بررسی تغییرات اندازه، تعداد و نوع لکه های زیستگاهی در Google Earth (زابلی- تالاب ماشکید)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

این پژوهش، با هدف شناسایی و بررسی تغییرات اندازه، نوع و تعداد لکه­های زیستگاهی تالاب ماشکید در سال­های 1389 و 1399 صورت پذیرفته است. بدین­منظور، در فصل بهار 1399، از طریق عملیات میدانی و با مشاهده عینی، لکه­های زیستگاه شناسایی شدند. نقاط کنترل زمینی، با هدف ارزیابی صحت نقشه­های طبقه­بندی نهایی، از طریق ثبت اطلاعات پوشش زمین و موقعیت مکانی هر نوع لکه با استفاده از دستگاه موقعیت­یاب جهانی تهیه شد. نقشه ساختار سیمای­سرزمین از طریق تفسیر چشمی پدیده­ها و با استفاده از تصاویر ماهواره Google Earth ترسیم شد و برای تهیه نقشه نهایی طبقه­بندی ساختار سیمای­سرزمین و محاسبه مساحت لکه­ها از نرم­افزار Arc GIS 10.3 بهره گرفته شد. تعیین درصد سهم هر لکه در سرزمین ناهمگن، توسط نرم­افزار Excel 2013 انجام شد. مطابق نتایج، موزائیک سیمای­سرزمین منطقه در بهار 1389 دارای تیپ­های زیستگاهی بوته، صخره و مناطق آبرفتی بود و در بهار 1399 از تیپ­های زیستگاهی بوته، درختچه، صخره و سطوح آبی تشکیل شده است. در مجموع تعداد 131 لکه در سال 1399 و تعداد 40 عدد لکه زیستگاهی در بستر ساختار سیمای­سرزمین منطقه در سال 1389 شناسایی و شمارش شدند. در سال 1389 لکه پوشش­گیاهی ضعیف از بیش­ترین درصد مساحت نسبت به کل منطقه برخوردار بود و در سال 1399، لکه آبی از بیش­ترین درصد سهم برخوردار بود. در مجموع، نتایج پژوهش، نشان­دهنده وجود تغییرات قابل ملاحظه­ در اندازه، تنوع و تعداد لکه­های زیستگاهی بر اثر گذشت زمان می­باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اراضی، س.، 1399، تحلیل ساختار سیمای­سرزمین و کاربری­اراضی حوضه­آبخیز آدرشک (استان ­یزد-شیرکوه)، پنجمین کنفرانس بین­المللی تحقیقات
    بین­رشته­ای در عمران، معماری و مدیریت شهری قرن 21، 11 صفحه.
  2. اراضی، س، 1399، کاربرد اکولوژی سیمای­سرزمین در مطالعات تنوع­زیستی، آموزشی تالیفی ارشدان، 126 صفحه.
  3. اسدیان، م.، علی­آبادیان، م و ریاضی، ب، 1393، نقش عوامل اقلیمی، پوشش­گیاهی و ارتفاع بر توزیع جغرافیایی غنای گونه­ای پرندگان شهرستان سرخس، حفاظت و بهره­برداری از منابع طبیعی، جلد2، شماره 1، صفحات 65 تا 76.
  4. برزگری، ا. و یارم طاقلو سهرابی، م.، 1395، مساله رسوب­خیزی زیرحوزه­های سیمیش، روتک و زابلی در سد ماشکید سفلی (جنوب­شرق سراوان)، کنفرانس بین­المللی نوآوری در علوم و تکنولوژی، 22 صفحه.
  5. خیرخواه زرکش، م.م و زرچشم، م.ر، 1394، شناسایی مناطق مناسب عملیات پخش سیلاب با استفاده از تکنیک­های GIS و سامانه پشتیبان­گیری (منطقه مورد مطالعه: حوزه­آبخیز ماشکید استان سیستان و بلوچستان)، علوم و تکنولوژی محیط­زیست، دوره 17، شماره 4، صفحات 165تا 180.
  6. راهداری، و.، ملکی، س. و آبتین، ا.، 1392، بررسی قابلیت داده­های ماهواره­ای در زون­بندی مناطق تالابی (مطالعه موردی: پناه­گاه حیات­وحش هامون)، اکوبیولوژی تالاب، سال 5، شماره 18، صفحات 67 تا 77.
  7. کرد تمینی، ا.، بذرافشان، ا.، نورآبادی، ا.، انصاری، ح. و کمانی، ح. 1398، بررسی کیفیت آب دریاچه سد ماشکید شهرستان سیب و سوران با بهره­گیری از شاخص کیفیت آب و شاخص کیفیت آب­های سطحی ایران، دانشگاه علوم پزشکی تربیت حیدریه، دوره 7، شماره 1، صفحات 27 تا 39.
  8. کرمیان، م.، 1393، پوشش­گیاهی و جنگل­های مناطق خشک و نیمه­خشک، اولین کنگره ملی الکترونیکی زیست­شناسی و علوم طبیعی ایران، BSCONF01_665، 8 صفحه.
  9. مطالعات برنامه آمایش استان سیستان و بلوچستان، 1387، فصل اول، تحلیل وضعیت استان، وضعیت اقلیم، جلد 3، مهندسین مشاور شرق آیند، 116 صفحه.
  10. مهاجری، ح.، نجیبی، م.ا. و شهرکی، م.، 1395، مروری بر روش­های حفاظت از محیط­زیست در
    پروژه­های سدسازی، مهندسی و مدیریت ساخت، سال اول، شماره 2، صفحات 21 تا24.
  11. ولایت­زاده، م.، 1395، اثرات زیست­محیطی تالاب انسان­ساخت و مصنوعی ناصری نیشکر در استان خوزستان، اولین کنفرانس بین­المللی مخاطرات طبیعی و بحران­های زیست­محیطی ایران، راه­کارها و چالش­ها، ICINH01_185، 6 صفحه.
  12. Dunning, J.B.; Danielson, B.J. and Pulliam, H.R., 1992. Ecological processes that affect populations in complex landscapes, Oikos. Vol. 65, pp: 169–175.
  13. Forman, R.T.T., 1995. Land mosaics: the ecology of landscapes and regions, Cambridge University Press, Cambridge, England.
  14. Haila, Y.; Hanski, I.K. and Raivio, S., 1987. Breeding bird distribution in fragmented coniferous taiga in southern Finland. Ornis Fennica. vol. 64, pp: 90-106.
  15. https://googleearthplus.persianblog.ir.
  16. Kolejka, J., 2018. Landscape Mapping Using GIS and Google Earth Data, Geography and Natural Resources. vol. 39, pp: 254–260.
  17. Ricklefs, R.E., 1987. Community diversity: relative roles of local and regional processes. Science. Vol. 235, pp: 167-171.
  18. Robbins, C.S.; Dawson, D.K. and Dowell, B.A., 1989. Habitat area requirements of breeding forest birds of the Middle Atlantic States, Wildlife Monographs. No.103, 34 pp.
  19. Wiens, J.A., 1981. Scale problems in avian censusing. Studies in Avian Biology.No. 6, pp: 513-521.
  20. Wiens, J.A., 1997. Metapopulation dynamics and landscape ecology. In: Hanski, I.A., Gilpin, M.E. (Eds.), Metapopulation Biology: Ecology, Genetics and Evolution. Academic Press, San Diego, USA, pp: 43–67.
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 6، شماره 72
تیر 1400
صفحه 12-22

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار