محیط زیست و توسعه فرابخشی

مجله علمی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای نویسندگان

فرم ها و فایل های لازم

اسامی داوران

شناسایی انواع زیستگاه‌ها و گونه های گیاهی غالب آن ها در استان قم

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز

2 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه قم، قم

چکیده

شناخت زیستگاه­ ها و ویژگی­ های زیستی و غیرزیستی مرتبط با آن ­ها، گام اولیه و مهم در مدیریت بهره­ برداری و حفاظت از منابع طبیعی و محیط ­زیست می­ باشد. استان قم در فلات مرکزی ایران قرارگرفته و براساس رده‌بندی دومارتن دارای اقلیم خشک می‌باشد. به ­­منظور شناسایی انواع زیستگاه­ ها و رستنی­ های شاخص آن­ها، هم­زمان با پایش مناطق مختلف استان و جمع ­آوری اطلاعات مورد نیاز، گونه ­های گیاهی غالب نیز جمع ­آوری و با استفاده از منابع معتبر گیاه­شناسی شناسایی و نامگذاری گردیدند. از ده زیستگاه اصلی موجود در جهان هشت نوع آن در استان قم با 24 نوع زیستگاه فرعی با استفاده از سیستم رده ­بندی زیستگاه‌های یونیس تشخیص داده شد. این 8 زیستگاه عبارتند از: 1-‌آب­های سطحی درون سرزمینی 2- ‌باتلاق، لجن­زار و مرداب 3-‌ چمنزارها با چیرگی گیاهان علفی 4- خلنگزار، بوته­زار و خارستان 5- ‌درختزارهای تنک 6-‌زیستگاه‌ها و زمین‌های بدون پوشش 7-زیستگاه‌های زراعی 8- زیستگاه‌های احداثی مصنوعی. با در نظر گرفتن این حقیقت که از­ دست دادن خدمات اکوسیستم باعث افزایش آسیب پذیری انسان­ ها به ­ویژه در مناطق خشک می­شود و از آن­جایی ­که عرصه­ های استان قم عمدتاً شامل اکوسیستم بیابانی است و این نوع اکوسیستم بسیار آسیب ­پذیر و شکننده می­ باشد، با شناخت و محافظت از زیستگاه­ های اصلی و فرعی و هم­چنین ریززیستگاه­ های این استان، با تأکید بر گیاهان شاخص و خودروی آن­ ها، می­توان گامی مؤثر در حفاظت از محیط­زیست استان قم برداشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
  1. اسدی، م. و همکاران. 1399-1364. فلور ایران، شماره­های (151-1). انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
  2. اسماعیل زاده، ا. و نورمحمدی، ک. 1396. معرفی مدل مجموع ارزش گونه شاخص (TIVM) در طبقه‌‌بندی گروه‌های اکولوژیک. مجله پژوهشهای گیاهی. دوره 30، شماره 2، صفحات: 246-263.
  3. اراضی، س. مروری بر روش های مدیریت تنوع زیستی (مطالعه موردی: بازسازی اکولوژیکی اکوسیستم). مجله محیط زیست و توسعه فرابخشی. دوره 6، شماره 73، صفحات: 11-18.
  4. جابرالانصار، ز.، فیضی، م. ت.، بحرینی نژاد، ب. 1399. بررسی تغییرات پوشش گیاهی تالاب گاوخونی با استفاده از شاخص رطوبت خاک. مجله اکوبیولوژی تالاب. جلد 12، شماره 4، صفحات: 43-56.
  5. حمیدی، ر. و مظاهری، د.1390. شالوده بوم شناسی. انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز.
  6. حیدری، م.، پوربابایی، ح.، اسماعیل زاده، ا.، اسحاقی راد، ج.، صالحی، ع. 1393. گونه‌های گیاهی شاخص برای بررسی شرایط ادافیکی جنگل با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک در اکوسیستم جنگلی بلوط (Quercus brantii var.persica) زاگرس، شهرستان ایلام. مجله پژوهشهای گیاهی. دوره 27، شماره 5، صفحات: 811-828.
  7. شریف نیا ف.، سلیم پور ف.، ابراهیمی پور ح.،  رحمتی زاده ا. 1388. فلور، شکل های زیستی و کوروتیپ های گیاهان منطقه سلمان. مجله دانش زیستی ایران. دوره 4، شماره 1، صفحات: 21-29.
  8. شیخ اکبری مهر، ر. 1397. مطالعه بوم شناختی، فیزیونومی و فلورستیک منطقه بیابانی کوه نمک قم. مجله پژوهش­های گیاهی. دوره 31، شماره 4، صفحات: 859-852.
  9. رحمتی زاده، ا.، جعفری، م.، کریمیان اقبال، م. 1393. شناسایی مناطق شور و گیاهان شورروی استان قم. تحقیقات مرتع و بیابان ایران. دوره 21، شماره 4، شماره پیاپی 4، صفحات: 580-59.
  10. زارع مایوان، ح.، بخشی خانیکی، غ.، میرزایی، م. 1381. بررسی اجمالی پوشش گیاهی منطقه پلنگ دره در جنوب غربی استان قم. مجله پژوهش و سازندگی. دوره 15، شماره 2، صفحات: 2-6.
  11. عشوری، پ.، فیاض، م.، نجف پور نوایی، م.، سفیدکن، ف. 1391. پراکنش گیاهان دارویی استان قم. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
  12. قلی زاده، م. و معتمدی، ر. 1399. اثرات تخریب زیستگاه بر اساس سیلاب های فصلی و مدیریت آن در حوضه رودخانه: مطالعه موردی رودخانه زرین گل. مجله بهره برداری و پرورش آبزیان. دوره 9، شماره 2، صفحات: 33-44.
  13. محرابیان، پ.، عبدلی، ا.، مصطفوی، ح.، سلمان ماهینی، ع.، احمدزاده، ف.، ابراهیمی، م. 1386. سیمای پوششی
    رویشگاه­های گیاهی استان قم. مجله علوم محیطی. جلد 5، شماره 1، صفحات: 81-96.
  14. میرزایی، م. 1379. بررسی پوشش گیاهی و ارزشگذاری اکولوژیکی ناحیه نیمه بیابانی جنوب غربی استان قم (منطقه پلنگ دره). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
  15. نجیمی، ع. و شفیعی، ا. 1388. اطلس رنگی گیاهان استان قم. انتشارات آئین احمد، قم، ایران.
  16. Bunce, R.G.H., Bogers, M.M.B., Evans, D. and Jongman, R.H.G., 2013. Field identification of habitats directive Annex I habitats as a major European biodiversity indicator. Ecological Indicators. Vol. 33. No. pp: 105–110.
  17. Campagnaro, T., Trentanovi, G. and Sitzia, T., 2018. Identifying Habitat Type Conservation Priorities under the Habitats Directive: Application to Two Italian Biogeographical Regions. Sustainability. Vol. 10. No. 4. pp: 1-20.
  18. Davies, C. & Moss, D., 1999. EUNIS habitat classification. Institute of Terrestrial Ecology. Copenhagen: European Environment Agency Press.
  19. Davies, C.E., Moss, D. and Hill, M.O., 2004. EUNIS Habitat Classification, Revised 2004, Report to the European Topic Centre on Nature Protection and Biodiversity. Copenhagen: European Environment Agency Press.
  20. Davis, P. H., 1965-1988. Flora of Turkey. Vols: 1-10. Edinburg: Edinburgh University Press.
  21. Djamali, M., Akhani, H., Roxanna, K., Valérie, A. and Philippe, P., 2011. Application of the global bioclimatic classification to Iran: implications for understanding the modern vegetation and biogeography. Ecologia mediterranea. Vol. 37. No. 1. pp: 1-115.
  22. Hughes, A.R., Grabowski, J.H, Leslie, H.M, Scyphers, S and Williams, S.L., 2017. Inclusion of Biodiversity in Habitat Restoration Policy to Facilitate Ecosystem Recovery. Journal of the society for conservation Biology. vol 11. pp: 1-8.
  23. Jørgensen, S.E., 2009. Ecosystems as Systems. Oxford: Elsevier.
  24. Komarov, V. L. and Shishkin, B. K., 1963-2001. Flora of the USSR. Vols: 1-30. Dehradun: IPST & Keter press and Shiva offset press.
  25. Lindenmayer, D.B. and Fischer, J., 2006. Habitat fragmentation and landscape change: an ecological and conservation synthesis. Washington, DC: Island Press.
  26. Martin, D., Tomida, M. and Meacham, B., 2016. Environmental impact of fire. Fire Science Reviews. Vol. 5. pp: 1-21.
  27. Moss, D., 2008. EUNIS Habitat Classification – A Guide for Users. Copenhagen: European Environment Agency Press.
  28. Mucina, L., Bultmann, H., Dierßen, k., Theurillat, L.P., Raus, T., Carni, A., Sumberov, K., Willner, W., Dengler, J., Garc, R.G., Chytry, M., Pietro, R.D., Iakushenko, D., Bergmeier, E., Ermakov, N., Schaminee, J.H.J., Lysenko, T., Didukh, Y.P., Pignatti, S., Rodwell, J.S., Capelo, J., Weber, H.E., Solomeshch, A., Dimopoulos, P., Aguiar, C., Hennekens S.M., Tichy, L., 2016. Vegetation of Europe: hierarchical floristic classification system of vascular plant, bryophyte, lichen, and algal communities. Applied Vegetation Science. Vol. 19. pp: 3–264.
  29. Murphy, S.M., Vidal M.C., Smith T.P., Hallagan C.J., Broder E.D., Rowland D. and Cepero L.C., 2018. Forest Fire Severity Affects Host Plant Quality and Insect Herbivore Damage. Frontiers in Ecology and Evolution. Vol. 6. pp: 1-11.
  30. Nasir, E., Ali, S.I. and Qaisar, M., 1970-2002. Flora of West Pakistan, Vols: 1-209. Karachi: B.C.C. & T. Press.
  31. Pettorelli, N., Vik J.O., Mysterud A., Gaillard J.M., Tucker C.J. and Stenseth N.C., 2005. Using the satellite –derived NDVI to assess ecological responses to environmental change. Trends in Ecology and Evolution. Vol. 9. No 20. pp: 503-510.
  32. Rechinger, K.H., 1963-2015. Flora Iranica. Vols 1-181. Wien, Austria: Naturhistorichen museums Press.
  33. Schulze, E.D., Beck, E., Buchmann, N., Clemens, S., Müller-Hohenstein, K. and Scherer-Lorenzen, M., 2019. Plant Ecology. Berlin: Company Springer-Verlag.
  34. Townsend, C.C., Guest, E. and Al-ravi, A., 1966-1985. Folra of Iraq. Vols 1-9. Baghdad: Ministry of agriculture & Agrarian Reform Press.
  35. Veech, J.A., 2021. Habitat Ecology and Analysis. Oxford: Oxford University Press.
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 6، شماره 74
دی 1400
صفحه 10-22
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار