تنوع زیستی و ایمنی زیستی
بهروز بهروزی راد
دوره 4، شماره 65 ، آبان 1398، صفحه 1-10
چکیده
در این بررسی تغییرات جمعیت، تنوع و غنای گونه‌ای پرندگان آبزی تالاب رفیع در دو فصل پاییز و زمستان 1387 بررسی‌شده است. شمارش پرندگان آبزی با استفاده از روش شمارش کل (Total Count) انجام شد. این روش توسط سازمان جهانی تالاب‌ها(WI) برای شمارش پرندگان تالاب‌های سراسر جهان توصیه و بکار می‌رود. تنوع، غنا، یکنواختی و تراکم پرندگان آبزی تالاب با ...
بیشتر
در این بررسی تغییرات جمعیت، تنوع و غنای گونه‌ای پرندگان آبزی تالاب رفیع در دو فصل پاییز و زمستان 1387 بررسی‌شده است. شمارش پرندگان آبزی با استفاده از روش شمارش کل (Total Count) انجام شد. این روش توسط سازمان جهانی تالاب‌ها(WI) برای شمارش پرندگان تالاب‌های سراسر جهان توصیه و بکار می‌رود. تنوع، غنا، یکنواختی و تراکم پرندگان آبزی تالاب با استفاده از شاخص‌های زیستی سیمپسون، شانون–وینر، منهینینک و کامارگو سنجیده شد. در طول 6 ماه بررسی، 2127 پرنده آبزی از 10 گونه و 5 خانواده در تالاب رفیع شناسایی شد. گونه غالب در دو فصل پاییز و زمستان) گونه درخطر انقراض باکلان کوچک (Phalacrocoraxpygmeus (745 قطعه)بود. بیشترین تعداد پرندگان آبزی در ماه آذر (823 قطعه) و کمترین تعداد در ماه مهر (11 قطعه) شمارش شد. بیشترین تعداد گونه پرنده آبزی در ماه‌های آذر، بهمن و اسفند (6 گونه) و کمترین آن در ماه‌های مهر و آبان (2 گونه) بود. شاخص‌های تنوع گونه‌ای سیمپسون و شانون–وینر به ترتیب 783/0 = 1-D و 418/2 = H' و یکنواختی گونه‌ای سیمپسون و کامارگو به ترتیب 460/0، 433/0 و همچنین غنای گونه‌ای مارگالف 174/1 بود شاخص‌های غنای گونه‌ای منهینینک و غالبیت سیمپسون در دو فصل پاییز و زمستان به ترتیب 21/0، 212/0 محاسبه شد. تالاب رفیع به‌عنوان پشتوانه پرندگان مهاجر آبزی تالاب هورالعظیم در حفاظت نسل آن‌ها نقش اساسی دارد
آلودگی هوا
سمانه کمیلی؛ عبدالله مصطفایی؛ مرتضی جلالی لیچایی
دوره 4، شماره 65 ، آبان 1398، صفحه 11-24
چکیده
در این مطالعه مروری بر انواع روش های کاهش مقدار تولید اکسیدهای نیتروژن در سیستم های احتراقی ساکن در حین احتراق انجام شد.مزایا و معایب این روش ها و نحوه اثرگذاری آن ها تبیین شد. تغییر نوع سوخت، استفاده از هوای اضافی کم تر، بهینه سازی احتراق، مرحله سازی احتراق، وارد کردن جریان مواد ثانویه به محفظه احتراق به منظور کاهش دمای بیشینه، ...
بیشتر
در این مطالعه مروری بر انواع روش های کاهش مقدار تولید اکسیدهای نیتروژن در سیستم های احتراقی ساکن در حین احتراق انجام شد.مزایا و معایب این روش ها و نحوه اثرگذاری آن ها تبیین شد. تغییر نوع سوخت، استفاده از هوای اضافی کم تر، بهینه سازی احتراق، مرحله سازی احتراق، وارد کردن جریان مواد ثانویه به محفظه احتراق به منظور کاهش دمای بیشینه، کاهش مقدار اکسیژن در دسترس، احیاء اکسیدهای نیتروژن به مولکول نیتروژن، تغییر نوع احتراق به واکنشی کاتالیستی جزو انواع راههایی است که میزان اکسیدهای نیتروژن را در خروجی مشعل کم می کند. هر سیستم احتراقی با توجه به ویژگی های منحصر به خودش قابلیت استفاده از یک یا چند روش را دارد که می‌تواند تا 70% میزان اکسیدهای نیتروژن را کاهش دهد البته میزان کاهش اکسیدهای نیتروژن به پارامترهای متعددی از جمله: نوع سوخت، فناوری احتراق، شرایط عملیاتی، ویژگی های فرآیندی، امکان نصب تجهیزات جدید، مشخصات گازهای احتراق، حد مجاز آلاینده، اثرات جانبی آلاینده، ایمنی عملیات و قابلیت اطمینان بخشی فرآیند و هزینهها وابسته است.
آموزش محیط زیست
محبوبه سلیمان پورعمران؛ علیرضا نوری
دوره 4، شماره 65 ، آبان 1398، صفحه 25-36
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، تعیین ارتباط بین مدیریت سبز ﺑا رفتار زیست محیطی مدیران و معاونین دوره اول متوسطه آﻣﻮزش و ﭘﺮورش شهرستان اسفراین در سال 1394 بوده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع، توصیفی- پیمایشی با روش همبستگی می‌باشد. در راستای انجام این پژوهش، حجم نمونه مطابق با جدول مورگان 127 نفر از مدیران و معاونین تعیین شده ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، تعیین ارتباط بین مدیریت سبز ﺑا رفتار زیست محیطی مدیران و معاونین دوره اول متوسطه آﻣﻮزش و ﭘﺮورش شهرستان اسفراین در سال 1394 بوده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع، توصیفی- پیمایشی با روش همبستگی می‌باشد. در راستای انجام این پژوهش، حجم نمونه مطابق با جدول مورگان 127 نفر از مدیران و معاونین تعیین شده است که به شکل تصادفی از سطح شهرستان اسفراین نمونه‌گیری شدند. ابزار گردآوری دادهها به منظور بررسی متغیر مدیریت سبز پرسشنامه محقق ساخته شامل 8 مولفه و برای سنجش رفتار زیست محیطی پرسشنامه استاندارد صالحی و صالحی عمران (1388) با روایی و پایایی به ترتیب 0/97 و 0/95 است که نشان دهنده اعتبار و پایایی پرسشنامه‌های مذکور می‌باشد. در انتها داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 تجزیه و تحلیل گردیدند. یافته‌های پژوهش حاکی از ارتباط معنادار بین مدیریت سبز با رفتار زیست محیطی در مدیران و معاونین دوره اول متوسطه شهرستان اسفراین با ضریب همبستگی 0/694 در سطح معنی داری 95 درصد اطمینان بوده است. نتایج نشان داد که بین شاخص انرژی و رفتار زیست محیطی در مدیران معاونین دوره اول متوسطه شهرستان اسفراین رابطه معنی داری وجود ندارد (P > 0/05). بنابراین، با افزایش مدیریت سبز و ترویج ابعاد آن در بین مدیران و معاونین دوره اول متوسطه آموزش و پرورش شهرستان اسفراین می‌توان به ارتقای رفتار زیست محیطی آنان کمک کرد.
اقتصاد محیط زیست
ابوالقاسم گل‌خندان
دوره 4، شماره 65 ، آبان 1398، صفحه 37-48
چکیده
از دیدگاه مالی، تمرکززدایی، انتقال مدیریت منابع و انجام مخارج از دولت مرکزی به دولت‌های محلی است. بسیاری از مطالعات تجربی پیشین، اجرای تمرکززدایی مالی را یکی از عوامل بهبود و یا تخریب محیط زیست بیان می‌کنند. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر شاخص‌های تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در کشور ایران است. این مطالعه با استفاده ...
بیشتر
از دیدگاه مالی، تمرکززدایی، انتقال مدیریت منابع و انجام مخارج از دولت مرکزی به دولت‌های محلی است. بسیاری از مطالعات تجربی پیشین، اجرای تمرکززدایی مالی را یکی از عوامل بهبود و یا تخریب محیط زیست بیان می‌کنند. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر شاخص‌های تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در کشور ایران است. این مطالعه با استفاده از داده‌های سری زمانی 1393-1371 به بررسی روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین آلودگی هوا، شاخص‌های تمرکززدایی مالی، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و حجم تجارت پرداخته است. به این منظور از آزمون هم‌جمعی (هم‌انباشتگی) یوهانسن-یوسلیوس و الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) استفاده شده است. همچنین، تحلیل دادهها و نتایج به کمک نرم‌افزار Eviews انجام شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از برآورد مدل به روش VECM، تمرکززدایی مالی درآمد، تمرکززدایی مالی مخارج، تمرکززدایی مالی قدرت خودگردانی، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و حجم تجارت، انتشار گاز co2 را در بلندمدت و کوتاه‌مدت افزایش می‌دهد. یک درصد افزایش در شاخص‌های تمرکززدایی مالی، به‌طور متوسط انتشار گاز co2 را در بلندمدت و کوتاه‌مدت به‌ترتیب 0/14 و 0/08 درصد افزایش می‌دهد. بر این اساس اتخاذ سیاست‌های مناسب همگام با فراهم‌کردن بسترهای لازم جهت گسترش تمرکززدایی مالی، به‌منظور کنترل آلودگی هوا در کشور ضروری است.
ارزیابی زیست محیطی
سونا حیادخت؛ سید علی جوزی؛ مهناز میرزاابراهیم طهرانی
دوره 4، شماره 65 ، آبان 1398، صفحه 49-60
چکیده
بروز خطای انسانی در محیط‌های شغلی امری اجتناب ناپذیر می‌باشد که می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. لذا این پژوهش با هدف شناسایی و پیش‌بینی خطای انسانی و ارزیابی ریسک‌های زیست‌محیطی و ارائه راهکارهای کنترلی جهت کاهش خطاها و ریسک‌های بحرانی با استفاده از تکنیکSHERPA و EFMEA در شرکت تولیدی صندلی خودرو انجام گرفت. ...
بیشتر
بروز خطای انسانی در محیط‌های شغلی امری اجتناب ناپذیر می‌باشد که می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. لذا این پژوهش با هدف شناسایی و پیش‌بینی خطای انسانی و ارزیابی ریسک‌های زیست‌محیطی و ارائه راهکارهای کنترلی جهت کاهش خطاها و ریسک‌های بحرانی با استفاده از تکنیکSHERPA و EFMEA در شرکت تولیدی صندلی خودرو انجام گرفت. این مطالعه علمی پژوهشی در شرکت تولیدی‌صندلی‌خودرو اجرا شد که برگه‌های SHERPA و EFMEA از روش‌های مشاهده و مصاحبه و آنالیز سلسله مراتبی وظیفه HTA تکمیل گردید. از رویکرد پیش‌بینی و کاهش خطای انسانی برای شناسایی خطای انسانی در ایستگاه‌های کاری و ارزیابی ریسک‌های زیست‌محیطی برای جنبه‌های محیط‌زیستی استفاده و راهکارهای کنترلی ارائه گردید. تجزیه و تحلیل برگه‌های SHERPAنشان داد تعداد کل خطاهای انسانی شناسایی شده در وظایف شغلی، 43 خطا می‌باشد که از این تعداد 53/46% خطاها از نوع عملکردی، 27/9% خطاها از نوع بازدیدی، 13/94% خطاها از نوع بازیابی و 4/64% خطاها مربوط به خطای انتخابی می‌باشند و نتایج حاصل از ارزیابی ریسک‌های زیست‌محیطی EFMEA نشان داد از 14ریسک شناسایی شده 42/85% ریسک‌های بحرانی (H)، 14/28% ریسک‌های متوسط (M) و 42/85% ریسک‌های پایین (L) می‌باشند. بارزترین خطای این شرکت مربوط به خطای عملکردی و بازدیدی و بیش ترین ریسک‌های‌زیست‌محیطی مربوط به خروجی‌های واحد رنگ می‌باشد. لذا آموزش کارکنان و سرپرستان و تدوین دستورالعمل‌های کاری جهت نظارت و بازرسی دقیق اپراتورها و انجام اقدامات مناسب در صورت بروز نقص در این سازمان، در اولویت اقدامات اصلاحی قرار گرفت.