نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده، آباده، ایران

2 گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده، آباده، ایران.

چکیده

ضایعات حاصل از معدنکاری، از خطرناک­ترین آلاینده ه­ای محیط­ زیست هستند که در صورت عدم حذف آن­ها ضمن ورود به آب­ های سطحی و زیرزمینی، موجب تشکیل کمپلکس ­های سمی شده و خطرات بالقو­ای را برای انسان و اکوسیستم ­های زیست­ محیطی ایجاد می کنند. چون سنگ معدن قسمت کوچکی از حجم کل مواد معدنی شده را تشکیل می ­دهد، معادن مقدار زیادی ضایعات خواهند داشت. در صنعت فلزی تولید مس، سرب و روی بیشترین تخریب را به محیط ­زیست وارد می­ سازند. عملیات معدن کاری مس ضایعات معدنی وسیعی تولید می­کند ذوب روی و سرب مقادیر زیادی کادمیوم و سرب وارد محیط می­ سازد. تصاعد گاز­ها و ذرات معلق، تولید پساب­ های آلوده و ضایعات جامد حاصل ذوب و تصفیه فلزات می­ باشند. آلودگی خاک با فلزات سنگین در ارتباط با ذوب فلزات مسأله­ ای جدی به حساب می ­آید. جهت بررسی تأثیرات معدن مورد مطالعه بر محیط زیست، ضروری است تا آب، سنگ­ ها و خاک، گیاهان و حتی زهاب­ ها و آبراه ­های آن ­ها از نظر آلودگی مورد بررسی قرار گیرند. یافته ­های این پژوهش نشان می­ دهد که معدن مس بوانات بر میزان آلودگی در آب، خاک و گیاهان منطقه تأثیر به­ سزایی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  1. چراغی، م.؛ دادالهی، س.؛ صفاهیه، ع.؛ غانمی، ک. و دورقی، ع.، 1391. بررسی تجمع فلزات سنگین در بستر، برگ و ریشه گیاه حرا در استان خوزستان. مجله علوم و فنون دریایی. دوره 11، شماره 4، صفحات 47 تا 56.
  2. خمسه، م.؛ حمیدیان، ا.؛ زارع چاهوکی، م.؛ میرجلیلی، ع.؛ متشرع زاده، ب. و اسماعیل‌زاده، ع.، 1395. تعیین غلظت فلزات سنگین (Zn، Pb و Cu) در ریشه گیاه درمنه در اراضی طبیعی اطراف معدن مس دره زرشک، تفت، یزد. مجله محیط‌زیست طبیعی، منابع طبیعی ایران. دوره 69، شماره 1، صفحات 35 تا 46.
  3. دهرآزما، ب.؛ شمسی، ر.؛ اصغری، ح. و صادقیان، م.، 1394. ارزیابی تأثیر معدن متروکه مس چغندر سر بر غلظت عناصر سنگین در خاک و گیاهان بومی منطقه (جنوب غرب عباس‌آباد). نشریه علمی پژوهشی مهندسی معدن. دوره 10، شماره 27، صفحات 81 تا 94.
  4. سلماسی، ر.، 1386. بررسی تأثیرات معدن مس سونگون بر محیط زیست. اولین همایش زمین شناسی زیست محیطی و پزشکی، تهران.
  5. شکری، خ. و شبان، م.، 1398. بررسی تأثیر  آلودگی­های معدن مس بر روی  خاک و گیاهان اطراف معدن مس بوانات. مطالعات علوم محیط زیست. دوره 4، شماره 4، صفحات 2107 تا 2113.
  6. غضنفری مقدم، م. و اورعی، ج.، 1398. بررسی پراکنش عنصر مس در خاک تحت تأثیر فعالیت­های معدن مس میدوک (شهر بابک). علوم و تکنولوژی محیط­زیست. دوره 21، شماره 2، صفحات 101 تا 110.
  7. مر، ف.؛ دهقانی، ش. و کشاورزی، ب.، 1393. تعیین غلظت عناصر کمیاب در خاک و گیاهان اطراف معدن مس میدوک. مجله زمین‌شناسی اقتصادی. جلد 6، ش 2، صفحات 305 تا 314.
  8. نوذری، ه. و شکری، خ.، 1398. راهکارهای مدیریتی کاهش آلودگی معادن مس، راهکارهای جهت کاهش هزینه­های آینده با رویکرد مقاومتی (مطالعه موردی معدن مس بوانات. اولین همایش ملی مدیریت با رویکرد اقتصاد مقاومتی. آباده.
  9. Alipoor, S., 2015. Basics of biogeochemical exploration in the discovery of mineral deposits and environmental studies. Urmia University Press. 319 p.
  10. Manab, D. and Maiti, S.K., 2013. Metal Accumulation in 5 Native Plants Growing On Abandoned Cu-Tailing Ponds. Journal of Applied Ecology and Environmental Research. Vol. 5, No. 1, pp: 27-35.
  11. Yoon, J.; Cao, X.; Zhou, Q. and Ma, L.Q., 2015. Accumulation of Pb, Cu, and Zn in native plants growing on a contaminated Florida site. Science of the Total Environment. Vol. 368, pp: 456-664.