نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

2 گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند

چکیده

یکی از اثرات تغییرات اقلیمی در دهه های اخیر، تغییرات چرخه های آبی در مناطق مختلف زمین بوده است. از آن­ جا که این تغییرات می­تواند اقتصاد و مهم تر از آن سلامت انسان را تحت تاثیر قرار دهد، مطالعه روند پارامترهای تاثیرگذار برای آمادگی انسان در برابر مشکلات اقتصادی، کمبود آب و غیره در آینده، امری بسیار مهم و ضروری شده است. لذا در این تحقیق، مطالعه روند تغییرات هیدرواقلیمی حوضه آبخیز کن مورد بررسی قرار گرفت که بر اساس نتایج این تحقیق که ابتدا دوره 30 ساله 2014-1985 را تحت آزمون من-کندال و رگرسیون خطی مورد بررسی قرار داد، در این دوره میزان تغییرات اقلیمی به کندی پیش می رود که شامل کاهش اندک بارش و افزایش تبخیر و تعرق پتانسیل و در نتیجه کاهش دبی رودخانه می شود. هم چنین با مطالعه روند تغییرات در سه دوره آتی 2060- 2030 و 2090 توسط مدل GISS-AOM از سری مدل های گردش عمومی، نتایج حاکی از آن است که تبخیر و تعرق روند افزایشی خود را ادامه خواهد داد ولی بارش با وجود نوسانات در دوره های زمانی خاص روند کاهشی خواهد داشت و هم چنین میانگین دمای منطقه که با تبخیر و تعرق رابطه مستقیم دارد، در مقایسه با میاگین دمای جهانی تا اواسط قرن 21 کم تر و بعد از آن بیش تر می شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  1. ابراهیمی، ه. و کردوانی، پ.، 1393. مطالعه تغییر اقلیم در تالاب بین المللی انزلی به روش من-کندال. فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب. جلد 6، شماره 21، صفحات 21 تا 38.
  2. بینش، ن.؛ نیک­ سخن، م.ح. و ­سارنگ، ا.، 1395. مطالعه اثر تغییرات بارش بر آبدهی رودخانه درکه طی سال های 1368-1391. اکوهیدرولوژی. جلد 3، شماره 3، صفحات 465 تا 476.
  3. خوشحال ­دستجردی، ج. و قویدل­ رحیمی، ی.، 1387. کاربرد آزمون ناپارامتری من - کندال در برآورد تغییرات دمایی (مطالعه موردی: اصفهان). فضای جغرافیایی. جلد 22، شماره 18، صفحات 59 تا 72.
  4. عزیزی، ق. و روشنی، م.، 1387. مطالعه تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر به روش من-کندال. پژوهش ­های جغرافیایی، دوره 64، شماره 2، صفحات 13 تا 28.
  5. مساح بوانی، ع. و سادات ­آشفته، پ.، 1388. تاثیر عدم قطعیت تغییر اقلیم بر دما و بارش حوضه آیدوغموش در دوره 2069-2040 میلادی. فصلنامه دانش آب و خاک. جلد 19، شماره 2، صفحات 85 تا 98.
  6. مهسافر، ح.؛ مکنون، ر. و ثقفیان، ب.، 1389. اثرات تغییر اقلیم بر بیلان آبی دریاچه ارومیه. تحقیقات منابع آب ایران. جلد 7، شماره 1، صفحات 47 تا 58.
  7. نوری، م.؛ همایی، م. و بنایان، م.، 1395. بررسی تغییرات تبخیر و تعرق مرجع طی سده بیست و یکم در برخی مناطق نیمه خشک ایران. تحقیقات آب و خاک ایران. جلد 47، شماره 2، صفحات 241 تا 252.
  8. یاراحمدی، د.، 1393. تحلیل هیدروکلیماتولوژیکی نوسان های سطح آب دریاچه ارومیه. پژوهش ­های جغرافیای طبیعی. جلد 46، شماره 1، صفحات 77 تا 92.
  9. Bibi, S.N.; Shih-Chieh, K.; Moestasim, A.; Deeksha, R.; Rui, M. and Laura, C.B., 2016. Regional hydrologic response to climate change in the conterminous United States using high-resolution hydro climate simulations. Global and Planetary Change. Vol. 143,pp:100-117.
  10. Chen, H.; Guo, S.; Xu, C.Y. and Singh, V.P., 2007. Historical temporal trends of hydro-climatic variables and runoff response to climate variability and their relevance in water resource management in the Hanjiang basin. Journal of Hydrology. Vol. 344, No. 3-4, pp: 171-184.
  11. Domokos, M. and Sass, J., 1990. Long-term water balances for sub catchments and partial national areas in the Danube Basin. Journal of Hydrology. Vol. 112, No. 3-4, pp: 267-292.
  12. Engstrom, J. and Waylen, P., 2017. Changing Hydro climatology of Southeastern U.S. Journal ofHydrology. Vol. 548, pp: 16-23.
  13. Gao, H.; Tang, Q.; Ferguson, C.R.; Wood, E.F. and Lettenmaier, D.P., 2010. Estimating the water budget for major US river basin via remote sensing. International Journal of Remote Sensing. Vol. 31, No. 14, pp: 3955-3978.
  14. Hisdal, H.; Stahl, K.; Tallaksen, L.M. and Demuth, S., 2000. Have Streamflow Droughts in Europe Become More Severe or Frequent? International Journal of Climatology. Vol. 21, No. 3, pp: 317-333.
  15. Kendall, M.G., 1975. Rank correlation methods, 4th Edition. Charles Griffin, London.
  16. Mann, H.B., 1945. Nonparametric tests against trend. Econometrica. Vol. 13, No. 3, pp: 245-259.
  17. Milly, P.C.D.; Dunne, K.A. and Vecchia, A.V., 2005. Global pattern of trends in streamflow and water availability in changing climate. Nature. Vol. 438, pp: 347-350.
  18. Sheikh, V.B., 2014. Analysis of hydroclimatic trend in the Atrak river basin, North Khoarsan, Iran (1975-2008).Environmental Resources Research. Vol. 2, No. 1, pp: 1-14. 
  19. Senay, G.B.; Leake, S.; Nagler, P.L.; Artan, G.; Dickinson, J. and Dorkova, J.T., 2011. Estimating basic scale evapotranspiration (ET) by water balance and remote sensing methods. HydrologicalProcesses. Vol. 25, No. 26, pp: 4037-4049.
  20. Serrano, A.; Mateos, V.L. and Garcia, J.A., 1999. Trend Analysis of Monthly Precipitation Over the Iberian Peninsula for the Period 1921-1995. phys. Chem. Vol. 24, No. 1-2, pp: 85-90.
  21. Thornthwaite, C.W., 1931. The Climates of North America: According to a New Classification. Geographical Review. Vol. 21, No. 4, pp: 633-655.
  22. Tiwari, S.; Kar, S.C. and Bhatla, R., 2018. Mid-21st century projections of hydro climate in western Himalayas and Satluj river basin. Global and Planetary Change. Vol. 161, pp: 10-27.
  23. VanRheenen, N.T.; Wood, A.W.; Palmer, R.M. and Lettenmaier, D.P., 2004. Potential Implications of PCM Climate Change Scenarios for Sacramento–San Joaquin River Basin Hydrology and Water Resources. ClimaticChange. Vol. 62, No. 1-3, pp: 257-281.
  24. Velsaco, E.M.; Gurdak, J.J.; Dickinson, J.E.; Ferre, T.P.A. and Corrona, C.R., 2017. Interannual to multidecadal climate forcings on groundwater resources of the U.S. West Coast. Journalof Hydrology. Vol. 11, pp: 250-265.
  25. Zheng, Z.; Ma, Z.; Li, M. and Xia, J., 2017. Regional water budgets and hydroclimatic trend variations in Xinjiang from 1951 to 2000. ClimaticChange. Vol. 144, No. 3, pp: 447-460.