تأثیر عملیات مدیریت زنجیره تأمین سبز بر همکاری محیطی و عملکرد پایداری با ترکیب تحلیل مسیر و تکنیک‌های تصمیم‌گیری

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، حسابداری و اقتصاد، واحد زنجان دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

3 گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد رشت دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

توجه به موضوع مدیریت زنجیره تامین سبز به مفهوم یکپارچه‌سازی تفکر محیطی در مدیریت زنجیره تأمین در حال افزایش است. این مفهوم در اثرگذاری کلی محیط هر سازمان درگیر در فعالیت‌های زنجیره تأمین از اهمیت اساسی برخوردار است، به طوری که می‌تواند به بهبود عملکرد پایداری کمک کند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عملیات مدیریت زنجیره تامین سبز (تدارکات سبز، تولید سبز، توزیع سبز، لجستیک سبز) بر همکاری محیطی و عملکرد پایداری (اقتصادی، اجتماعی، محیطی) در شرکت پتروشیمی فناوران کشور می‌باشد. بدین منظور پس از مرور ادبیات و پیشینه پژوهش، مدلی مفهومی از ارتباط میان این سازه‌ها ارائه شد. در ادامه به منظور بررسی ارتباط میان آن‌ها از رویکرد تحلیل مسیر استفاده شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از 55نفر از خبرگان و متخصصان شرکت مذکور است که به دلیل محدود بودن اندازه جامعه، از تمامی اعضاء به عنوان نمونه بهره گرفته شد. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع‌آوری داده‌ها، توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. خروجی تحلیل مسیر نشان داد که: "عملیات مدیریت زنجیره تأمین سبز تأثیر مثبت بر "عملکرد پایداری" و "همکاری محیطی"؛ و همچنین "همکاری محیطی تأثیر مثبت بر عملکرد پایداری در شرکت پتروشیمی فناوران دارد". در ادامه با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری نوین سوارا، معیارهای عملکرد پایداری موردارزیابی قرار گرفته و وزن (اهمیت) آن‌ها استخراج شد. خروجی این تکنیک حاکی از آن است که "معیار محیطی" با بیشترین وزن به عنوان مهم‌ترین معیار عملکردی پایداری در ارزیابی تأمین‌کنندگان شناسایی شده است. همچنین "معیارهای اقتصادی" و "معیارهای اجتماعی" در رتبه‌های بعدی از نظر اهمیت قرار گرفتند. نهایتاً با بکارگیری تکنیک رتبه‌بندی ویکور، هفت تأمین‌کننده مواد شرکت موردارزیابی قرار گرفته و تأمین‌کنندگان از نظر عملکرد پایداری رتبه‌بندی شدند. یافته‌های این پژوهش به ویژه برای شرکت‌های تولیدی در توسعه همکاری محیطی با تأمین‌کنندگان آن‌ها به منظور دستیابی به عملکرد پایداری بسیار مفید است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اجلی، م.، صابری‌فرد، ن. و بابک، ز. 1400. ارزیابی و رتبه‌بندی عوامل رفتاری مؤثر در اجرای موفق مدیریت زنجیره تأمین سبز، نشریه علمی اندیشه آماد، شماره 76 (بهار)، سال بیستم.
  2. اصغری‌زاده، ع. و محمدی‌بالانی، ع. 1396. تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه، انتشارات دانشگاه تهران.
  3. امانی، م.،، اشرفی ا. و دهقانان، ح. 1396. "موانع پذیرش زنجیره تأمین سبز با استفاده از تکنیک دیمتل فازی"، فصلنامه مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات سال پنجم، شماره 91، صفحات 179-147.
  4. تقی‌زاده­یزدی، م.، امراللهی­بیوکی، ن. و محمدی بالانی، ع. 1395. "سنجش روابط میان عوامل تأثیرگذار بر پیاده‌سازی مدیریت زنجیرة تأمین سبز و رتبه‌بندی شرکت‌های حاضر در زنجیرة تأمین (مطالعة موردی: صنعت کاشی و سرامیک استان یزد)"، مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره 8، شماره 4، صفحات 574-555.
  5. حسینی، س.ا.، ایرانبان، س.ج. و میرجهان‌مرد، س. ج. 1393. تعیین و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر زنجیره تأمین سبز با استفاده از رویکرد تحلیل مسیر، مدیریت تولید و عملیات، دوره پنجم، پیاپی (9)، شماره (2)، پاییز و زمستان.
  6. داوری، ع.، رضازاده، آ. 1393. مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، چاپ دوم، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
  7. رستگار، ع.، کشاورز، م.، روحانی‌راد، ش. و روحانی‌راد، ش. 1400. تأملی بر رهبری تحول‌گرای سبز بر رفتارهای شهروندی زیست‌محیطی با نقش میانجی باورهای زیست‌محیطی و خط مشی‌های سبز، مجله محیط‌زیست و توسعه فرابخشی، دوره 6، شماره 72، صفحات 36-23.
  8. صفری، ح.، خان‌محمدی، ا.، 1395. روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه فازی، انتشارات دانشگاه تهران.
  9. فروغی‌فر، ج. و ارغیش، ا. 1399. ارزیابی عملکرد یکپارچگی زنجیره تامین لارج با رویکرد پرامتی و تحلیل عاملی در شرکت‌های سازنده خودروی آتش‌نشانی سنگین کار صنعت؛ کنفرانس بین‌المللی مدل‌ها و تکنیک‎های کمی در مدیریت.
  10. فلاح لاجیمی، ح.، عرب، ع. و بهرام‌زاده، ه. 1395. "بررسی موانع پیاده‌سازی زنجیرة تأمین سبز در صنایع فولاد استان مازندران با رویکرد ترکیبی BSC/BWM"، مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره 8، شماره 4، صفحات 684-653.
  11. فولادی ف. و خاکستری م.، 1399. ارایه مدل یکپارچه انتخاب تأمین‌کننده سبز در زنجیره‌تأمین ناب- چابک، مجله تحقیق در عملیات در کاربردهای آن، دوره ۱۷، شماره ۳، صفحات 81-97.
  1. Aghdaie M. H., Zolfani Hashemkhani S., Derakhti A., Zavadskas E. K., and Morshed Varzandeh M. H. 2013. “Decision making on business issues with foresight perspective; An application of new hybrid MCDM model in shopping mall locating,” Expert Syst. Appl., vol. 40, no. 17, pp: 7111–7121.
  2. Ajalli M., Saberifard N., Zinati B. 2021. Evaluation and Ranking the Resilient Suppliers with the Combination of Decision Making Techniques, Management and Production Engineering Review, Volume 12, Number 3, September, pp: 129–140, DOI: 10.24425/mper.2021.137685.
  3. Cho, M., Bonn, M. A., Giunipero, L. and Jaggi, J. S. 2021 “Supplier selection and partnerships: Effects upon restaurant operational and strategic benefits and performance.” International Journal of hospitality management 94: 102781. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102781.
  4. Chopra, S, Meindl, P. 2010. Supply chain management: strategy, planning, and 4th ed. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education, Inc.
  5. Depczyński, R. 2021. MCDA based approach to supplier evaluation –steel industry enterprise case study, 25th International Conference on Knowledge-Based and Intelligent Information & Engineering Systems, Procedia Computer Science Volume 192, pp: 5081-5092, https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.09.286.
  6. Dyer, J.H, Singh, H. 1998. The relational view: cooperative strategy and sources of inter organizational competitive advantage. Academy of Management Review; 23 pp: 660-679.
  7. Flammer, G. 2013. Corporate social responsibility and shareholder reaction: the environmental awareness of investors. Academy of Management Journal; 56(3) pp: 758-781.
  8. Holt, D., Ghobadian, A. 2009. An empirical study of green supply chain management practices amongst UK manufacturers. Journal of Manufacturing Technology Management; 20(7) pp: 933-956.
  9. Ivanov, D., Tsipoulanidis, A. and Schönberger, J. 2019. Global Supply Chain and Operations Management, A Decision-Oriented Introduction to the Creation of Value, Publisher: Springer International Publishing, ISBN: 978-3-319-94312-1; 978-3-319-94313-8.
  10. Keršuliene, V., Zavadskas, E. K. and Turskis, Z. 2010. Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA). Journal of Business Economics and Management, 11(2), pp: 243-258.
  11. Kuei, C., Madu, C., Chow, W., & Chen, Y. Determinants and Associated Performance Improvement of Green Supply Chain Mana gement in China, Journal of Cleaner Production, 95, pp: 163-173.
  12. Mohammed, A., Harris, I., Soroka, A., Mohamed, N. and Ramjaun, T. 2018. Evaluating Green and Resilient Supplier Performance: AHP-Fuzzy Topsis Decision-Making Approach, ICORES 2018 - 7th International Conference on Operations Research and Enterprise Systems
  13. Paulraj, A. 2011. Understanding the relationships between internal resources and capabilities, sustainable supply management and organizational Journal of Supply Chain Management; 47(1), pp: 19-37.
  14. Rao, P. 2006. Greening of suppliers/in-bound logistics – In the South East Asian Context. Greening the Supply Chain; pp: 189-204.
  15. Rezaei, J., Nispeling, T., Sarkis, J. and Tavasszy, L. A. 2016 “A supplier selection life cycle approach integrating traditional and environmental criteria using the best worst method.” Journal of cleaner production 135 pp: 577-588. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.06.125.
  16. Sindhwani, R., Mittal, V.K., Singh, P.L., Aggarwal, A., Gautam, N. 2019, Modelling and analysis of barriers affecting the implementation of lean green agile manufacturing system (LGAMS). Benchmarking Int. J. 26 (2), 498–529. https://doi.org/10.1108/bij-09- pp: 2017-0245.
  17. Songa, W., Xub, Z. and Liu, H-C. 2017. Developing sustainable supplier selection criteria for solar airconditioner manufacturer: An integrated approach. Renewable and Sustainable Energy Reviews 79, pp: 1461–1471.
  18. Srivastava, S.K. 2007. Green supply chain management: a state of the art literature review. International Journal of Management Reviews, 9(1), pp: 53-80.
  19. Thoo, A.C, Abdul Hamid, A.B, Rasli, A. and Zhang, D. 2014. The moderating effect of enviropreneurship on green supply chain management practices and sustainability performance. Advanced Materials Research, Sustainable Development of Industry and Economy; pp: 869-870.
  20. Thoo, A. C., Huam, H. T., Zuraidah, S. 2015. Green Supply Chain Management, Environmental Collaboration and Sustainability Performance, Procedia CIRP 26, pp: 695–699.
  21. Uchida, T, Ferraro, P.J. 2007; Voluntary development of environmental management systems: motivations and regulatory implication. Journal of Regulatory Economics 32(1) pp: 37-65.
  22. Uygun, Ö. and Dede, A. 2016. Performance evaluation of green supply chain management using integrated fuzzy multi-criteria decision making techniques, Computers & Industrial Engineering 102, pp: 502–511.
  23. Zolfani, S. H., Chen, I. S., Rezaeiniya, N., & Tamošaitienė, J. 2012. A hybrid MCDM model encompassing AHP and COPRAS-G methods for selecting company supplier in Iran. Technological and Economic Development of Economy, 18(3), pp: 529-543.
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 6، شماره 74
دی 1400
صفحه 60-77

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار