نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسنده
مدیریت و حفاظت تنوع زیستی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
پهنه بندی یک روش کاملاً مقبول برای دور نگه داشتن طبیعت گردان از مناطق حساس و ارزشمند اکولوژیک محسوب می شود. در این پژوهش، با در نظر گرفتن اهدافی چون؛ معرفی و امکان سنجی منطقه لیپار برای توسعه گردشگری، حفاظت از تنوع زیستی منطقه و ارزیابی قابلیت های نرم افزار Google Earth و روش تفسیر چشمی در شبیه سازی مناطق، به پهنه بندی منطقه لیپار پرداخته شد. طی بازدیدهای میدانی و عکسبرداری از منطقه با دستگاه موقعیت یاب جهانی نقاط کنترل زمینی ثبت شدند. نقشه واقعیت زمینی، نقشه نهایی پهنه بندی و محاسبه سهم هر پهنه در محیط نرم افزار ArcGIS نسخه 3/10 تهیه شد. شناسایی پوشش گیاهی و حیات وحش منطقه از طریق مشاهده مستقیم با استفاده از روش تصادفی انجام گرفت. نتایج تحلیل نقشه نهایی طبقه بندی منطقه نشان داد که لیپار دارای 13 نوع پهنه است و پهنه نمکزار دارای کمترین درصد و بوته زار و علفزار با تراکم ضعیف از بیشترین درصد سهم برخوردار هستند. همچنین، مقدار 67/2 درصد از منطقه تحت تأثیر ساخت و سازهای انسان قرار گرفته است. نتایج نشان داد که مناطقی همچون ساحل ماسه ای، مناطق صخره ای و مناطق دارای پوشش گیاهی سطح تالاب، زیستگاه های حساس حیات وحش محسوب می شوند. همچنین، در این پژوهش، تعداد 4 گونه گیاهی، 6 گونه پرنده و 2 گونه خزنده شناسایی شد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- اداره حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان. 1394. گزارش کارگاه چهارم تدوین برنامه یکپارچه زیست بومی تالابهای بین المللی هامون. دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالابهای بین المللی هامون. ویرایش اول. 88 صفحه.
- اسدالهی، ز.؛ دانه کار، ا. و اسدالهی، ذ.، 1391. زونبندی حفاظتی تالاب چغاخور از طریق ارزیابی چندمعیاره مکانی (SMCE). اکوبیولوژی تالاب. سال 4، شماره 13، صفحات 37 تا 45.
- امینی نسب، م.؛ عباسی، ل. و قهرمانپوری، م.، 1387. تعیین جایگاه حفاظتی فون و فلور تالاب چغاخور در استان چهارمحال و بختیاری. اولین همایش ملی تالابهای ایران. 9 صفحه.
- بیگلرفدافن، م.؛ دانه کار، ا. و علیزاده شعبانی، ا.، 1394. محیط زیست بزنگان. رشد آموزش جغرافیا. شماره 1، 9 صفحه.
- پیروان، ح، ر.؛ بیات، ر. و عرب خدری، م.، 1398. پهنه بندی زمینشناسی مناطق مستعد برای ایجاد و گسترش بندسارها در منطقه بیرجند. سامانه های سطوح آبگیر باران. دوره 7، جلد 21، صفحات 1 تا 14.
- راهداری، و.؛ ملکی، س. و آبتین، ا.، 1392. بررسی قابلیت داده های ماهوارهای در زونبندی مناطق تالابی (مطالعه موردی: پناهگاه حیات وحش هامون). اکوبیولوژی تالاب. سال 5، شماره 18، صفحات 67 تا 77.
- سازمان حفاظت محیط زیست. 1388. دستورالعمل شناسایی و پهنه بندی تالابها بر اساس روش MedWet (طرح حفاظت از تالاب های ایران). 108 صفحه.
- سپهر، م.؛ جمالزاده فلاح، ف.؛ جمالزاده، ح، ر.؛ شعبانی کسبخی، ر. و کرمی راد، ش.، 1397. پهنه بندی و تعیین حساسیت اکولوژیک منطقه ساحلی شهرستان رودسر به منظور شناسایی مناطق حساس دریایی- ساحلی. اکوبیولوژی تالاب. جلد 10، شماره 3، صفحات 13 تا 36.
- شرفکندی، ع. ر.، 1394. قانون در طب ابوعلی سینا. هشت جلد. انتشارات سروش. 4036 صفحه.
- عماد، م.، 1378. شناسایی گیاهان دارویی و صنعتی جنگلی و مرتعی و موارد مصرف آنها. نشر توسعه روستایی ایران، تهران. 112 صفحه.
- قربانی، ا.؛ کاکه ممی، آ.؛ حسن پور، م.؛ اسلمی، ف.؛ غفاری، س. و رئوفی ماسوله، آ.، 1397. مقایسه روشهای مختلف تهیه نقشه کاربری/ پوشش اراضی با روشهای رایج مطالعات منابع طبیعی (مطالعه موردی، حوضه آبخیز گردنه قوشجی ارومیه). اکوسیستم های طبیعی ایران. دوره 9، شماره 1، صفحات 19 تا 32.
- کابلی، م.؛ علی آبادیان، م.؛ توحیدی فر، م.؛ هاشمی،ع. ر.؛ موسوی، ب. و روزلار، ک.، 1395. اطلس پرندگان ایران. چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد خوارزمی. 201 صفحه.
- کرمی، م.؛ قدیریان، ط. و فیض الهی، ک.، 1395. اطلس پستانداران ایران. دانشگاه تهران، جهاد دانشگاهی واحد خوارزمی، چاپ اول. 628 صفحه.
- مالکپور، ه.؛ مروتی، م.؛ تازه، م. و تقیزاده، ر. ا.، 1397. ارزیابی قابلیت زیستگاه مطلوب قوچ و میش با استفاده از مدل MaxEnt (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده تنگ صیاد). محیطزیست جانوری. دوره 10، شماره 4، صفحات 45 تا 54.
- مرادی، ح.، 1394. طرح جامع شناسایی منابع و پهنهبندی فضایی محیطزیست منطقه ساحلی دریای مکران (گزارش بررسی وضعیت اقلیم، هیدرولوژی و منابع آب). سازمان حفاظت محیط زیست. 106 صفحه.
- مرادی، ح.، 1394. طرح جامع شناسایی منابع و پهنهبندی فضایی محیطزیست منطقه ساحلی دریای مکران (گزارش وضعیت پوشش گیاهی). سازمان حفاظت محیطزیست. 54 صفحه.
- مرادی، ح.، 1394. طرح جامع شناسایی منابع و پهنه بندی فضایی محیطزیست منطقه ساحلی دریای مکران (گزارش بررسی فون جانوری و منابع حساس زیستگاهی منطقه مکران). سازمان حفاظت محیطزیست. 165 صفحه.
- مظفریان، و.، 1383. درختان و درختچههای ایران. تهران، نشر فرهنگ معاصر. 991 صفحه.
- مظلومی، ع. و فارغ، ن.، 1391. تجزیه و تحلیل کنوانسیون بینالمللی رامسر و نگرشی مرتبط با استراتژیهای حفاظتی تالابهای ایران. اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار در بخشهای کشاورزی، منابع طبیعی و محیطزیست. 7 صفحه.
- همامی، م، ر. و زائری امیرانی، آ.، 1398. بررسی تأثیر اندازه و شکل پارکهای شهری بر غنای گونهای پرندگان (مطالعه موردی: پارک های اصفهان). محیطشناسی. دوره 37، شماره 59، صفحات 55 تا 62.
- Amini, H. and Willems, F.J., 2008. Waterbirds in Iran, Results of a mid-winter count in the provinces of West Azarbayjan, Gilan, Mazanderan, Golestan, Sistan-Baluchistan, Hormozgan, Fars, Bushehr & Khuzestan of the Islamic Republic of Iran. Department of Environment, Islamic Republic of Iran. 392 p.
- Annex, B., 2009. Ramsar Classification System for Wetland Type. Strategic Framework for the List. 64 p.
- Boutin, S. and Hebert, D., 2002. Landscape ecology and forest management: developing an effective partnership. Ecological Applications. Vol. 12, pp: 390-397.
- Geetha, M.; Karegowda, A. and Sudhira, H.S., 2019. Land Use and Land Cover Mapping of Davangere using Google Earth Engine. International Journal of Recent Technology and Engineering (IJRTE). Vol. 8, No. 3, pp: 2277-3878.
- https://googleearthplus.persianblog.ir
- Jalili, A. and Jamzad, Z., 1999. A Preliminary survey of Endemic, Rare & Endangered Plant species in Iran, Tehran. Reasearch institure of forests and Rangelands. 748 p.
- Pheti, D.M. and Gumbo, J.R., 2019. Assessment of impact of land use change on the wetland in Makhitha village, Limpopo province South Africa. Journal of Disaster risk studies. Vol. 11, No. 2, pp: 14-29.
- USGS. 2008. http//:geochange.er.usgs .gov/sw/changes/anthropogenic/population/lasvegas.htm.
- Wetland functions and values, http://WWW.epa.gov/watertrain. 23 p.
)