محیط زیست و توسعه فرابخشی

مجله علمی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای نویسندگان

فرم ها و فایل های لازم

اسامی داوران

آیا توسعه مالی در ایران سبز است؟ شواهدی جدید از استان‌های ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

10.22034/envj.2024.416386.1314

چکیده

مقدمه: توسعه مالی، فرایندی است که طی آن کمیت و کیفیت و کارایی خدمات واسطه‌گری‌های مالی بهبود می‌یابد. توسعه هر چه بیشتر سیستم مالی، منابع مالی بیشتری برای توسعه تکنولوژی انرژی‌های تجدیدپذیر فراهم می‌کند و در نتیجه با تغییر ترکیب تأمین انرژی و کاهش انتشار آلاینده‌ها می‌تواند اثرات محیط‌زیستی مثبتی داشته باشد. توسعه مالی از طریق تأثیرگذاری بر رشد اقتصادی، جذب سرمایه، افزایش فعالیت‌های صنعتی، کارایی انرژی، نوآوری تکنولوژیک، هزینه‌های سرمایه گذاری در پروژه‌ها، افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، تأمین مالی و تخصیص اعتبار برای پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند بر میزان انتشار دی‌اکسیدکربن و کیفیت محیط زیست اثرگذار باشد. اهمیت به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن (CO2) از یک‌سو و نیازمندی پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر به منابع مالی و سرمایه‌گذاری‌های کلان از سوی دیگر، نقش و اهمیت توسعه مالی در میزان آلودگی محیط‌زیست از طریق انتشار دی‌اکسیدکربن را نمایان می کند. بنابراین با توجه به نقش و اهمیت توسعه بخش مالی در میزان انتشار دی‌اکسیدکربن به‌عنوان معیار آلودگی محیط زیست و نظر به اهمیت بررسی این رابطه در سطح استان‌های کشور، پژوهش حاضر، رابطه میان توسعه مالی و انتشار دی‌اکسیدکربن در استان‌های ایران را مورد بررسی قرار داده و در پایان نیز فرضیه محیط‌زیستی کوزنتس را آزمون خواهد نمود.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با به‌کارگیری روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) رابطه میان توسعه مالی و انتشار دی‌اکسید‌کربن در استان‌های ایران را طی دوره زمانی 1400-1388 مورد بررسی قرار داده و به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا توسعه مالی در استان‌های ایران سبز است یا خیر؟ به‌منظور بررسی تفاوت موجود در چگونگی رابطه بین توسعه مالی با میزان انتشار دی‌اکسیدکربن در سطح استان‌های کشور، تمامی استان‌ها بر اساس گزارش گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی مرکز آمار ایران (1400)، به دو دسته استان‌های توسعه یافته و کمتر توسعه یافته تقسیم شده و مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در این پژوهش به منظور بررسی تأثیر توسعه مالی و سایر متغیرهای مستقل بر انتشار دی‌اکسیدکربن، در قالب یک مدل پانل چند متغیره و تجزیه و تحلیل ضرایب، از روش حداقل مربعات معمولی پویا (Dols) استفاده می‌گردد و بدین منظور الگوی زیر لحاظ می­‌گردد:
CO2it=αi+β1FDit+β2GDPit+β3EIit+β4URBit+ɛit                  (1)
که در آن:  
 :CO2itمیزان انتشار دی ‌اکسید کربن در هر استان
:FDit شاخص ترکیبی توسعه مالی
:GDPit تولید ناخالص داخلی واقعی سرانه استان‌ها
:EIit شدت انرژی
:URBit نرخ شهرنشینی
همچنین در ادامه، به‌منظور آزمون فرضیه کوزنتس در استان‌های مورد مطالعه، مدل (1) به‌صورت مدل (2) تصریح می‌گردد:
CO2it=αi+β1FDit+β2FD2it+β3GDPit+β4EIit+β5URBit                                                                   (2)
که در آن:
:FD2it مجذور توسعه مالی می‌باشد.
نتایج: در هر دو مدل برآورد شده برای هر دو گروه استان‌های کشور، رابطه بین متغیر توسعه مالی و انتشار دی‌اکسیدکربن مثبت و معنی‌دار است. ضرایب برآورد شده برای متغیرهای شدت انرژی، تولید ناخالص داخلی و شهرنشینی در هر دو مدل برآورد شده برای دو گروه استان‌های کشور، رابطه مثبت و معناداری با انتشار دی‌اکسیدکربن دارد. نتایج مدل‌های برآورد شده برای اثبات صحت نظریه کوزنتس در هر دو گروه نشان می‌دهد که توسعه مالی در ابتدا منجر به افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن شده و سپس، توسعه بیشتر این بخش منجر به کاهش میزان انتشار دی‌اکسیدکربن می‌گردد. این نتیجه، بیانگر تأیید وجود نظریه محیط‌زیستی کوزنتس در استان‌های مورد مطالعه طی دوره زمانی مورد بررسی می‌باشد.
بحث: نتایج برآورد حاکی از آن است که توسعه مالی در استان‌های ایران موجب افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن خواهد شد. همچنین بررسی‌های بیشتر، صحت وجود رابطه کوزنتس در استان‌های ایران را تأیید می‌نماید، بدین معنی که در مراحل اولیه توسعه، تأثیر توسعه مالی بر انتشار دی‌اکسیدکربن مثبت خواهد بود ولی با گذر زمان این رابطه منفی شده و منجر به کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
  1. Aghaei, M., Rezagholizadeh, M. and Abdi, Y., 2019. Financial Development and Renewable Energy Technology Development in Different Sectors: Application of Panel Tobit Model. Economic Research. 253-284. (In Persian)
  2. Alam, M. and Rabbani, M.G., 2007. Vulnerabilities and Responses to Climate Change for Dhaka. Environment and Urbanization. 19, 81-97.
  3. Al-Mulali, U., Tang, C.F. and Ozturk, I., 2015. Does financial development reduce environmental degradation? Evidence from a panel study of 129 countries. Environmental Science and Pollution Research. 22(19), 14891-14900.
  4. Bakhshandeh, G. and Kazemi, A., 2018. Meta-analysis of the factors affecting green products purchase intention (Case study: Researches conducted in Iran). Brand Management. 4 (2), 173-200. (In Persian)
  5. Birdsall, N. and Wheeler, D., 1993. Trade policy and industrial pollution in Latin America: where are the pollution havens? The Journal of Environment & Development. 2(1), 137-149.
  6. Charfeddine, L. and Kahia, M., 2019. Impact of renewable energy consumption and financial development on CO2 emissions and economic growth in the MENA region: a panel vector autoregressive (PVAR) analysis. Renewable energy. 139, 198-213.
  7. Claessens, S. and Feijen, E., 2007. Financial sector development and the millennium development goals. The World Bank.
  8. Costantini, V. and Martini, C., 2010. The causality between energy consumption and economic growth: A multi-sectoral analysis using non-stationary cointegrated panel data. Energy Economics. 32(3), 591-603.
  9. Farhang, A.A., Fotourechi, Z. and Mohammadpour, A., 2022. Relationship Between Financial Development Indicators and Greenhouse Gases (With an Emphasis on Urbanization Rates). Urbon Economics and Planning, 3 (3). 86-99. (In Persian)
  10. Farj, E., Martinez, E. and Matute, J., 2011. Green marketing strategy and the firm’s performance: the moderating role of environmental culture. Journal of Strategic Marketing. 19 (4), 339-355.
  11. Frankel, J. and Rose, A., 2002. An estimate of the effect of common currencies on trade and income. The quarterly journal of economics. 117(2), 437-466.
  12. Ghoddousi Jafari, A. and Kazemi, S., 2017. Green banking in the context of green economy. Ravand. 24 (78), 109-144. (In Persian)
  13. Grossman, G.M. and Krueger, A.B., 1995. Economic growth and the environment. The quarterly journal of economics. 110(2), 353-377.
  14. Halicioglu, F., 2009. An econometric study of CO2 emissions, energy consumption, income and foreign trade in Turkey. Energy Policy. 37(3), 1156-1164.
  15. Inglesi-Lotz, R., 2013. The impact of renewable energy consumption to economic welfare: a panel data application. University of Pretoria.
  16. Jalil, A. and Feridun, M., 2011. The impact of growth, energy and financial development on the environment in China: a cointegration analysis. Energy Economics. 33(2), 284-291.
  17. Jensen, V., 1996. The pollution haven hypothesis and the industrial flight hypothesis: Some perspectives on theory and empirics (Working Paper 1996.5). Oslo: Centre for Development and the Environment, University of Oslo.
  18. Kazemi, M., Falahi, M.A. and Zeynaliyan, A., 2013. The Effect of Financial Development on CO2 Emissions in Iran. Monetary and Financial Economics. 20 (6), 147-170. (In Persian)
  19. Khan, M.T.I., Yaseen, M.R. and Ali, Q., 2017. Dynamic relationship between financial development, energy consumption, trade and greenhouse gas: comparison of upper middle-income countries from Asia, Europe, Africa and America. Journal of cleaner production. 161, 567-580.
  20. Kuznets, S., 1955. Economic growth and income inequality. The American economic review. 45(1), 1-28.
  21. Levin, A., Lin, C.F. and Chu, C.S.J., 2002. Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties. Journal of econometrics. 108(1), pp.1-24.
  22. Lv, Z. and Li, S., 2021. How financial development affects CO2 emissions: a spatial econometric analysis. Journal of Environmental Management. 277, 111397.
  23. Mahdavi, A. and Amirbabaei, S., 2016. The Effects of Financial Development on the Quality of Environment in Iran (1973 - 2007). Economic Research. 15 (4), 1-23. (In Persian)
  24. Mehdizadeh Rayeni, M.J.,  Ziaee, S. and Ahmadpour, M., 2020. Investigating the relationship between real GDP, energy consumption, financial development, degree of openness of economy and urbanization with environmental degradation in Iran. Environmental Sciences Studies. 5 (1). (In Persian)
  25. Mousavi, S.K., Salmanpour, A. and Shokouhifard, S., 2017. The impact of economic growth, energy consumption and financial development on the environment pollution in Iran during 1986 -2016. Environmental Sciences Studies. 2 (1), 120-111. (In Persian)
  26. Ozturk, I., 2010. A literature survey on energy–growth nexus. Energy policy. 38(1), 340-349.
  27. Paramati, S.R. and Huang, R., 2021. The role of financial deepening and green technology on carbon emissions: evidence from major OECD economies. Finance Research Letters. 1(41).
  28. Pedroni, P., 2000. Fully modified OLS for heterogeneous cointegrated panels. Advances in econometrics. 15, 93-130.
  29. Riti, J.S., Shu, Y., Song, D. and Kamah, M., 2017. The contribution of energy use and financial development by source in climate change mitigation process: a global empirical perspective. Journal of cleaner production. 148, 882-894.
  30. Sadorsky, P., 2010. The impact of financial development on energy consumption in emerging economies. Energy policy. 38(5), 2528-2535.
  31. Schumpeter, J.A., 2017. The Theory of Economic Development. Routledge.
  32. Shahbaz, M., Islam, F. and Muhammad Sabihuddin, B., 2011. Financial development, energy consumption and CO2 emissions: evidence from ARDL approach for Pakistan. University Library of Munich, Germany.
  33. Shahbaz, M., Hye, Q.M.A., Tiwari, A.K. and Leitão, N.C., 2013. Economic growth, energy consumption, financial development, international trade and CO2 emissions in Indonesia. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 25, 109-121.
  34. Sheikh, A.A., Saeedi, P., Abbasi, E. and Naderian, A., 2021. Designing and Analyzing the New Model of Project Finance by Bank Resource Allocation towards Achieving Sustainable Economic Development. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies. 9 (34), 129-187. (In Persian)
  35. Tamazian, A., Chousa, J.P. and Vadlamannati, K.C., 2009. Does higher economic and financial development lead to environmental degradation.
  36. Tamazian, A. and Rao, B.B., 2010. Do economic, financial and institutional developments matter for environmental degradation? Evidence from transitional economies. Energy Economics. 32(1), 137-145.
  37. Tao, M., Sheng, M.S. and Wen, l., 2023. How does financial development influence carbon emission intensity in the OECD countries: Some insights from the information and communication technology perspective. Journal of Environmental Management. 335.
  38. Westerlund, J., 2007. Testing for error correction in panel data. Oxford Bulletin of Economics and statistics. 69(6), 709-748.
  39. World Economic Forum, Davos. 2010. Financial Development Report, USA Inc: New York, USA.
  40. Xu, X., Huang, S. and An, H., 2021. Identification and causal analysis of the influence channels of financial development on CO2 emissions. Energy Policy. 1 (153).
  41. Yin, W., Kirkulak-Uludag, B. and Zhang, S., 2019. Is financial development in China green? Evidence from city level data. Journal of cleaner production. 211, 247-256
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 8، شماره 82
بهمن 1402
صفحه 17-34
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار