نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

گروه مدیریت فنا‌وری اطلاعات، دانشکده مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

چکیده

جنبش بازاریابی سبز از دهه 1980 به شکلی گسترده مورد توجه شرکت­ ها و مشتریان قرار گرفته است. این شرکت­ ها با تولید و ارائه محصولات دوست­دار محیط ­زیست به ­دنبال کسب مشروعیت اجتماعی هستند، در حالی که مشتریان به ­دنبال تأثیرگذاری در بینش جامعه به مسایل محیط­ زیستی هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش صادرکنندگان نسبت به بازاریابی سبز و تأثیر آن بر صادرات خاویار ایران صورت گرفته است. برای موفق شدن در عرصه رقابت بین ­المللی و تبدیل اقتصاد کشور به یک اقتصاد قدرتمند و با ثبات باید از تمام ظرفیت ­های موجود بهره جست. شرکت­های صادرکننده خاویار از طریق برنامه ­ریزی بازاریابی سبز صادراتی­شان می ­توانند به عملکرد بالایی در سطح بین­ الملل دست یابند. برای دستیابی به این مهم شرکت ­ها بایستی بتوانند علایق و نیازهای خاص هر بازار را شناسایی تا محصول خود را با تکیه بر این نیازها به بازارهای خارجی صادرات نمایند. از طرف دیگر این شرکت ها از طریق صادرات مستقیم و کوتاه نموندن طول زنجیره ارزش می ­توانند با ایجاد ارزش افزوده، سود ناخاص خود را افزایش دهند. قیمت ­گذاری نیز می­تواند از طریق سیستم­ های رقابتی حاکم بر هر بازار صورت بگیرد و به ­گونه ­ای باشد که بتواند در کنار ویژگی­ های محصول، مطلوبیت بالایی را برای خریداران به همراه داشته باشد. شرکت ­ها می­ توانند با انجام تبلیغات بازاریابی خارجی با تأکید بر ویژگی­ های فرهنگی، اجتماعی، غذایی، دارویی بر اثربخشی فرآیندهای بازاریابی خود را ارتقاء بخشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  1. الهی، س.م. و یعقوبی، ر.، 1390. معرفی ابزارهای بازاریابی سبز و تأثیر آن ­ها بر رفتار خرید مصرف کننده. مطالعات مدیریت بهبود و تحول. سال 21، شماره 65، صفحات 167 تا 186.
  2. امیرشاهی، م.ا.؛ یزدانی، ح.ر. و عالی پور، ا.، 1392. بررسی تاثیر ابزارهای بازاریابی سبز بر رفتار مصرف­ کنندگان عضو شبکه ­های اجتماعی در ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین. سال 3، شماره 4، شماره پیاپی، 11، صفحات 41 تا 58.
  3. پورکاظمی، م.، 1389. تحلیلی بر وضعیت ذخایر ماهیان خاویاری و تولید خاویار کشور (عملکرد، چالش­ ها و برنامه ­ها)، 18 صفحه.
  4. توکلی، م. و بهروزخوش­قلب، م.ر.، 1397. روند تغییرات صید و استحصال خاویار فیل ­ماهی طی سال­ های 93-1384 در سواحل ایرانی دریای خزر. فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب. سال 10، شماره 37، صفحات 5 تا 12.
  5. ثقفی، م.، 1394. بررسی تأثیر بازاریابی سبز بر توسعه اقتصادی. ماهنامه پژوهش­ های مدیریت و حسابداری. شماره 17-18، صفحات 31 تا 42.
  6. حقیقی­ نسب، م.؛ یزدانی، ح.ر. و داورپناه­ کیاسرایی، ف.، 1395. تأثیر حمایت مدیریت ارشد از اقدامات محیط­زیستی بر استراتژی بازاریابی سبز و عملکرد زیست محیطی کسب وکارهای صنعتی در ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین. سال 6، پیاپی 20، شماره 1، صفحات 2 تا 38.
  7. دعایی، ح.ا.؛ فتحی، ع. و شیخیان، ع.ک.، 1385. بازاریابی سبز راهی به سوی رقابت پایدار. مجله تدبیر. سال 17، شماره 1، صفحات 173 تا 184.
  8. دلجوی­ شهیر، ج.؛ سیفی­ زاده، س. و غلامی ­مبارک ­آبادی، ر.، 1397. تأثیر بازاریابی سبز بر شهرت شرکت براساس مسؤولیت اجتماعی و تصویر محصول شرکت. مطالعات نوین کاربردی در مدیریت و اقتصاد. سال 1، شماره 3، صفحات 7 تا 18.
  9. رعنایی­ کردشولی، ح. و یاری ­بوزنجانی، ا.، 1391. بررسی تأثیر آمیخته بازاریابی سبز مصرف کنندگان (مطالعه موردی: مصرف کنندگان محصولات لبنی شرکت پگاه در شهرستان شیراز). فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین. سال 2، شماره 1، شماره پیاپی4، صفحات 132 تا 161.
  10. رمضانیان، م.ر.؛ اسماعیل­ پور، ر. و تندکار، س.ه.، 1389. تأثیر آمیخته بازاریابی سبز بر فرآیند تصمیم­­گیری خرید مصرف­کنندگان (مطالعه موردی: مصرف­­کنندگان خانگی لامپ کم مصرف شهر رشت). نشریه مدیریت بازرگانی. دوره 2، شماره 5، صفحات 79 تا 98
  11. زرین­ جوی ­الوار، س.، 1390. نقش زن در بازاریابی سبز. فصلنامه علمی- پژوهشی زن و فرهنگ. سال 2، شماره 8، صفحات 49 تا 59.
  12. صادقی، م. و مهرانی، ه.، 1395. بررسی و تجزیه و تحلیل بسته­بندی محصولات، حفظ محیط­زیست و هزینه ­­های مرتبط. بررسی­­های بازرگانی. شماره 79، صفحات 88 تا 103.
  13. صمدی، م.؛ حبیبی، ل.؛ رسولی، م. و پشم ­فروش، م.، 1389. تاثیر فعالیت ­های بازاریابی بر تصمیم ­­گیری خرید محصولات سبز. چهارمین کنفرانس بین ­­المللی مدیریت بازاریابی. تهران. گروه پژوهشی آریانا. 1018 صفحه.
  14. فیض ­آبادی، ی.؛ غلام ­نژاد، م. و رمضانی، م.، 1388. ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﺎﻣﻞ­­ﻫﺎی ﻣؤﺛﺮ ﺑﺮ ﺻﺎدرات ﺧﺎوﻳﺎر اﻳﺮان. ﻣﺠﻠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺸﺎورزی. جلد 1، شماره 1، صفحات 1 تا 16.
  15. غفاری ­آشتیانی و غیاث­آبادی ­فراهانی، م.، 1396. بررسی عوامل تعیین­­ کننده استراتژی سازگار با محیط ­زیست بر مزیت رقابتی سبز و عملکرد صادرات سبز. فصلنامه مدیریت کسب و کار، دوره 39، شماره 35، صفحات 124 تا 139.
  16. غیاث ­­آبادی ­فراهانی، م. و غفاری ­آشتیانی، پ.، 1397. استراتژی بازاریابی صادرات سازگار با محیط زیست با نقش میانجـی مزیت­­ های رقابتی پورتر. مجله بررسی­­ های بازرگانی. شماره ­­های 89-88، صفحات 53 تا 61.
  17. قربانی، ا. و موسوی، س.ز.، 1395. بررسی تأثیر آمیخته بازاریابی سبز بر فروش محصولات سیز کارآفرینانه در راستای دستیابی به توسعه پایدار. دومین کنفرانس بین ­­المللی مدیریت و کارآفرینی، با تأکید بر شرایط اقتصاد مقاومتی. شهریور 1395.
  18. مکرمی، س.ق.، 1399. تجارت خاویار در بازارهای بین­­ المللی.تهران. انتشارات فرهنگ نور. 80 صفحه.
  19. Arago Correa, J.A. and Sharma, S., 2003. A contingent Resource-Based View of Proactive Corporate Environmental Strategy. Academy of Management Review. Vol. 28, No. 1, pp: 71-88.
  20. Cao, X., 2011. Does It Pay to Be Green? An Integrated View of Environmental Marketing with Evidence from the Forest Products Industry in China. A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy.
  21. Charter, M.; Peattie, K.; Ottman, J. and Polonsky, M.J., 2002. Marketing and sustainability, Published by Centre for Business Relationships, Accountability, Sustainability and Society (BRASS).
  22. Chen, Y.S., 2011. Green Organizational Identity: Sources and Consequence. Management Decision. Vol. 49, No. 3, pp: 384-404.
  23. Dahl, F.; Dilek, U. and Persson, S., 2008. Purchasing of environmental friendly computers, Bachelor Thesis within Business Administration, Jönköping International Business School.
  24. Fraj, E.; Martı´nez, E. and Matute, J., 2013. Green     Marketing     in     B2B organizations: An Empirical Analysis from the Natural-Resource-Based View   of   the Firm.  Journal of Business & Industrial Marketing. Vol. 28, No. 5, pp: 396-410. 
  25. Harris, L. and Shiraishi, H., 2018. Understanding the global caviar market. Results of a rapid assessment of trade in sturgeon caviar. TRAFFIC and WWF joint report.
  26. Leónidas, C.L.; Katsikeas, C.S.; Fotiadis, T.A. and Christodoulides, P., 2013. Antecedents and Consequences of an Eco-Friendly Export Marketing Strategy: The Moderating Role of Foreign Public Concern and Competitive Intensity. Journal of Intemational Marketing., American Marketing Association. Vol. 21, No. 3, pp: 22-46.
  27. Leonidou, L.; Thomas, A.; Fotiadis, B.; Christodoulides, P.C.; Spyropoulou, S.D. and Katsikeas, C.S., 2015. Environmentally Friendly Export Business Strategy: Its Determinants and Effects on Competitive Advantage and Performance. International Business Review. Vol. 24, pp: 798-811.
  28. McDonagh, P. and Clark, A., 1995. Corporate communications about sustainability: turning clever companies into enlightened companies. Greener Management International. Vol. 11, pp: 49-62.
  29. Menguc, B.; Auh, S. and Ozanne, L., 2010. The Interactive Effect of Internal and External Factors on a Proactive Environmental Strategy and its Influence on a Firm's Performance. Journal of Business Ethics. Vol. 94, No. 2, pp: 279-298.
  30. Ottman, J.A.; Stafford, E.R.; Hartman, L.C., 2006. Green Marketing Myopia. Heldref Publications. Vol. 48, No 5, pp: 73-86.
  31. Paço, A.M.F. and Raposo, M.L.B., 2008. Determining the characteristics to profile the green consumer: An exploratory approach. International Review on Public and Nonprofit Marketing. Vol. 27, No. 3, pp: 129-140.
  32. Paço, A.M.F. and Raposo, M.L.B., 2009. Green segmentation: An application to the Portuguese consumer market. Marketing Intelligence and Planning. Vol. 27, No. 3, pp: 364-379.
  33. Paço, A.M.F. and Raposo, M.L.B., 2010. Green consumer market segmentation: empirical findings from Portugalijcs_869 429.436. International Journal of Consumer Studies. Vol. 34, pp: 429-436.
  34. Papadopoulos, I.; Karagouni, G.; Trigkas, M. and Evanthia, P., 2010. Green marketing. Euro Med Journal of Business. Vol. 5, No. 2, pp: 166-190.
  35. Peattie, K. and Charter, M., 1997. Green marketing. In Green Management (eds by McDonagh, P. and Prothero, A.,). pp: 388-412. The Dryden Press, London.
  36. Polonsky, M.J. and Rosenberger, P.J., 2001. Reevaluating Green Marketing: A Strategic Approach, Business Horizons.
  37. Rivera-Camino, J., 2004. Re-evaluating green marketing strategy: a stakeholder Perspective. European Journal of Marketing. Vol. 41, pp: 1328-1358.
  38. Sambasivan, M.M.; Bah, S. and Jo-Ann, H., 2013. Making the Case for Operating Green: Impact of Environmental proactivity on multiple Performance Outcomes of Malaysian Firms. Journal of Cleaner Production. Vol. 42, pp: 69-82.
  39. Soonthonsmai, V., 2007. Environmental or Green Marketing as Global Competitive Edge: Concept, Synthesis, And Implication, EABR (Business) & ETLC (Teaching) Conference Proceedings, Venice, Italy.
  40. Tan, B.C. and Lau, T.C., 2010. Attitude towards the Environment and Green Products: Consumers’ Perspective. Management Science and Engineering. Vol. 4, pp: 27-39.
  41. Thogersen, J., 2006. Media attention and the market for green consumer products. Business Strategy and the Environment. Vol. 15, pp: 145-155.
  42. Vlosky, R.P.; Ozanne, L.K. and Fontenot, R.J., 1999. A conceptual model of US consumer willingness-to-pay for environmentally certified wood products. Journal of Consumer Marketing. Vol. 16, No. 2, pp: 117-126.