستی معلمان هنرستان­های اهواز انجام شد. تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است. نمونه آماری تحقیق شامل 108 معلم (54 مرد و 54 زن) است که به صورت تصادفی و بر اساس جدول مورگان انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات زیست‌محیطی می­باشد که بر اساس مؤلفه­های شابینا (2009) طراحی شد. تجزیه و تحلیل ...  بیشتر

تنوع زیستی و ایمنی زیستی
بررسی فونستیک گونه های ماهیان سد سیمره استان ایلام

سیامک یوسفی سیاه کلرودی؛ فاطمه ذکریاپور؛ محمد ناصحی؛ امیرمحمد علمی

دوره 3، شماره 59 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 19-28

چکیده
  ایران از لحاظ اقلیم حیاتی در منطقه تبـادلات جغرافیـای جانوری مهمـی قـرار گرفتـه و از این رو دارای فون ماهیان متنوع و جـالبی است. این پژوهش ضمن شناسـایی گونه­ های ماهی در سد سیمره در مسیر رودخانه سیمره در استان ایلام به بررسی وضعیت پراکنش ماهیـان و معرفی گونه­ هـای بـومی و غیـربومی آن ها می­ پردازد. در طی این تحقیق که در پائیز و ...  بیشتر

آلودگی هوا
مطالعه تطبیقی اثرات میزان سرعت متوسط وسایل نقلیه بر تولید آلاینده‌های محیط‌ زیست (مورد مطالعه شهر تهران)

محمدرضا مهماندار؛ احسان خلیلی؛ محمد آریانا؛ توفیق مبادری

دوره 4، شماره 66 ، بهمن 1398، ، صفحه 19-34

چکیده
  در چند دهه‌ گذشته سیستم‌های حمل‌و‌نقل شهری و اثرات ناشی از آن توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. تولید چندین آلاینده خطرناک ناشی از این سیستم‌ها، همواره سلامت انسان‌ها را در زندگی شهری به خطر انداخته است. تحلیل اثرات سرعت متوسط وسایل نقلیه بر میزان تولید آلاینده‌های محیط زیست هدف اصلی این مطالعه است. روش پژوهش از ...  بیشتر

بررسی نقش دانش جوامع محلی بر نگرش و رفتارهای بهره‌برداری مشارکتی از منابع آب

بهناز یازرلو؛ علی شهیدی؛ محمدرضا فرزانه

دوره 7، شماره 78 ، دی 1401، ، صفحه 24-37

https://doi.org/10.22034/envj.2023.375899.1265

چکیده
  پیشینه و هدف: در عصر حاضر، موضوعات و چالش­ های بحران آب در مرکز توجه زندگی بشری قرار گرفته است. سیاست‌های محیط­ زیستی اخیر برای حل این بحران‌ها، بر تشویق رفتارهای طرفدار محیط‌زیست و عوامل تعیین‌کننده این رفتار متمرکز شده است. با توجه به این ­که یکی از دلایل این بحران، فقدان دانش بشر در مدیریت پایدار منابع می‌باشد، بنابراین ...  بیشتر

آلودگی هوا
روش های کاهش تولید اکسیدهای نیتروژن در محفظه احتراق

سمانه کمیلی؛ عبدالله مصطفایی؛ مرتضی جلالی لیچایی

دوره 4، شماره 65 ، آبان 1398، ، صفحه 11-24

چکیده
  در این مطالعه مروری بر انواع روش ­های کاهش مقدار تولید اکسیدهای نیتروژن در سیستم ­های احتراقی ساکن در حین احتراق انجام شد.مزایا و معایب این روش ­ها و نحوه اثرگذاری آن ها تبیین شد. تغییر نوع سوخت، استفاده از هوای اضافی کم تر، بهینه سازی احتراق، مرحله سازی احتراق، وارد کردن جریان مواد ثانویه به محفظه احتراق به منظور کاهش دمای بیشینه، ...  بیشتر

ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA ) طرح پرورش ماهی تیلاپیای نیل (Oreochromis niloticus) در آب استخرهای لب شور استان بوشهر

آرش حق شناس؛ مسعود حاتمی منش؛ محسن میرزائی؛ مهرداد میر سنجری؛ رضا خشنود

دوره 4، شماره 64 ، مرداد 1398، ، صفحه 23-38

چکیده
  ارزیابی اثرات محیط ­زیستی ابزار مدیریتی مهمی است که مخاطرات محیط­ زیستی و اثرات یک پروژه را شناسایی و ارزیابی نموده و به تصمیم ­گیران حوزه ­های علمی مختلف امکان شناسایی اثرات ممکن پروژه­ های پیشنهادی را می­ دهند. در این میان یکی از پروژه ­های که از جایگاه مهمی در کشورهای مختلف برخوردار می­ باشد شیلات و آبزی­ پروری است. ...  بیشتر

ارزیابی اثرات حلال‌های سبز بر محیط‌زیست
دوره 1، شماره 57 ، مهر 1395، ، صفحه 27-32

چکیده
  آلودگی‌های زیست‌محیطی و سهم واکنش‌های شیمیائی در این آلودگی‌ها موجب شده که شیمیدان‌ها به‌دنبال طراحی روش‌های شیمیایی فاقد آلودگی باشند. “شیمی سبز” به طبقه‌بندی و تعریف اصولی در راستای نیل به این هدف می‌پردازد و اصطلاحی است که برای اولین‌بار توسط پائول آناستاس، پیشنهاد شد و مفهوم آن عبارت است از ابتکار، طراحی و کاربرد ...  بیشتر

آموزش محیط زیست
تجزیه و تحلیل تئوریکی و تجربی منحنی آلودگی محیط زیست کوزنتس در ایران طی دوره 1365 تا 1395

محمدرضا ناهیدی امیرخیز؛ علی سلمانپور زنوز؛ سیامک شکوهی فرد

دوره 3، شماره 59 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 29-46

چکیده
  بررسی آلودگی محیط زیست و عوامل تاثیر گذار بر آن از مباحث مهم در هر‌اقتصادی می‌باشد. هدف این تحقیق بررسی اثر رشد اقتصادی بر آلودگی محیط زیست در اقتصاد ایران طی سال‌های 1365 تا 1395 می‌باشد. در این ارتباط ابتدا مباحث تئوریکی اثر گذاری رشد اقتصادی برآلودگی محیط زیست بررسی شده سپس این موضوع از لحاظ تجربی مورد بررسی قرار گرفته و منحنی آلودگی ...  بیشتر

اقتصاد محیط زیست
جایگاه خدمات اکوسیستم در برنامه ریزی کاربری زمین

سلیمه عبادی قاجاری

دوره 3، شماره 60 ، شهریور 1397، ، صفحه 29-48

چکیده
  اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی موجود در آن‌ها جریانی از کالاها و خدمات ضروری برای زندگی بشر، رونق اقتصادی و دیگر جنبه‌های رفاه را فراهم می‌کنند. بسیاری از این خدمات در سرازیری سقوط هستند که نادیده گرفتن آن­ها در تصمیم‌ گیری‌ها و برنامه­ریزی­های توسعه عواقب بالقوه­ای در پی دارد. بنابراین، گنجاندن خدمات اکوسیستم در برنامه‌ ریزی ...  بیشتر

اقتصاد محیط زیست
ارزیابی ارزش‌های بوم‌شناختی تالاب‌های استان اصفهان (مطالعه موردی: تالاب گاوخونی)
دوره 2، شماره 58 ، دی 1396، ، صفحه 31-42

چکیده
      هدف از این پژوهش بررسی عملکردهای بوم­شناختی تالاب­های استان اصفهان با تأکید بر تالاب گاوخونی با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و بررسی منابع است.  تالاب گاوخونی با پهنه­ای به وسعت 41371 کیلومتر مربع یکی از مهم‌ترین عوامل پیدایش، پایداری و استمرار حیات در طول چند هزار سال گذشته در بخش مرکزی ایران زمین بوده است. ...  بیشتر