ارزشگذاری خسارت اقتصادی پدیده گرد و غبار بر بخش کشاورزی (مطالعه موردی: استان البرز)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست – اقتصاد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (مسؤول مکاتبات)

3 عضو هیات علمی گروه ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران

4 عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست،واحدعلوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/envj.2022.165166

چکیده

پیشینه و هدف:
در سال های اخیر، پدیده گرد و غبار به یکی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی در سراسر جهان تبدیل شده است که یکی از آثار منفی آن بر بخش کشاورزی است. گرد و غبار بر کشاورزی از طریق تاثیر بر فرآیند فتوسنتز و هم‌چنین افزایش دمای برگ می‌تواند رشد و عملکرد گیاهان را تحت تاثیر قرار دهد و با فراهم کردن شرایط مساعد برای بروز بیماری ها و بر هم زدن توازن جمعیتی آفات در برابر حشرات سودمند و شکارچی و هم‌چنین تاثیر بر کاهش راندمان سم‌پاشی در گیاهان بر علیه آفات و بیماری ها، زمینه ایجاد خسارت و کاهش تولید در محصولات مختلف زراعی و باغی را به وجود می‌آورد. هدف از این پژوهش برآورد تمایل به پرداخت جهت کاهش اثرات گرد و غبار بر بخش کشاورزی کانون های تولید گرد و غبار و نواحی اطراف آن در استان البرز می باشد.
مواد و روش‌ها:
برای رسیدن به هدف این پژوهش، ابتدا با توجه به نقشه کانون های گرد و غبار تهیه شده استان البرز، دهستان های تحت تاثیر تعیین شد.در این استان دهستان‌های نجم آباد، رامجین، چهاردانگه، پلنگ آباد، محمدآباد، تنکمان جنوبی و احمدآباد نواحی در گیر با گرد و غبار هستند. سپس با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط (CVM) تمایل به پرداخت افراد برای پیشگیری و کاهش آثار منفی پدیده ی گرد و غبار بر بخش کشاورزی با استفاده از 400 پرسشنامه محاسبه شد. لازم به ذکر است که تعداد پرشنامه ها از طریق با استفاده از رابطه Cochrane و جمعیت دهستان‌های درگیر گرد و غبار تعیین گردید.
نتایج:
با توجه به نتایج این پژوهش، درصد درستی برآورد تمایل به پرداخت کشاورزان به منظور کاهش خسارات گرد و غبار، در مدل بر آوردی 73 درصد است. همچنین میزان ارزش مورد انتظار (WTP) برابر 165423 ریال (تقریباً برابر 5/5 دلار) محاسبه شد. با توجه به جمعیت منطقه تحت تاثیر، ارزش کل حفظ محصولات کشاورزی در مقابل پدیده‌ی گرد و غبار برابر با 2743375032 ریال (9144.58 دلار) در سال است. نتایج نشان داد که متغیرهای سن، تعداد افراد شاغل، تحصیلات، درآمد و شاخص آگاهی زیست محیطی اثر مثبت و معنی‌داری بر تمایل به پرداخت کشاورزان برای حفظ محصولات کشاورزی در مقابل گرد و غبار دارند. به عبارت دیگر افزایش سن، تعداد افراد شاغل در خانواده، افزایش سطح تحصیلات، آفزایش درآمد و آفزایش آگاهی کشاورزان باعث افزایش تمایل به پرداخت آنها می‌شود.
بحث:
ارزیابی تمایل به پرداخت کشاورزان استان البرز به منظور کاهش خسارت گرد و غبار بر بخش کشاورزی نشان داد که افزایش آگاهی، تحصیلات و تجربه (سن) باعث افزایش تمایل کشاورزان به پرداخت هزینه‌های کنترل گرد و غبار می-شود. بنابراین می توان گفت که به منظور کنترل و تثبیت منابع تولید گرد و غبار در استان البرز، باید ابتدا شناخت و آگاهی کشاورزان نسبت به اثرات منفی گرد و غبار بر بخش کشاورزی را با استفاده از کلاس‌های آموزشی تبلیغات و غیره افزایش داده شود. در نتیجه این کار تمایل به پرداخت کشاورزان افزایش پیدا خواهد کرد. سپس در قالب سازمان های مردم نهاد و یا طرح‌های مشارکتی با دولت اقدام به طراحی و اجرای برنامه‌های کنترل و تثبیت منابع تولید گرد و غبار با مشارکت خود کشاورزان کرد.

کلیدواژه‌ها

محیط زیست و توسعه فرابخشی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1401

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار