نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی
نویسندگان
1 گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
2 اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، بجنورد، ایران
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر آموزش شهروندی بر مسؤولیتپذیری اجتماعی، مهارت اجتماعی و مهارت زیستمحیطی کارکنان شهرداری بجنورد در سال 96 انجام گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، شامل کلیه کارکنان شهرداری بجنورد به تعداد 810 نفر هست که به روش نمونهگیری تصادفی ساده تعداد 60 نفر از کارکنان انتخاب و به دو گروه 30 نفری آزمایش و گواه تقسیم شدند. سپس از هر دو گروه پیش آزمون گرفته شد و پس از برگزاری 12 جلسه آموزشهای شهروندی برای گروه آزمایش، از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای گردآوری دادهها، از پرسشنامههای مهارت اجتماعی ماتسون (1983)، رفتار محیط زیستی امامقلی (1390) و صفات پنجگانه شخصیتی NEO (1985) خرده مقیاس مسؤولیتپذیری استفاده شد. روایی پرسشنامهها از نوع صوری و محتوایی بوده که مورد تأیید اساتید و خبرگان قرار گرفت. پایایی پرسشنامه مهارت اجتماعی ماتسون 859/0، پرسشنامه رفتار محیط زیستی امامقلی 899/0 و پرسشنامه صفات پنجگانه شخصیتی NEO خرده مقیاس مسؤولیتپذیری 821/0 است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل عاملی تأییدی و نرمافزار PLS 3 استفاده شده است. مقایسه پیشآزمون و پسآزمون در گروه کنترل نشان داد که تغییر خاصی در دادهها به وجود نیامده است. با مقایسه پیشآزمون و پسآزمون در گروه آزمایش نیز تغییر هر بار عاملی مشخص گردید که هر سه متغیر در حالت پسآزمون بار عاملی بیشتری داشتهاند. با توجه به نتایج تحلیل عاملی در مرحله پسآزمون بر روی گروه آزمایش، آموزش شهروندی بیشترین تأثیر را بر روی مسؤولیتپذیری داشته است.
کلیدواژهها
موضوعات
- اسدبگی، ر. و صمدی، ع.، 1395. بررسی رابطه عزت نفس مدیران بر مسؤولیت پذیری کارکنان جمعیت هلالاحمر استان همدان. نخستین اجلاس بینالمللی پارادایمهای نوین مدیریت- هوش تجاری و سازمانی. تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
- امام قلی، ل.، 1390. بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتارهای محیط زیستی (مطالعه موردی: استان کردستان)، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
- براتیان، ا.، 1395. نقش آموزش مهارتهای اجتماعی بر میزان کم رویی دانشآموزان دختر. اولین اجلاس بین المللی پژوهشهای نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی و مطالعات اجتماعی ایران. قم، دبیرخانه دائمی اجلاس.
- تقوایی یزدی، م.، 1395. رابطه مؤلفه های سلامت سازمانی با اعتماد سازمانی و مسؤولیت پذیری اجتماعی دبیران آموزش و پرورش ساری. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. سال 7، شماره 3، پیاپی 27، صفحات 95 تا 116.
- تیمورنژاد، ک.؛ یوزباشی، ع. و ابراهیمی، م.، 1396. عوامل مؤثر بر آموزش شهروندی با تأکید بر توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: شهرداری زنجان). فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری. جلد 5، شماره 19، صفحات 79 تا 95.
- جهانیان، ر. و حمدی، م.، 1392. نقش آموزش شهروندی بر میزان پذیرش اجتماعی مدیران فرهنگی در سازمانهای آموزشی. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری. سال 5، شماره 15، صفحات 99 تا 108.
- رادمنش، ع. و سعدی پور، ا.، 1396. اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی در انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران. فصلنامه روانشناسی مدرسه. دوره 6، شماره 2، شماره پیاپی 22، صفحات 44 تا 63.
- زمانی مقدم، ا. و سعیدی، م.، 1392. بررسی تأثیر آموزش محیطزیست بر ارتقای دانش، نگرش و مهارت معلمان مقطع ابتدایی منطقه 12 آموزش و پرورش تهران. فصلنامه آموزش محیطزیست و توسعه پایدار. دوره 1، شماره 3، صفحات 19 تا 30.
- سراج امانی، ج. و بگ زاده، ش.، ۱۳۹۴. بررسی تأثیر نقش مهارتهای اجتماعی در توان بخشی شغلی کارکنان تأمین اجتماعی شهر اردبیل. دومین اجلاس بینالمللی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی. اردبیل، موسسه پیشگامان فرهیختگان فرهنگ و اندیشه ولیعصر، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل.
- شاه محمدی، ع. و هاشمی پور، س.، 1394. بررسی نقش برنامههای آموزشی و سریال های شبکه 5 تلویزیون در آموزش مهارت های شهروندی. مطالعات رسانهای. سال 10، شماره 29، صفحات 89 تا 98.
- صالحی، ص. و امام قلی، ل.، 1391. مطالعه تجربی رابطه آگاهی و رفتارهای محیط زیستی (مطالعه مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج). مسائل اجتماعی ایران. سال 3، شماره 1، صفحات 121 تا 147.
- کرامتی نژاد، ح.، 1395. میزان اثربخشی دورههای آموزش شهروندی بر رفتار زنان خانهدار شهر تهران در امر مدیریت پسماندهای خانگی (مطالعه موردی زنان خانهدار منطقه 18 تهران). همایش بینالمللی زنان و زندگی شهری، تهران، شهرداری تهران.
- کریمی, م.؛ جعفری نیا، غ.؛ معصومی جهتلو، م. و شفیعی نسب، ا.، ۱۳۹۴. بررسی دانش، نگرش و مهارت محیط زیستی دانشجویان فنی و مهندسی. اولین اجلاس بینالمللی و چهارمین اجلاس ملی آموزش مهندسی (با تکیه بر فن آوریهای نوین یادگیری)، شیراز، دانشگاه شیراز.
- کوهی، ک.، 1395. بررسی تأثیر سلامت سازمانی بر مسئولیت پذیری اجتماعی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه تبریز). فصلنامه توسعه اجتماعی. دوره 10، شماره 4، صفحات 33 تا 58.
- مالکیزاده، ف. و قلتاش، ع.، 1395. اثربخشی آموزش مهارتهای شهروندی بر مسؤولیت پذیری دانشآموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 4 شیراز. اجلاس ملی دانش و فناوری روانشناسی، علوم تربیتی و جامع روانشناسی ایران، تهران، مؤسسه برگزارکننده همایشهای توسعه محور دانش و فناوری سام ایرانیان.
- محمدخانی، ک.؛ محمد داودی، ا. و حسینی، س.، 1392. عوامل مؤثر بر رضایت فراگیران از آموزشهای شهروندی سراهای محله شهر تهران. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری. سال 5، شماره 14، صفحات 27 تا 38.
- مؤمنی، م.، ۱۳۹۴. بررسی تأثیر آموزش محیطزیست در دانش، نگرش و مهارت محیط زیستی به ورزان خانههای بهداشت مطالعه موردی: شهرستان خوانسار. دومین اجلاس بینالمللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیطزیست و گردشگری، تبریز، دبیرخانه دائمی اجلاس بینالمللی توسعه پایدار، راهکارها و چالشها.
- نجار نهاوندی، م. و آبخوش، م.، 1394. سنجش تأثیر آموزش شهروندی بر توانمندسازی زنان مطالعه موردی منطقه 6 شهرداری تهران. زن در توسعه و سیاست. دوره 13، شماره 1، صفحات 131 تا 149.
- نیازی، م. و جعفرپور، م.، 1394. رابطه میان آموزشهای شهروندی با میزان پایبندی به فرهنگ شهروندی مورد مطالعه: شهروندان تهرانی در سال ۱۳۹۳. فصلنامه شهر پایدار. جلد 2، شماره 2، صفحات 1 تا 18.
- واحدی، ر. و خوشنظر، ا.، 1395. رابطه بین مهارتهای اجتماعی با عزت نفس کارکنان سازمان مدیریت و برنامهریزی استان قزوین. دومین همایش ملی پژوهشهای نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ایران، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
- Canney, C. and Byrne, A., 2006. Evaluating Circle Time as a support to social skills development - Reflections on a journey in school-based research. British Journal of Special Education. 33. 19 - 24.
- Chauhan, R., Ghosh, P., Rai, A. and Kapoor, S., 2017. Improving transfer of training with transfer design: Does supervisor support moderate the relationship?, Journal of Workplace Learning, 29 (4), 268-285
- Costa, P.T., Jr. and McCrae, R.R., 1985. The NEO Personality Inventory manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
- Dhanesh, G., 2020. Who cares about organizational purpose and corporate social responsibility, and how can organizations adapt? A hypermodern perspective. Business Horizons. 10.1016/j.bushor.2020.03.011.
- Dobbins, N., Higgins, K., Pierce, T., Tandy, R.D. and Tincani, M., 2010. An analysis of social skills instruction provided in teacher education and in-service training programs for general and special educators. Remedial and Special Education, 31(5), 358-367.
- Gaudelli, W., 2016. Global Citizenship Education: Everyday Transcendence. New York, NY: Routledge.
- Gearon, L., 2003. How Do We Learn to Become Good Citizens? A Professional User Review of UK Research Undertaken for the British Educational Research Association. Nottingham: BERA
- Ghebru, B. and Lloyd, M., 2020. From civic to citizenship education: Toward a stronger citizenship orientation in the Ethiopian CEE curriculum. International Journal of Educational Development. 72. 102143. 10.1016/j.ijedudev.2019.102143.
- Goren, H. and Yemini, M., 2017. The global citizenship education gap: Teacher perceptions of the relationship between global citizenship education and students' socio-economic status. Teaching and Teacher Education. 67. 10.1016/j.tate.2017.05.009.
- Ho, Li-Ching., 2009. Global Multicultural Citizenship Education: A Singapore Experience, The Social Studies, 100:6, 285-293.
- Hui-Wen C.S.; El-Manstrly, D.; Tseng, M.L. and Ramayah, T., 2020. Sustaining customer engagement behavior through corporate social responsibility: The roles of environmental concern and green trust. Journal of Cleaner Production, Vol. 262.
- Ibrahim, N.A.F., 2017. The relationship between corporate social responsibility and employer attractiveness in Egypt: The moderating effect of the individual’s income. Contemporary Management Research. Vol. 13, No. 2, pp: 81-106. https://doi.org/10.7903/cmr.17430
- Jin, G.K. and Drozdenko, R.G., 2010. Relationships among Perceived Organizational Performance Outcomes: an Empirical Study of Information Technology Professional, Journal of Business Ethics, vol.92, 341-359.
- Kelly, A., 2017. Developing social skills. Tizard Learning Disability Review. Vol. 22, No. 3, pp: 159-163.
- Kim, Y., 2019. Global citizenship education in South Korea: ideologies, inequalities, and teacher voices. Globalisation, Societies and Education. Vol. 17, No. 2, pp: 177-193.
- Kissling, M.T., 2018. Social studies and beyond: attending to informal citizenship education in schools. Social Studies Research and Practice. Vol. 13, No. 2, pp: 289-300. https://doi.org/10.1108/SSRP-06-2017-0033
- Lawrence, B.N. and Stevens, J., (Eds.) 2017. Citizenship in Question: Evidentiary Birthright and Statelessness. Duke University Press.
- Lu, J.; Ren, L.; Yao, S.; Qiao, J.; Mikalauskiene, A. and Streimikis, J., 2020. Exploring the relationship between corporate social responsibility and firm competitiveness. Economic Research Ekonomska Istraživanja. Vol. 33, No. 1, pp: 1621-1646.
- Maamari, S.A., 2013. The education of future citizents. Kuwait: Carnegie.
- Malti, T. and Perren, S., 2016. Soziale Kompetenz bei Kindern und Jugendlichen: Entwicklungsprozesse und Förderungsmöglichkeiten (2nd ed.). Stuttgart: Kohlhammer.
- Matson, J., 1983. Development of a rating scale to measure social skills in children: The matson evaluation of social skills with youngsters (MESSY). Behaviour Research and Therapy. Vol. 21, No. 4, pp: 335-340.
- Maurer, M. and Bogner, F.X., 2020. Modelling environmental literacy with environmental knowledge, values and (reported) behavior, Studies in Educational Evaluation, Vol. 65.
- McCrae, R.R. and Costa, P.T., 1985. Updating Norman’s adequate taxonomy: Intelligence and personality dimensions in natural language and in questionnaires. Journal of Personality and Social Psychology. Vol. 49, pp: 710-721.
- Misra A., 1992. Generalization of social skills through self-monitoring by adults with mild mental retardation. Except Child. 58(6):495-507.
- Niens, U., 2013. Citizenship Education in Divided societies. University of Ulster, Coleraine: Routledge. Retrieved from www.tand fonline. com.
- Owusu, G.M.Y.; Ossei Kwakye, T.; Welbeck, E.E. and Ofori, C.G., 2017. Environmental literacy of business students in Ghana. International Journal of Sustainability in Higher Education. Vol. 18, No. 3, pp: 415-435.
- Santos, G.; Marques, C.S.; Justino, E. and Mendes, L., 2020. Understanding social responsibility’s influence on service quality and student satisfaction in higher education. Journal of Cleaner Production.
- Sears, A. and Hebert, Y., 2005. Citizenship education.canadian education association.In:www.cea.ca/mediaen/citizenship_education.
- Shah, Q., 2019. Citizenship education in the United Kingdom and the adult migrant. Education, Citizenship and Social Justice.
- Sim, J.B.Y. and Chow, L.T., 2019. Confucian thinking in Singapore’s citizenship education. Journal of Moral Education.
- Sincer, I.; Severiens, S. and Volman, M., 2019. Teaching diversity in citizenship education: Context-related teacher understandings and practices. Teaching and Teacher Education. Vol. 78,
pp: 183-192. - Suganthi, L., 2019. Examining the relationship between corporate social responsibility, performance, employees’ pro-environmental behavior at work with green practices as mediator. J. Clean. Prod. 232, 739e750.
- Szczytko, R.; Stevenson, K.; Peterson, M.N.; Nietfeld, J. and Strnad, R.L., 2018. Development and validation of the environmental literacy instrument for adolescents. Environmental Education Research.
- Teksoz, G., Sahin, E. and Ertpinar, H., 2010. A New Vision for Chemistry Education Students: Environmental Education, International Journal of Environmental & Science Education, 5(2), 131-149.
- UNESCO. 2015. Global Citizenship Education: Topics and Learning Objectives. Paris: UNESCO.
- Wood, B.E., 2014. Researching the everyday: young people’s experiences and expressions of citizenship, International Journal of Qualitative Studies in Education, 27 (2), pp.214-32, doi:10.1080/09 518398.2012.737047
- Yun, Y.J. and Lee, K.J., 2017. Social skills as a moderator between R&D personnel’s knowledge sharing and job performance. Journal of Managerial Psychology.
- Zhong, M. and Zhang, J., 2015. Analysis of the citizenship education of China’s junior high school stage. Asian Education and Development Studies. Vol. 4, No. 2, pp: 190-203.
- Zúñiga, C.; Cárdenas, P.; Martínez, R. and Valledor, L., 2019. Teachers’ classroom practices for citizenship education: Experiences of teachers rated as outstanding. Citizenship. Social and Economics Education. 204717341988797.10.1177/2047173419887972.