ارزیابی زیست محیطی
محمدرضا ویسی؛ پوریا پیرمرادی؛ دلارام گرشاسبی
چکیده
پیشینه و هدف: در دهه‌های اخیر با گسترش روزافزون شهرها، افزایش جمعیت و توسعه حمل‌ونقل شهری، موضوع توسعه پایدار محیط زیستی به یکی از مباحث بسیار مهم در علوم مختلف بدل گشته است. توسعه پایدار محیط زیستی به‌عنوان رویکردی مؤثر در مقابله با گرمایش زمین و تغییرات آب‌وهوایی مطرح است. از اصلی‌ترین علل گرمایش زمین و ناپایداری محیط زیستی، ...
بیشتر
پیشینه و هدف: در دهه‌های اخیر با گسترش روزافزون شهرها، افزایش جمعیت و توسعه حمل‌ونقل شهری، موضوع توسعه پایدار محیط زیستی به یکی از مباحث بسیار مهم در علوم مختلف بدل گشته است. توسعه پایدار محیط زیستی به‌عنوان رویکردی مؤثر در مقابله با گرمایش زمین و تغییرات آب‌وهوایی مطرح است. از اصلی‌ترین علل گرمایش زمین و ناپایداری محیط زیستی، تولید بیش از حد گازهای گلخانه‌ای است. بیشترین حجم و تأثیر در بین گازهای گلخانه‌ای مربوط به کربن دی‌اکسید است. حمل‌ونقل شهری به‌عنوان بخش جداناپذیر و بسیار مهم از شهر و زندگی شهری به‌طور فزاینده‌ای در حال انتشار کربن دی‌اکسید است. تولید کربن دی‌اکسید اگر بیشتر از ظرفیت تحمل شهر باشد، پایداری محیط زیستی را در بلندمدت به خطر می‌اندازد. شاخص ردپای بوم‌شناختی به‌عنوان روشی یکپارچه برای محاسبه ظرفیت تحمل منطقه بر اساس تولید کربن و ارزیابی پایداری محیط زیستی در بسیاری از کشورهای جهان در سطوح مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. ردپای بوم‌شناختی به‌طورکلی معیاری برای محاسبه میزان زمین مورد نیاز برای جذب کربن تولیدشده توسط انسان است و پایداری یا عدم پایداری محیط زیستی محدوده تعیین‌شده را بر اساس حجم کربن تولید شده نشان می‌دهد. از این‌رو محاسبه ردپای بوم‌شناختی الگوهای مختلف حمل‌ونقل شهری امری ضروری است. از آن جایی که شهر بجنورد در سال‌های اخیر و پس از تبدیل‌شدن به مرکز استان افزایش چشمگیر جمعیت و گسترش ناگهانی را تجربه نموده است و حجم سفرهای درون‌شهری در این شهر چند برابر افزایش پیدا کرده است، این تحقیق به ارزیابی پایداری محیط زیستی الگوهای حمل‌ونقل درون‌شهری بجنورد با استفاده از شاخص ردپای بوم‌شناختی میپردازد.مواد و روش‌ها: پژوهش کاربردی حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی پایداری محیطزیستی حمل‌ونقل درون‌شهری بجنورد میپردازد. به این منظور داده‌های مورد نیاز از جمله تعداد سفرها و جابه‌جایی‌های روزانه و متوسط مسافت طی شده در هر سفر برای هر الگو سفر را با مراجعه به اسناد و گزارش‌ها و نیز مراجعه حضوری به ارگان‌های مربوطه گردآوری نموده و سرانه ردپای بوم‌شناختی حمل‌ونقل درون‌شهری بجنورد را محاسبه کرده است. در نهایت با استاندارد جهانی سرانه ردپای بوم‌شناختی حمل‌ونقل درون‌شهری مقایسه می‌نماید.نتایج: در پژوهش حاضر مشخص شد از پنج الگوی حمل‌ونقلی خودرو شخصی، تاکسی، اتوبوس، مینی‌بوس و موتورسیکلت، فقط دو الگو اتوبوس و مینی‌بوس از نظر محیط زیستی پایدار هستند و خودرو شخصی نیز ناپایدارترین الگو است که سرانه ردپای بوم‌شناختی آن 9 برابر سرانه استاندارد جهانی است. این پژوهش نشان می‌دهد که به‌طورکلی سیستم حمل‌ونقل شهر بجنورد از نظر زیست‌محیطی ناپایدار است زیرا حجم دی‌اکسید کربن تولیدشده توسط این سیستم بسیار بیشتر از ظرفیت جذب کربن دی‌اکسید توسط زمین‌های شهر است.بحث: با توجه به افزایش تمایل به استفاده بیشتر از خودرو شخصی و روند مهاجرت به شهر در آینده این معضلات بیشتر از پیش خواهد شد و روند تأثیرات سوء اکولوژیکی بر شهر بجنورد سرعت می‌گیرند که این امر اقدامات فوری و برنامه‌ریزی دقیق را می‌طلبد.
رضا فتحی؛ امیرحسین سیاح زاده
چکیده
رشد روزافزون جمعیت نیاز به انرژی به‌ویژه استفاده از منابع فسیلی را افزایش داده که درنتیجه دی‌اکسیدکربن در اتمسفر را که نوعی گاز گلخانه‌ای است چندین برابر کرده و منجر به افزایش گرمایش جهانی شده، این گرمایش جهانی می‌تواند زیستگاه‌های گیاهان و حیوانات را به خطر انداخته و الگوهای آب و هوا را دست‌‌خوش تغییرات کند و نتیجه آن وقوع سیل، ...
بیشتر
رشد روزافزون جمعیت نیاز به انرژی به‌ویژه استفاده از منابع فسیلی را افزایش داده که درنتیجه دی‌اکسیدکربن در اتمسفر را که نوعی گاز گلخانه‌ای است چندین برابر کرده و منجر به افزایش گرمایش جهانی شده، این گرمایش جهانی می‌تواند زیستگاه‌های گیاهان و حیوانات را به خطر انداخته و الگوهای آب و هوا را دست‌‌خوش تغییرات کند و نتیجه آن وقوع سیل، خشک‌‌سالی و طوفان‌های شدید مخرب خواهد بود. یکی از راه‌های کاهش دی‌اکسیدکربن در اتمسفر ذخیره زیرزمینی دی‌اکسیدکربن می‌باشد که این ذخیره زیرزمینی به یک سنگ مخزن متخلخل که روی آن یک پوش‌سنگ آب‌بند غیرقابل نفوذ قرار گرفته، نیاز دارد. اهمیت پوش‌سنگ در این است که جابجایی دی‌اکسیدکربن شناور، آب‌شور و سایر مواد موجود را مهار می‌کند که این مواد به سازندهای فوقانی نشت نکنند. پوش‌سنگ باید قادر به تحمل تغییرات تنش در محل و تحمل تغییرات در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی باشد. هدف از انجام این مقاله مروری بر روش‌های ذخیره‌سازی زیرزمینی دی‌اکسیدکربن و سازوکار پوش‌سنگ در ذخیره‌سازی دی‌اکسیدکربن است. روش پژوهش مروری بر منابع و مناخذ موجود مرتبط با موضوع است. براساس نتایج به دست آمده فشار آب‌بندی پوش‌سنگ باید قبل از شروع عمل تزریق مشخص شده و در طی فرآیند تزریق از مقدار مشخصی فراتر نرود همچنین قبل از تزریق دی‌اکسیدکربن بهتر است دمای آن با دمای مخزن متناسب گردد تا از ایجاد شکستگی در پوش‌سنگ جلوگیری شود و برای درک بهتر از رفتار و ساختار پوش‌سنگ بهتر است خصوصیت‌های ژئوشیمیایی، ژئومکانیکی، حرارتی و مسیر جریان در پوش‌سنگ را در کارهای آزمایشی و شبیه‌سازی در نظر گرفت.