تنوع زیستی و ایمنی زیستی
سمیه اراضی
چکیده
پهنه بندی یک روش کاملاً مقبول برای دور نگه داشتن طبیعت گردان از مناطق حساس و ارزشمند اکولوژیک محسوب می شود. در این پژوهش، با در نظر گرفتن اهدافی چون؛ معرفی و امکان سنجی منطقه لیپار برای توسعه گردشگری، حفاظت از تنوع زیستی منطقه و ارزیابی قابلیت های نرم افزار Google Earth و روش تفسیر چشمی در شبیه سازی مناطق، به پهنه ...
بیشتر
پهنه بندی یک روش کاملاً مقبول برای دور نگه داشتن طبیعت گردان از مناطق حساس و ارزشمند اکولوژیک محسوب می شود. در این پژوهش، با در نظر گرفتن اهدافی چون؛ معرفی و امکان سنجی منطقه لیپار برای توسعه گردشگری، حفاظت از تنوع زیستی منطقه و ارزیابی قابلیت های نرم افزار Google Earth و روش تفسیر چشمی در شبیه سازی مناطق، به پهنه بندی منطقه لیپار پرداخته شد. طی بازدیدهای میدانی و عکسبرداری از منطقه با دستگاه موقعیت یاب جهانی نقاط کنترل زمینی ثبت شدند. نقشه واقعیت زمینی، نقشه نهایی پهنه بندی و محاسبه سهم هر پهنه در محیط نرم افزار ArcGIS نسخه 3/10 تهیه شد. شناسایی پوشش گیاهی و حیات وحش منطقه از طریق مشاهده مستقیم با استفاده از روش تصادفی انجام گرفت. نتایج تحلیل نقشه نهایی طبقه بندی منطقه نشان داد که لیپار دارای 13 نوع پهنه است و پهنه نمکزار دارای کمترین درصد و بوته زار و علفزار با تراکم ضعیف از بیشترین درصد سهم برخوردار هستند. همچنین، مقدار 67/2 درصد از منطقه تحت تأثیر ساخت و سازهای انسان قرار گرفته است. نتایج نشان داد که مناطقی همچون ساحل ماسه ای، مناطق صخره ای و مناطق دارای پوشش گیاهی سطح تالاب، زیستگاه های حساس حیات وحش محسوب می شوند. همچنین، در این پژوهش، تعداد 4 گونه گیاهی، 6 گونه پرنده و 2 گونه خزنده شناسایی شد.
ارزیابی زیست محیطی
هما داودی گرمارودی؛ ایرج گلدوزیان؛ احمد طلوعی مقدم
چکیده
حق برخورداری از سلامت یکی از حقوق اساسی هر شخص است. ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوب 1948و قانون اساسی ایران در اصل 3 (بند 12)، 29 و 43 بر حق بر سلامت و برخورداری از بهداشت تأکید دارد. ماده 2 منشور حقوق شهروندی مصوب 1395ریاست جمهوری نیز حق بر سلامت را یکی از حقوق هر ایرانی اعلام کرده است. امروزه محیطزیست و سلامت، رابطه تنگاتنگی دارند. بر این ...
بیشتر
حق برخورداری از سلامت یکی از حقوق اساسی هر شخص است. ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوب 1948و قانون اساسی ایران در اصل 3 (بند 12)، 29 و 43 بر حق بر سلامت و برخورداری از بهداشت تأکید دارد. ماده 2 منشور حقوق شهروندی مصوب 1395ریاست جمهوری نیز حق بر سلامت را یکی از حقوق هر ایرانی اعلام کرده است. امروزه محیطزیست و سلامت، رابطه تنگاتنگی دارند. بر این اساس در کنار سایر ارزش‌هایی که پیش‌بینی شده است، حق بر سلامت و داشتن محیط زیست سالم نیز یکی از ارزش‌های اساسی برای انسانها به شمار می‌آید؛ به طوریکه انسان بدون داشتن محیطزیستی امن و سالم قادر نخواهد بود به زندگی طبیعی خود ادامه دهد. اهمیت پیشگیری از جرائم زیست محیطی از این جهت است که با سلامتی انسانها به صورت مستقیم ارتباط دارد، اغلب کشورها مقررات جزایی خاصی را در این مورد به اجرا می‌گذارند. بدین جهت این مهم به عنوان موضوعی ویژه در شکل‌دهی سیاست جنایی تقنینی در مورد حفاظت از محیطزیست قابل مطالعه و بررسی است. هدف پژوهشگران در این تحقیق بررسی ایفای نقش سمنهای ملی و بین المللی در کاهش جرایم محیط زیستی است. پژوهش حاضر از جمله در پی تبیین نقش سمن ها در زمینه پیشگیری، افشا و تعقیب جرایم محیطزیستی است تا از این طریق اهمیت آن برای مراجع تقنینی، اجرایی و قضایی بیش از پیش روشن گردد. کاهش جرایم محیط زیستی هم از منظر حق سلامت واجد اهمیت است و هم از منظر جرم شناسی و لزوم کاهش زمینه های کاهش جرم. دولتها در جهت کاهش جرایم محیط زیستی دو ابزار مهم در اختیار دارند: 1-وضع مقررات کیفری مناسب با هدف بازدارندگی و ارعاب مجرمین احتمالی. 2-تقویت سازمان های مردم نهاد و نتیجتاً آموزش عمومی، فرهنگسازی، مداخله این سازمان های در تعقیب و کشف جرم و ایجاد حساسیت نسبت به این قبیل جرایم. بدین منظور لازم است تا قانونگذار نقش پررنگ تری در زمینه اعلام جرم و دخالت در فرآیند دادرسی های کیفری و حقوقی به سمن ها اعطا نماید. این نظر ازجمله برگرفته از نظریه جرم شناسی سبز یا جرمشناسی محیط زیستی می باشد. در تحقیق حاضر علاوه بر بررسی مسائل پیش گفته در پی مطالعه نقش سازمان های مردم نهاد در ایران در مبارزه با جرایم محیطزیستی از منظر کشف و تعقیب جرم و ایجاد حساسیت عمومی نسبت به این قبیل جرایم هستیم.
تنوع زیستی و ایمنی زیستی
جلیل بادام فیروز؛ منا ایزدیان؛ فرهاد حسینی طائفه
چکیده
به منظور دستیابی به راهکاری مشترک و هماهنگ برای نقل و انتقال فرامرزی موجودات زنده تراریخته و ایجاد اطمینان و قانونمندی در زمینه مقررات ایمنی زیستی در دنیا و افزایش هماهنگی جهانی، پروتکل کارتاهنا تصویب شد. بر اساس بند دوم ماده‌ی 23 این پروتکل دولت‌های عضو موظفند در زمینه تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مورد موجودات زنده تراریخته ...
بیشتر
به منظور دستیابی به راهکاری مشترک و هماهنگ برای نقل و انتقال فرامرزی موجودات زنده تراریخته و ایجاد اطمینان و قانونمندی در زمینه مقررات ایمنی زیستی در دنیا و افزایش هماهنگی جهانی، پروتکل کارتاهنا تصویب شد. بر اساس بند دوم ماده‌ی 23 این پروتکل دولت‌های عضو موظفند در زمینه تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مورد موجودات زنده تراریخته با مردم و نهادهای مردمی مشاوره کرده و نتایج این مشاورهها را در دسترس عموم قرار دهند. در سال های اخیر محصولات تراریخته وارد سفره غذایی مردم ایران شده ولی اطلاع رسانی مناسبی درخصوص فواید آن برای مردم انجام نشده است. از آنجا که ساختار ژنتیکی گیاهان تراریخته از طریق مهندسی ژنتیک تغییر مییابد و این تغییر معمولاً در جهت بهبود مقاومت گیاه به برخی آفات یا بیماریهای گیاهی صورت میگیرد امیدواری وجود دارد که این امر منجر به کاهش مصرف سموم شیمیایی خطرناک شود. با وجود مصرف محصولات تراریخته در ایران، برچسبگذاری روی همه محصولات انجام نشده است و لازم است به اجرای آخرین مقرارت اعلامی سازمان غذا و دارو درخصوص تراریختگی و رخدادهای تراریختگی توجه اساسی شود.
ارزیابی زیست محیطی
غلامرضا سبزقبایی؛ مدینه وهابی پور
چکیده
رودخانه‌های شهری از مهمترین فضاهایی هستند که به طور بالقوه حضور طبیعت در شهر را جلوه‌گر نموده و قابلیت کشاندن عناصر طبیعی در میان عناصر انسان ساخت را فراهم می‌نماید. رودخانه‌ها علاوه بر تغییرات طبیعی خود تحت تأثیر فعالیت‌های بشری دچار تغییرات فراوانی می‌شوند. یکی از مهمترین تغییراتی که بر رودخانه‌ها تحمیل می‌شود بهره ...
بیشتر
رودخانه‌های شهری از مهمترین فضاهایی هستند که به طور بالقوه حضور طبیعت در شهر را جلوه‌گر نموده و قابلیت کشاندن عناصر طبیعی در میان عناصر انسان ساخت را فراهم می‌نماید. رودخانه‌ها علاوه بر تغییرات طبیعی خود تحت تأثیر فعالیت‌های بشری دچار تغییرات فراوانی می‌شوند. یکی از مهمترین تغییراتی که بر رودخانه‌ها تحمیل می‌شود بهره برداری بی‌رویه از منابع آنها جهت استفاده در فعالیت‌های عمرانی است. از جمله مهمترین پیامدهای تغییر در رودخانه، تغییر در مورفولوژی رودخانه، گل‌آلودی رودخانه و تهدید حیات آبزیان و پرندگان، سست شدن کناره‌های بستر و تهدید ساکنان حاشیه‌ی رودخانه، تخریب سازه‌های اطراف رودخانه، کاهش گردشگری و... می‌باشد. این پژوهش در تابستان 1397 به منظور بررسی اثرات محیط زیستی برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه‌ی بشار که در محدوده‌ی شهر یاسوج قرار دارد انجام شد. در این محدوده 9 کارخانه‌ی برداشت شن و ماسه وجود دارد که همگی به صورت غیرمجاز از بستر رودخانه شن و ماسه برداشت می‌کردند. با توجه به تصاویر برداشت شده توسط اداره‌ی محیط زیست شهر یاسوج و تصاویر گوگل ارث تعدادی از سنگ‌شکن‌ها، تغییرات رودخانه در زمان برداشت شن و ماسه و پس از تعطیلی کارخانه‌ها مشخص شد. نتایج نشان داد پس از تعطیلی کارخانه‌ها پوشش گیاهی حریم رودخانه تا حدودی احیا شده و گونه‌های آبزیان و پرندگان وضعیت بهتری از لحاظ کمیت و ویژگی‌های کیفی پیدا کردند.
آلودگی هوا
زهرا لطفی؛ امیر عبدوس؛ حبیب دارپرنیان؛ سعید شکری
چکیده
آلودگی هوا از مهمترین مشکلات محیط زیستی در قرن اخیر است که سلامت انسانها را تهدید میکند. هدف از این پژوهش بررسی میانگین غلظت آلاینده های هوا، تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده ها، شناسایی ماههای پرخطر، شاخص آلودگی هوا و تأثیر استان های همجوار بر هوای غرب استان سمنان در سال 1399 است. در این تحقیق داده های ایستگاه ...
بیشتر
آلودگی هوا از مهمترین مشکلات محیط زیستی در قرن اخیر است که سلامت انسانها را تهدید میکند. هدف از این پژوهش بررسی میانگین غلظت آلاینده های هوا، تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده ها، شناسایی ماههای پرخطر، شاخص آلودگی هوا و تأثیر استان های همجوار بر هوای غرب استان سمنان در سال 1399 است. در این تحقیق داده های ایستگاه های سنجش آلودگی هوا در غرب استان سمنان مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات ماهانه آلاینده ها در غرب استان سمنان نشان داد که بیشینه ماهانه اکثر آلاینده ها در فصل سرد رخ می دهد. بیشینه غلظت آلودگی هوا در ماه های سرد بر اثر عوامل مختلف از جمله افزایش پایداری جوی، وارونگی های دمایی، کاهش سرعت باد سطحی و استفاده بیشتر از منابع گرمایی ایجاد می شود. وسایل نقلیه نیز در شرایط سرد دارای احتراق ناقصتری است. علاوه بر این، بخش مهمی از این آلودگی از استانهای همجوار به دلیل وزش باد و موقعیت جغرافیایی در داخل استان انباشته شده و باعث ایجاد تغییر در کیفیت هوای استان می شود. همچنین افزایش جمعیت، فرسودگی ناوگان عمومی، تردد زیاد وسایل نقلیه شهری، کاربری صنعتی، کانون های ریزگرد و موقعیت جغرافیایی نیز از عوامل مؤثر بر آلودگی هوا در غرب استان سمنان است.
منابع آب
غلامرضا گودرزی؛ فاطمه احمدلو؛ علی فرمهینی فراهانی؛ ضیاء آزدو
چکیده
در مناطق خشک، افزایش دورهه ای آبیاری جهت تأمین آب مورد نیاز توسعه فضای سبز و جنگل‌کاری ضرورت دارد. پژوهش حاضر در قالب طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با تیمار اصلی دوره آبیاری و تیمار فرعی گونه‌های سوزنی‌برگ ارس، سرو نقره‌ای، سرو خمره‌ای، سرو شیراز، زربین، کاج تهران، کاج بروسیا، کاج مشهدی و کاج بادامی با مبدأهای ...
بیشتر
در مناطق خشک، افزایش دورهه ای آبیاری جهت تأمین آب مورد نیاز توسعه فضای سبز و جنگل‌کاری ضرورت دارد. پژوهش حاضر در قالب طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با تیمار اصلی دوره آبیاری و تیمار فرعی گونه‌های سوزنی‌برگ ارس، سرو نقره‌ای، سرو خمره‌ای، سرو شیراز، زربین، کاج تهران، کاج بروسیا، کاج مشهدی و کاج بادامی با مبدأهای مختلف در سه بلوک به مدت 5 سال در پارک جنگلی ساوه اجرا گردید. در هر بلوک از هر گونه 24 اصله نهال به‌صورت گروهی با فواصل 5/2×2 متر کشت و از این تعداد 12 اصله نهال جهت آبیاری 7 روزه و 12 اصله جهت آبیاری 14 روزه با کاربرد پلیمر جاذب رطوبت تراکاتم (TerraCottem) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که متغیرهای ارتفاع و قطر یقه در اثر متقابل دوره آبیاری و گونه اختلاف معنی‌دار آماری را نشان دادند. اثر اصلی دوره آبیاری بر مشخصه‌های قطر یقه و شادابی معنی‌دار بود. کاج بروسیا از بیشترین میزان ارتفاع (76/2 متر)، زنده‌مانی (67/90 درصد) و شادابی (90 درصد) و کاج مشهدی از بیشترین میزان قطر یقه (42/6 سانتی‌متر)، قطر تاج (27/1 متر) و مساحت تاج پوشش (12/5 متر مربع) برخوردار بود. تجزیه خوشه‌ای نشان داد که گونه‌های سرو خمره‌ای، کاج بروسیا و سرو شیراز کلوده به لحاظ هر یک از متغیرهای مورد بررسی در مناسب‌ترین شرایط هستند و با دوره آبیاری 14 روزه و کاربرد پلیمر جاذب رطوبت برای کاشت در شهرستان ساوه معرفی می‌شوند.