نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی
نویسندگان
1 گروه حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
2 گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
چکیده
آلودگی دریایی از دیرباز به عنوان یکی از الویت ها و اهداف سطح بالای سازمان بین المللی دریانوردی (ایمو) مطرح بوده است. در این میان آلودگی ناشی از دفع ضایعات به عنوان یکی از مهم ترین مباحث مطروحه توسط ایمو مورد توجه بوده است. این پژوهش در پی بررسی عملکرد ایمو به عنوان سازمان صلاحیت دار در این زمینه است. به طور کلی ایمو با ایجاد تغییر در ساختار و متناسب سازی آن با اهداف مصرح در اساسنامه خود، زمینه را برای مقابله با انواع آلودگی دریایی مهیا نموده است. تاسیس کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی و سپس تاسیس کمیته فرعی آلودگی های دریایی و مقابله با آن به وضوح بر تاکید ویژه ایمو برای مقابله با انواع آلودگی به ویژه آلودگی ناشی از دفع ضایعات اشاره دارد. علاوه بر این تدوین و تصویب کنوانسیون اختصاصی پیشگیری از آلودگی دریایی ناشی از دفع ضایعات و سایر مواد (کنوانسیون لندن) و پروتکل آن، به تمرکز بر مبارزه با این نوع آلودگی کمک فراوانی نموده است. این کنوانسیون و پروتکل آن با اجرای برنامه‌های نظارتی، کنترل تخلیه ضایعات را مدیریت می نماید. هم چنین این کنوانسیون در ابتدا دفع ضایعات از نوع خاصی را هدف قرار داد و سپس به تدریج این رژیم را محدودتر نمود. این مساله سبب شد تا محیط زیست دریایی و سایر منافع حاصل از دریا از جمله منافع اقتصادی دریایی بیش از پیش محافظت شود. در مجموع کنوانسیون لندن و پروتکل آن باعث شد که آلودگی ناشی از دفع ضایعات در مرکز توجه جامعه دریایی قرار گیرد و ابزار حقوقی مناسب در جهت کنترل و پیشگیری این نوع آلودگی فراهم شود.
کلیدواژه‌ها
- اشتریان، ک.، 1387. رهیافت نهادی در سیاستگذاری نوآوری تکنولوژیک. فصلنامه سیاست. دوره 38، شماره 1، صفحات 1 تا 14.
- بیگ‌زاده، ا.، 1389. حقوق سازمان‌های بین‌المللی. چاپ اول، مجد، تهران. 752 صفحه.
- پورنوری، م.، 1383. بررسی حقوقی کنوانسیون جلوگیری از دفع مواد زائد و دیگر مواد در دریا و ارزیابی نحوه اجرای آن در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.
- حقیقت، ص.، 1387. روش‌شناسی علوم سیاسی. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه مفید، قم. 720 صفحه.
- ذاکرحسین، ع.، 1369. تاریخ تحولات حقوق بین‌الملل دریاها. کانون وکلا. شماره 152 و 153، صفحات 115 تا 212.
- سون، ل.؛ یوراس، ک.؛ نویز، ج. و فرانکس، ا.، 1390. حقوق بین‌الملل دریاها. ترجمه مجنده، م.ح.، انتشارات جنگل، تهران. 386 صفحه.
- طلایی، ف، 1392. حقوق بین‌الملل دریاها. چاپ دوم، انتشارات جنگل، تهران. 400 صفحه.
- طلایی، ف. و حیدری، ا،، 1394. نقش سازمان‌های بین‌المللی دارای صلاحیت جهانی در مقابله با آلودگی زیست محیطی ناشی از پسماندها. فصلنامه مطالعات حقوقی. دوره 7، شماره 2، صفحات 121 تا 173.
- مشیرزاده، ح.، 1366. تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل. چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران. 385 صفحه.
- مرزبان، ع.ا.، 1391. سازمان بین‌المللی دریانوردی و نقش آن در صنعت دریانوردی و حقوق بین‌الملل دریایی. اسرار دانش، تهران. 760 صفحه
- منصوری، ا.، 1396. دریانوردان در جابجایی پنج تریلیون دلار کالا در جهان نقش دارند. وب سایت خبرگزاری ایرنا.
- موسوی، ف. و آرشپور، ع.، 1394. جایگاه اصل احتیاطی در حقوق بین الملل محیط زیست. مطالعات حقوق عمومی. دوره 45، شماره 2، صفحات 167 تا 179.
- های، ک.، 1385. درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی. ترجمه گل‌محمدی، ا.، نشر نی، تهران. 488 صفحه.
- Chircop, A., 2015. The Oxford Handbook of the Law of the Sea: The International Maritime Organization. Oxford, Oxford University Press. 997 p.
- IMO. 1975. Amendments to the title and substantive provisions of the Convention on the International Maritime Organization. United Nations Treaty Collection Website, Available at address:https://treaties.un.org/pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=XII-1-d&chapter=12&clang=_en (10 July 2018).
- IMO. 2012. The London Convention and its Protocol. International Maritime Organization Website, Available at:www.imo.org/en/OurWork/Environment/LCLP/Documents/22780LDC%20Leaflet%20without%2040%20Anniv%20logo2012Web1.pdf (17 July 2018).
- IMO. 2014. Implications of the United Nations Convention on the Law of the Sea for the International Maritime Organization. IMO Publishing, London. 139 p.
- IMO. 2016. The London Protocol: what it is and why it is needed. International Maritime Organization Website, Available at address:www.imo.org/en/OurWork/Environment/LCLP/TC/Documents/London%20Protocol%20Why%20it%20is%20needed%2020%20years.pdf (2 August 2018).
- IMO. 2018. Sub-Committee on Pollution Prevention and Response (PPR). International Maritime Organization Website, Available at address:http://www.imo.org/en/MediaCentre/MeetingSummaries/PPR/Pages/default.aspx (21 July 2018).
- IMO. 2019. Convention on the Prevention of Marine Pollution by Dumping of Wastes and Other Matter. International Maritime Organization Website, Available at address:http://www.imo.org/en/OurWork/Environment/LCLP/Pages/default.aspx (8 August 2018).
- Karim, M.S., 2015. Prevention of Pollution of the Marine Environment from Vessels. Cham, Springer International Publishing. 189 p.
- Mihneva- Natova, A., 2005. The relationship Between United Nations Convention on the Law of the Sea and the Imo Conventions. UN website. 15 p.
- Wolfrum, R., 1999. Current maritime issues and the International Maritime Organization: IMO interface with the Law of the Sea Convention. Martinus Nijhoff Publishers, Hague. 448 p.
- Young, A.A., 1918. Allied Maritime Transport Council. Cornell University Library, New York. 322 p.
)