محیط زیست و توسعه فرابخشی

مجله علمی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای نویسندگان

فرم ها و فایل های لازم

اسامی داوران

بررسی مشاهداتی غلظت آلاینده BTEX حین عملیات سوختگیری در هوای داخل جایگاه های شهری همدان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

کارشناس بهداشت محیط شهرداری همدان، ایران

چکیده

مقدمه: جایگاه­ های سوخت یکی از منابع عمده گسیل BTEX به جو هستند. بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و ایزومرهای گزلین از هیدروکربن­ های آروماتیک تشکیل دهنده BTEX به شمار می ­روند. ترکیبات BTEX فراوان­ترین ترکیبات آلی فرار در جو و آب­ های سطحی می­ باشند. این ترکیبات می­ توانند سلامتی کارکنان، رانندگان و ساکنان اطراف را تحت تأثیر قرار دهند. با توجه به خطرات ترکیبات BTEX بر سلامت افراد و امکان انتشار زیاد آن­ ها از جایگاه­های سوخت، بررسی غلظت این ترکیبات و کنترل انتشار آن­ ها در جایگاه­ های سوخت امری ضروری و گامی مؤثر در پیشگیری از عوارض ناشی از آن­ ها می ­باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان BTEX در هوای محیطی جایگاه­ های سوخت شهر همدان و اطراف آن و مقایسه با استاندارهای هوای شغلی و تنفسی است.
مواد و روش ­ها: نمونه ­ها طبق روش NIOSH و دستورالعمل جاذب SKC توسط پمپ نمونه­ برداری فردی از هوای داخل و اطراف جایگاه ­های سوخت فلسطین، خوانساری و فروغ واقع در همدان جمع­ آوری شدند. غلظت ترکیبات BTEX توسط حلال دی کرومتان استخراج و با استفاده از دستگاه GC/FID سنجش شد. پردازش آماری داده­ ها با استفاده از نرم­ افزار SPSS انجام گرفت.
نتایج: میانگین غلظت بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در داخل جایگاه سوخت خوانساری به ترتیب mg/m3 23/1، 32/3، 31/0 و 43/1، در جایگاه سوخت فلسطین به ترتیب mg/m3 53/1، 14/4، 29/0 و 25/1 و در جایگاه سوخت فروغ به ترتیب mg/m3 23/2، 65/1، 42/0 و 22/1 تعیین شد. بیشترین غلظت ترکیبات BTEX در داخل جایگاه سوخت قرار داشت و با افزایش فاصله از مناطق خدماتی غلظت آن ­ها کاهش پیدا کرد. میانگین غلظت بنزن در هوای داخل و فاصله 200 متری از جایگاه­های سوخت بیشتر از رهنمود EPA و در هوای داخل و فاصله 50 متری از جایگاه­های سوخت بیشتر از رهنمود NIOSH قرار داشت. همچنین میانگین غلظت تولوئن تنها در هوای داخل جایگاه سوخت فلسطین بیشتر از رهنمود EPA قرار داشت.
بحث: نتایج نشان داد که انتشار ترکیبات BTEX در جایگاه­ های سوخت رسانی شهر همدان ناشی از وسایل نقلیه و تبخیر بنزین در هنگام سوخت گیری می­ باشد. دلیل کاهش غلظت ترکیبات BTEX با افزایش فاصله از جایگاه­ های سوخت را می­توان ناشی از تولید غلظت آلاینده در محوطه جایگاه، شرایط دمایی، جهت وزش باد و حرکت خودروها در اطراف جایگاه عنوان کرد. با افزایش فاصله از جایگاه از آن­ جایی­ که منابع تولید بیشتر در داخل جایگاه قرار دارند، از غلظت ترکیبات BTEX با افزایش فاصله کاسته می­ شود. همچنین با افزایش فاصله از جایگاه وزش باد منجر به پخش و پراکنده شدن ترکیبات BTEX شده و از غلظت آن کاسته می­شود. پرسنل شاغل در داخل جایگاه­ های سوخت و رانندگان در مواجهه با آلاینده­های بنزن و تولوئن قرار دارند. با توجه به این­که مواجهات کوتاه مدت با ترکیبات  BTEX باعث اثراتی مثل تحریک و حساس شدن پوست، مشکلات سیستم اعصاب مرکزی (خستگی، سردرد، سرگیجه و از دست دادن تعادل) می ­گردد. همچنین در مواجهات طولانی مدت، علاوه بر مشکلات ذکر شده می­توانند باعث اثر بر کلیه، کبد و خون گردد. لذا، می ­بایست نظارت بیشتری توسط مسؤولان پخش فراورده­های نفتی و اقدامات کنترلی به منظور حفظ سلامتی افراد و کاهش این آلاینده در جایگاه ­های سوخت از جمله کنترل نشت از تانک ­ها و پمپ­ ها و امکان بازیافت بخارات بنزین در حین سوخت گیری صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
  1. Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR), 2007. Toxicological Profile for Ethyl benzene. Public Health Service, U.S. Department of Health and Human Services, Atlanta, GA.
  2. Ahmed, F.E., 2001. Toxicology and human health effects following exposure to oxygenated or reformulated gasoline. Toxicology Letters. 123, 89-113.
  3. Allahabady, A., Yousefi, Z., Mohammadpour Tahamtan, R.A., Payandeh Sharif, Z., 2022. Measurement of BTEX (benzene, toluene, ethylbenzene and xylene) concentration at gas stations. Environmental Health Engineering and Management Journal. 9(1), 23-31.
  4. Dehghani, M., Taghizade, M.M., Rastgo, E., 2013. Investigation of BTEX distribution in Zarghan industrial zone using GIS. Journal of Environmental Studies. 39(4), 125-136 [In Persian].
  5. Volatile Organic Compounds (VOCs) USA: Environmental Protection Agency; 2012. [Updated 2012/05/21; cited 2012 2012/08/12]. Available from: http://www.epa.gov/iaq/voc2. html.
  6. Esmaelnejad, F., Hajizadeh, Y., Pourzamani, H., Amin, M.M., 2015. Monitoring of benzene, toluene, ethyl benzene, and xylene isomers emission from Shahreza gas stations in 2013. Int J Env Health Eng. 4(1), 1-7 [In Persian].
  7. Esteve-Turrillas, F.A., Pastor, A., De la Guardia, M., 2007. Assessing air quality inside vehicles and at filling stations by monitoring benzene, toluene, ethyl benzene and xylenes with the use of semipermeable devices. Analytica Chimica Acta. 593(1), 108-16.
  8. Hesam Pur, M., Nozari, A., Jerfi, S., Lotfi, Y., 2006. Investigation of pollution caused from gas stations in Ahvaz, 9th National conference on environmental health. Isfahan University of Medical Sciences [In Persian].
  9. Huff, J., 2007. Benzene-induced cancers: abridged history and occupational health impact. International Journal of Occupational and Environmental Health. 13 (2), 213–234.
  10. Jalali, M., Jalali, S., Shafiei Motlagh, M., Mardi, H., Negahban, S.A.R., Faraji Tomar Kandi, V., Jahangiri, M., 2013. Health risk assessment of occupational exposure to BTEX compounds of gasoline fuel distribution stations in Mashhad. Journal of Neyshabur School of Medical Sciences. 1(1), 19-27 [In Persian].
  11. Keshavarzi Shirazi, H., Sadat Halk, F., Mirmohammadi, M., 2004. Determination of gasoline loss from fuel stations in Tehran and its control and recycling methods. Journal of Environmental Studies. 36, 33-40 [In Persian].
  12. Keymeulen, R., Görgényi, M., Héberger, K., Priksane, A., Van Langenhove, H., 2001. Benzene, toluene, ethyl benzene and xylenes in ambient air and Pinus sylvestris L. needles: a comparative study between Belgium, Hungary and Latvia. Atmospheric Environment. 35(36), 6327-35.
  13. Kianpur Rad, M., 2011. Air Pollution, University of Tehran Press, 916 pp [In Persian].
  14. Lupo, P.J., 2011. Maternal exposure to ambient levels of benzene and neural tube defect among offspring, Texas, 1999-2004. Environmental Health Perspective. 119(3), 397-402.
  15. Maghsudi Moghadam, R., Bahrami, A., Mahjub, H., Ghorbani, F., 2012. Evaluation of benzene, toluene and xylene pollutants in the air of Bandar Mahshahr petrochemical complex in 2008-2009 years. Journal of Ilam University of Medical Sciences. 19(2), 49-59 [In Persian].
  16. Martyn, S., 2010. Advances in understanding benzene health effects and susceptibility. Annual Review of Public Health. 31, 133-48.
  17. Mosaddegh Mehrjerdi, MH. Tahmasebi, N., Barkhordari Firoozabadi, A., Fallahzadeh, H., Esmaielian, S., Soltanizadeh, K., 2014. The investigation of exposure to benzene, toluene, ethylbenzene and xylene (BTEX) with Solid Phase Microextr action Method in gas station in Yazd province. Iran South Med J; 16(6): 419-27 [In Persian].
  18. Nari, A., Jafari, H.R., Nasrabadi, T., Hoveidi, H., 2013. Occupational exposure of gas station workers to BTEX vapors in a gas station in Kerman, 3rd Conference on Environmental Planning and Management. Tehran, University of Tehran [In Persian].
  19. National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH), 2010. Manual of Analytical Methods. 6th ed. Cincinnati.
  20. Pardakhti, A., Esmaeili Sari, A., Eslami, E., 2004. Quantitative and qualitative investigation of polycyclic aromatic hydrocarbons in Tehran air in summer 2002. Journal of Environmental Studies. 33, 16-20 [In Persian].
  21. Rana, S.V., Verma, Y., 2005. Biochemical toxicity of benzene. Journal of Environmental Biology. 26(2), 157-68.
  22. Rastegari, N., Izadkhah, F., Unesian, M., 2015. Evaluation of exposure to benzene in gas station workers through environmental assessment and bio-index monitoring. Journal of Health and Environment. 8(2), 163-170 [In Persian].
  23. Sedigh, M., Sajadfar, F., Tayeri, H., Hajizade, Y., 2016. Evaluation of BTEX compounds emission from fuel stations in Khorasgan area of Isfahan during 2013-2014. Journal of Health System Research. 12(2), 214-221 [In Persian].
  24. Xing, C., 2010. Benzene exposure near the U.S. permissible limit is associated with sperm aneuploidy. Environmental Health Perspective. 118(6), 833-839.
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 8، شماره 79
فروردین 1402
صفحه 79-89
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار