نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

2 گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف کلی عوامل مؤثر بر به ­کارگیری عملیات پایدار محیط ­زیستی انجام شد. جامعه آماری پژوهش تمامی خانوارهای کشاورزان گندم‏کار شهرستان خرم‏آباد بودند (12500N= ). حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه ‏گیری کوکران 240 نفر از آنان برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ‏ها پرسشنامه بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با نظر متخصصان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. داده‏ های پژوهش با کمک نرم ‏افزار SPSS19‌ تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که کشاورزان مورد مطالعه از دانش و نگرش مساعدی نسبت به به ­کارگیری عملیات پایدار محیط زیستی برخوردار نیستند. علاوه بر این، نتایج تحلیل تشخیصی نشان داد که شش متغیر (نگرش نسبت به عملیات پایداری، دانش نسبت به عملیات پایداری، نگرانی محیط ­زیستی، دلبستگی مکانی، سرمایه اجتماعی و اشتغال غیرزراعی) بیشترین تأثیر را در تفکیک گروه ‏های کشاورزی (پذیرنده و نپذیرنده عملیات زیست پایدار محیط ­زیستی) دارند و تابع تشخیصی به دست آمده از این شش متغیر قادر است کشاورزان پذیرنده و نپذیرنده را با دقت 28/87 درصد از هم تفکیک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  1. ازکیا، م. و ایمانی، ع.، 1394. توسعه پایدار روستایی. چاپ دوم، نشر اطلاعات، 452
  2. بریمانی، ف. و اصغری لفمجانی، ص.، 1389. تعیین شدت ناپایداری زیست محیطی سکونتگاه های روستایی سیستان با استفاده از مدل ارزیابی چند معیاری. جغرافیا و توسعه، شماره 19، صفحات 127-134.
  3. جنگ چی کاشانی، س. 1397. بازدارنده های تولید پایدار ذرت دانه ای از سویگان آموزشی، سیاست گذاری، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در استان قزوین. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 10 (45): 41-54.
  4. حسین‏زاده، ر.؛ خسروی‏بیگی، ر.؛ ایستگلدی، م. و شمس‏الدینی، ر.، 1390. ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با استفاده از فن تصمیم گیری چند معیاره تخصیص خطی (مطالعه موردی: شهر بندرترکمن). مطالعات برنامه‏ریزی سکونتگاه‏های انسانی، دوره 16، شماره 6، صفحات 31-51.
  5. سواری، م. و عبدشاهی، ع. 1398. واکاوی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تاب آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی در شهرستان دیواندره. فصلنامه پژوهش‏های روستایی، دوره 38، شماره 2، صفحات 214-229.
  6. سواری، م. و نقی‏بیرانوند، ف.، 1400. عامل‏های موثر بر بهبود دانش فنی سازگار با محیط زیست گندم‏کاران در شهرستان خرم آباد. فصلنامه پژوهش و مدیریت آموزش کشاورزی، دوره 56، صفحات 144-162.
  7. سید اشرافی، م. و چرمچیان لنگرودی، م.، 1400. تأثیر منبع‏های اطلاعاتی و آموزش های ترویجی در پایداری سویاکاری نکا، مازندران. فصلنامه پژوهش مدیریت و آِموزش کشاورزی، شماره 56، صفحات 130- 143.
  8. شرفی، ل. و علی بیگی، ا.، 1394. الگو سنجش پایداری محیط زیست روستایی مورد: روستای شروینه در شهرستان جوانرود. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، دوره ۴، شماره ۲، صفحات 115-132.
  9. ظاهری، م. و سعدی، س.، 1397. تحلیل پایداری زیست محیطی در جوامع روستایی حاشیه اکوسیستم تالاب بر اساس الگوی بوم روستا مطالعه موردی: روستاهای حاشیه تالاب زریوار. محیط شناسی، دوره ۴۴، شماره ۲،  صفحات 257-275.
  10. عباس‏زاده،‌ م.؛ علوی، ل.؛ بنی فاطمه، ح. و علیزاده اقدام، م.، 1395. مدل یابی ساختاری تأثیر تجربة زیست محیطی و نگرش زیست محیطی بر رفتار زیست محیطی. علوم اجتماعی، دوره ۱۳، شماره ۱، صفحات171-196.
  11. عقیلی، م.؛ خوش‏فر، غ. و صالحی، ص.، 1388. سرمایه اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی مسوولانه در شمال ایران (مطالعه موردی: استان های گیلان، مازندران و گلستان). علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 16، صفحات 236-250.
  12. علی‏آبادی، و.؛ خیاطی،‌ م. و صدیقی، ح.، 1395. نقش متغیرهای اجتماعی و اقتصادی بر دانش کشاورزی پایدار گندم کار استان تهران. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 38، صفحات 112-121.
  13. فرهمند، م.؛ شکوهی فرد، ک. و سیارخلج، ح.، 1393. بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر رفتارهای زیست محیطی (مورد مطالعه: شهروندان شهر یزد). مطالعات جامعه شناختی شهری، دوره 10، شماره 4، صفحات 1-23.
  14. قادری، ن.؛ چوپانی، س.؛ صالحی،‌ ص. و خوش‏فر،‌ غ. 1394. بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رفتار زیست محیطی در شهرستان مریوان در سال 1392. علوم پزشکی زانکو، دوره 48، شماره 16، صفحات 10-18.
  15. قنبری موحد، ر.؛ فراشی، ز. و ملکی فرد، ف. 1398. رفتار کشاورزان خرم آباد در بازیافت پسماندهای زراعی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 48، صفحات 88-103.
  16. لطیفی، آ.؛ رامیار، ح. و ناصری، ف.، 1394. بررسی تاثیر سیستم های اگروفارستری در توسعه کشاورزی پایدار. اولین همایش ملی تخصصی علوم کشاورزی و محیط زیست ایران، اردبیل.
  17. محمدی، ف.، 1397. پایداری زیست محیطی و عوامل تحقق آن در بخش کشاورزی ( مطالعه موردی: شهرستان پاکدشت). اقتصاد کشاورزی و توسعه، دوره دوره ۱۰۱، شماره ۲۶، صفحات 247- 267.
  18. مفیدی چلان،‌ م.؛ بارانی، ح.؛ عابدی سروستانی،‌ ا.؛ معتمدی،‌ ج. و دربان آستانه، ع.، 1396. تبیین شاخص‌های ارزیابی پایداری زیست محیطی-بوم شناختی سامان‌های عرفی مرتعی با تاکید بر مراتع ییلاقی سهند. تحقیقات مرتع و بیابان ایران،  دوره 24، شماره 2، صفحات 309-324.
  19. منافی ملایوسفی، م.؛ حیاتی، ب.؛ پیش بهار، ا. و نعمتیان، ج.، 1398. ارزیابی پایداری زیست محیطی کشاورزی در استان آذربایجان شرقی. فصلنامه دانش کشاورزی و تولید پایدار، دوره 29، شماره ۳، صفحات 271-286.
  20. موسی‏پور، ک.؛ نعیمی، ا. و رضایی، ر.، 1397. تحلیل جمعیت شناختی ادراک روستایی از پایداری محیطی در نواحی روستایی شهرستان باغ ملک استان خوزستان. مجله تحقیقات ترویج و آموزش کشاورزی، دوره  11، شماره 41، صفحات 53-66.
  21. یاسوری، م.  و امامی، ف.، 1396. سنجش پایداری زیست محیطی در نواحی روستایی: مطالعة موردی دهستان سراوان شهرستان رشت. روستا و توسعه، دوره ۲۰، شماره ۳، صفحات 85-110.
  22. Abd El-Salam, M. M.; El-Naggar H. M. and Hussein, R. A., 2009. Environmental education and its effect on the knowledge and attitudes of preparatory school students. J Egypt publichealth assoc. Vol. 84, No 34, Pp: 343-367
  23. Botetzagias, I.; Dima, A. F. and Malesios, Ch., 2015.  Extending the theory of planned behavior in the context of recycling: the role of moral norms and of demographic predictors. Resources, Conservation and Recycling, Vol. 95, Pp: 58–67.
  24. Chopra, S. and Meindi, P., 2013. Supply Chain management. 5th ed. Pearson education.
  25. Chowdury A. and Dey, M., 2016. Green Banking Practics in Bangkadesh, Vol. 3, No. 8, Pp: 15-23.
  26. Dadhich, P., 2014. Developing sustainable supply chains in the UK construction industry: A case study. Int. J. Production Economics.Vol. 164, Pp: 271–284.
  27. Dubey, R., 2016, Sustainable supply chain management: framework and further research directions. Journal of Cleaner Production. Vo. 142, Pp: 1119-1130.
  28. Elliott, S. and Young, T., 2016. Nature by default in early childhood education for sustainability. Australian Journal of Environmental Education, Vol. 32, No. 1, Pp: 57-64.
  29. Esfahbodi, A., 2016. Sustainable supply chain management in emerging economies: Trade-offs between environmental and cost performance”. International Journal of Production Economics. Vol. 181, Pp: 350-366.
  30. Gangadharappa, H.V. Pramod, K. T. M. Shiva, K. H. G. 2007. Gastric floating drug delivery systems: a review. Indian J. Pharm. Ed. Res. 41, 295–305.
  31. Givens, J.E. and Jorgenson, A. K., 2013. Individual Environmental Concern in the World polity: A multilevel analysis, Journal of Social Science Research, Vol. 42, pp: 418–431.
  32. Hamidian, A. 2011. Importance of attention to environmental culture of students (case study
    university of Tehran)." [On line 2015-08-15].
  33. Kumar, S.; Teichman, S. and Timpernagel, T., 2012. A green supply chain is a requirement for profitability. International Journal of Production Research, Vol. 50, No. 5, Pp: 1278–1296.
  34. Lugandu, S. 2013. Factors Influencing the Adoption off Conservation Agriculture by Smallholder Farmers in Karatu and Kongwa Districts of Tanzania, Presented at REPOA’s 18th Annual Research Workshop held at the Kunduchi Beach Hotel, Dar es Salaam, Tanzania; April 3-4.
  35. Mahfuzur, R. and Barua, S., 2016.  The Design and Adoption of Green Banking Framework for Environment Protection: Lessons from Bangladesh.
  36. McCool, S. 2013. Making tourism sustainable, sustainable tourism and what should tourism sustain: Different questions, different indicators. [On line]:nsgl.gso. uri.edu/ washu/ washuw99003/32-McCool.pdf.
  37. Morelli, J. 2011. Environmental sustainability: A definition for environmental professionals. Journal of environmental sustainability, 1(1): 2.
  38. Savari, M.; Ebrahimi-Maymand, R. and Mohammadi-Kanigolzar, F. 2013. The Factors influencing the application of organic farming operations by farmers in Iran. Agris on-line Papers in Economics and Informatics, Vol. 5, Pp: 179-187.
  39. Savari, M.; Shiri, N. and Shbanali Fami, H. 2015. Analysis Factors Affecting in the Practice of Agriculture Conservation operation By Farmer Exploitation Case study: Divandarreh County. Regional Planning Quarterly, Vol. 5, No. 2, Pp: 177-190.
  40. Savari, M.; Abdeshahi, A.; Gharechaee, H. and Nasrollahian, O., 2021. Explaining farmers’ response to water crisis through theory of the norm activation model: Evidence from Iran. International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol. 60, 102284.
  41. Scannell, L. and Gifford, R., 2010. Defining place attachment: A tripartite organizing framework. Journal of Environmental Psychology, Vol. 30, Pp: 1-10.
  42. Shobeiri, S. M.; Omidvar, N. and Meiboudi, H. 2014. Analysis of the causes of children's vulnerability to global warming and the formulation of a model for influencing people's awareness of climate    change,    the    climate    change conference and the way to a sustainable future‖. Tehran.
  43. Slimane, M., 2012. Role and relationship between leadership and sustainable development to release social, human, and cultural dimension. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 41: 92-99.
  44. Srisopaporn, S.; Jourdain, D.; Perret, S. R. and Shivakoti, G., 2015. Adoption and continued participation in a public Good Agricultural Practices program: The case of rice farmers in the Central Plains of Thailand‖. Technological Forecasting and Social Change, Vo. 96, Pp: 242–253.
  45. Tanguay, G., 2010. Measuring the Sustainability of Cities: An Analysis of the Use of Local Indicators, Ecological Indicators, Vol 10, pp: 407–418.
  46. Tseng, M. L. and Chiu, A. S., 2013. Evaluating firm’s green supply chain management in linguisticpreferences. Journal of Cleaner Produaction. Vol. 40, Pp: 22–31.
  47. WHO. 2017. Air quality and health, www.who.int. Retrieved 2011-11-26.