شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر نهادینه‌سازی فرهنگ محیط زیستی در ورزش

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

2 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیستی در ورزش به روش ترکیبی(متوالی-اکتشافی)، در دو گام کیفی و کمی انجام شده است. نخست به‌منظور شناسایی عوامل اثرگذار، از روش کیفی بهره­گرفته شد. جامعه موردمطالعه در بخش کیفی را صاحبنظران حوزه ورزش و محیط‌زیست(کارشناسان کمیته‌های تخصصی ورزش و محیط‌زیست، کمیته ملی المپیک و سازمان حفاظت محیط‌زیست) تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 25نفر از آنان به عنوان نمونه موردمطالعه قرار گرفتند. گردآوری داده­ها با مصاحبه‌های نیمه‌ساختارمند تا زمان رسیدن به اشباع داده صورت گرفت. تجزیه‌وتحلیل محتوای مصاحبه­های میدانی نیز با استفاده از روش تحلیل‌محتوا با رویکرد استقرایی، انجام شد. در گام دوم (رویکرد کمی) اثر عوامل مختلف بر نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیستی در ورزش ارزیابی شد. جامعه آماری در بخش کمی شامل کارکنان دولت، اساتید دانشگاه، دانشجویان و سایر مشاغل مرتبط بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد 412 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق­ساخته بود. بررسی روایی-صوری و محتوایی پرسشنامه با نظرخواهی از صاحبنظران و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (0.7≤α) موردتائید قرارگرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم افزار spss22 انجام شد.  براین اساس نتایج به‌دست آمده چهار عامل «انگیزشی-حمایتی»، «حکومتی-مدیریتی»، «فرهنگی-اجتماعی» و «سیاستی-حمایتی» شناسایی شد که در مجموع 66/65% واریانس نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیستی در ورزش کشور را تبیین می‌کند. به علاوه، رسانه به سبب نقش مهمی که در اطلاع‌رسانی، گفتمان‌سازی جامعه و تأثیر بر افکارعمومی دارد، باید به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی نهادینه‌سازی فرهنگ محیط‌زیست در ورزش، مدنظر باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آیباغی اصفهانی، س.؛ حسنی، ع. و حسینی نیا. س.ر. 1397. مدیریت منابع انسانی سبز؛ الگویی برای پایداری در سازمان­های ورزشی (مورد مطالعه: اداره کل ورزش و جوانان استان خراسان شمالی). نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش، دوره 5، شماره 2، صفحات 309 تا 328.
  2. اختیاری، ن.؛ عیدی، ح. و شعبانی مقدم، ک. تبیین مدل عوامل اثرگذار بر توسعۀ فرهنگ محیط زیست در ورزش. پژوهش­های کاربردی در مدیریت ورزشی، دوره 7، شماره 2، پیاپی 26، صفحات: 57 تا 67.
  3. اسدی دستجردی، ح. و حجی­پور، ع. 1396. تحلیل وضعیت بهداشتی-زیست­محیطی اماکن ورزشی و رابطة آن با میزان مشارکت در فعالیت بدنی شهروندان استان­های خراسان. مدیریت ورزشی، دوره 9، شماره 1، صفحات: 71 تا 83.
  4. امینی، م. و ماشاالهی، ز. جایگاه مغفول آموزش محیط زیست در کتب درسی (مطالعه موردی؛ کتب علوم و تعلیمات اجتماعی مقطع راهنمایی). مجله­ی علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره­ 6، شماره­ 2، صفحات 28 تا 59.
  5. بوژمهرانی، س. و رضوی، م. ح. 1394. راهکارهای توسعه فرهنگ زیست محیطی در ورزش، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 14، شماره 29، صفحات 129 تا 142.
  6. خالدیان، م.؛ مصطفایی، ف.؛ صمدی، م. و کیا، ف. 1392. نقش رسانه های جمعی در توسعه ورزش. فصلنامه علوم تربیتی و روانشناسی مدیریت ارتباطات در رسانه های ورزشی(علمی)، دوره 1، شماره 2، صفحات 48 تا 55.
  7. خدادادی، م. ر.؛ عبدوی، ف. و پاشایی، س. 1397. مدل­­سازی ساختاری در تبیین مؤلفه­های توسعۀ پایدار اماکن ورزشی بر محیط شهری، پژوهش­های کاربردی در مدیریت ورزشی، سال هفتم، شمارة 3، صفحات 113 تا 125.
  8. زهتابیان، ن.؛ شجیع، ر. و قره، م. ع. 1394. مرور مطالعات انجام شده در مورد شاخص­های رویداد ورزشی سبز، مجموعه مقالات اولین همایش ملی انجمن علمی مدیریت ورزشی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
  9. سلطان حسینی، م.؛ علیدوست قهفرخی، ا. فراهانی، ا. 1393. راهکارهای بررسی اثرات زیست محیطی و ترافیکی اماکن ورزشی شهر یزد بر محیط شهری آن. مطالعات مدیریت ورزشی، شماره24 ، صفحات 15 تا 30.
  10. سلطانی­تیرانى، ف. 1378. نهادى کردن نوآورى در سازمان، چاپ اول، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
  11. شعبانی مقدم، ک.؛ حسین­ آبادی، ب. و اختیاری، ن. 1396. ارتقای مسؤولیت زیست محیطی در رویدادهای ورزشی، دومین کنفرانس بین­المللی پژوهش­های کاربردی در تربیت بدنی، علوم ورزشی و قهرمانی
  12. کوئن، ب. 1388. مبانی جامعه شناسی، ترجمه غلامعباس توسلى و رضا فاضل، چاپ اول، تهران: نشر سمت.
  13. ملک­محمدی، ح. ر. و کمالی، ی. 1392. تحلیل نهادینه­سازى سیاست­گذارى توسعه پایدار در ایران: بررسى موانع و ارائه مدلى براى آن. فرآیند مدیریت توسعه، دوره 26، شماره 2، پیاپی 84، صفحات 161 تا 186.
  14. ناصح، م. و جلالی فراهانی، م. 1394. اولویت­های فرهنگی اجتماعی در طراحی خط مشی ورزش ملی. اولین همایش ملی انجمن علمی مدیریت ورزشی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
  15. Babiak, K. and Trendafilova, S. 2011. CSR and environmental responsibility: Motives and pressures to adopt green management practices. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, Vol. 18, No. 1, pp: 11–24. doi: 10.1002/csr.229.
  16. Bunds, K. and Casper, J. 2018. Sport, physical culture, and the environment: An introduction. Sociology of Sport Journal, Vol. 35, No. 1, pp: 1- 1–7. doi: 10.1123/ssj.2018-0007.
  17. Campillo-Sánchez, J. et al. 2021. Sport and Sustainable Development Goals in Spain Javier review. Sustainability (Switzerland), Vol. 13, No. 6, pp: 1–16. doi: 10.3390/su13063505.
  18. Cantelon, H. and Letters, M. 2000. Making of the Ioc Environmental Policy As the Third Dimension of the Olympic Movement. International review for the sociology of sport, Vol. 35, No.3, pp: 294–308.
  19. Casper, J. M. and Pfahl, M. E. 2016. Environmental Behavior Frameworks of Sport and Recreation Undergraduate Students. Sport Management Education Journal, 6, No.1, pp: 8–20. doi: 10.1123/smej.6.1.8.
  20. Casper, J. M., Pfahl, M. E. and McCullough, B. P. 2014. Intercollegiate sport and the environment: Examining fan engagement based on athletics department sustainability efforts.’, Journal of Issues in Intercollegiate Athletics, 7, pp: 65–91.
  21. Dai, J. and Menhas, R. 2020. Sustainable development goals, sports and physical activity: The localization of health-related sustainable development goals through sports in China: A narrative review. Risk Management and Healthcare Policy, No. 13, pp: 1419–1430. doi: 10.2147/RMHP.S257844.
  22. Dingle, G. and Mallen, C. 2017. Sport-environmental sustainability (sport-ES) education’, in Routledge Handbook of Sport and the Environment, pp: 79–96. doi: 10.4324/9781315619514-6.
  23. Dingle, G. and Mallen, C. 2019. Sport-environmental sustainability (sport-ES) education. Routledge Handbook of Sport and the Environment. doi: 10.4324/9781315619514-6.
  24. Dingle, G. and Mallen, C. 2020. Sport and education for environmental sustainability. in Sport and Environmental Sustainability: Research and Strategic Management. doi: 10.4324/9781003003694-13.
  25. Giulianotti, R., Darnell, S., Collison, H. and Howe, P. D. 2018. Sport for development and peace and the environment: The case for policy, practice, and research. Sustainability (Switzerland), Vol.10, No. 7, pp: 1–15. doi: 10.3390/su10072241.
  26. Graham, J., Trendafilova, S. and Ziakas, V. 2018. Environmental sustainability and sport management education: bridging the gaps.Managing Sport and Leisure, 23, No. (4–6). doi: 10.1080/23750472.2018.1530069.
  27. Kellison, T. B., Bunds, K. S., Casoer, J. M. and Newman, J. I. 2017. Public parks usage near hydraulic fracturing operations. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 18, pp: 75–80. doi: 10.1016/j.jort.2017.02.006.
  28. Ličen, S. and Jedlicka, S. R. 2020. Sustainable development principles in U.S. sport management graduate programs’, Sport, Education and Society, Vol. 0, No. 0, pp: 1–14. doi:
  29. 1080/13573322.2020.1816541.
  30. Mallen, C., Stevens, J. and Adam, L. J. 2011. A Content analysis of environmental sustainability research in a sport-related journal sample., Journal of Sport Management, 25, No. 3. doi: 10.1123/jsm.25.3.240.
  31. Millington, B. and Wilson, B. 2016. An unexceptional exception: Golf, pesticides, and environmental regulation in Canada. International Review for the Sociology of Sport, 51, No. 4, pp: 446–467. doi: 10.1177/1012690214526878.
  32. Millington, R., Giles, A., Hayhurst, L., Van Luijk. N. and McSweeney. M. 2019. Calling out” corporate redwashing: the extractives industry, corporate social responsibility and sport for development in indigenous communities in Canada. Sport in Society, Vol. 22, No. 12, pp: 2122–2140. doi: 10.1080/17430437.2019.1567494.
  33. Millington, R., Giles, A., Van Luijk, N. and Hayhurst, L. 2021. Sport for Sustainability? The Extractives Industry. Sport, and Sustainable Development’, Journal of Sport and Social Issues, Vol. 0, No. 0, pp: 1–25. doi: 10.1177/0193723521991413.
  34. Ogunrinde, J. O. 2018. Routledge Handbook of Sport and the Environment. Journal of Sport Management, Vol. 32, No. 5, pp: 486–487. doi: 10.1123/jsm.2018-0046.
  35. Rosa, P. F. and Carvalhinho, L. A. D. 2012. Environmental education and nature-based sport: A critical reflection on the new paradigms of environmental education and the potential of sport as a teaching methodology. Movimento, Vol. 18, No. 3. doi: 10.22456/1982-8918.27564.
  36. Sapkota, J. B. and Neupane, P. 2021. Sport for Development and Peace (SDP) Organisations and the Sustainable Development Goals (SDGs) of Nepal. Global Social Welfare, Vol. 8, No. 1, pp:47–58. doi: 10.1007/s40609-018-0129-5.
  37. Sato, S., Ko, Y., Kellison, T. B., Harada, M. and Bizen, Y. 2017. Do Snow-Based Sport Participants Intend to Purchase Products from Environmentally Friendly Companies?. Journal of Global Sport Management, Vol. 2, No. 3, pp: 182–195. doi: 10.1080/24704067.2017.1350592.
  38. Sonnenfeld, D. A. 2015. The Olympic Games and the Environment. Contemporary Sociology: A Journal of Reviews, Vol. 44, No.1, pp: 75–77. doi: 10.1177/0094306114562201z.
  39. Trail, G. T. and McCullough, B. P. 2020. ‘Marketing sustainability through sport: testing the sport sustainability campaign evaluation model.European Sport Management Quarterly, 20, No. 2, pp: 109–129. doi:
  40. 1080/16184742.2019.1580301.
  41. Trendafilova, S., Babiak, K. and Heinze, K. 2013. Corporate social responsibility and environmental sustainability: Why professional sport is greening the playing field. Sport Management Review, 16, No. 3, pp:  298–313. doi: 10.1016/j.smr.2012.12.006.
  42. Triantafyllidis, S. and Darvin, L. 2021. Mass-participant sport events and sustainable development: gender, social bonding, and connectedness to nature as predictors of socially and environmentally responsible behavior intentions. Sustainability Science, 16, No. 1, pp: 239–253. doi: 10.1007/s11625-020-00867-x.
  43. World Meteorological Organization. 2020. 2020 state of climate services (risk information and early warning systems. WMO-No. 1242, 9, p: 44. Available at: https://library.wmo.int/index.php?lvl=notice_display&id=21609#.XgWKsUf0mub.
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 6، شماره 73
مهر 1400
صفحه 63-75

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار