محیط زیست و توسعه فرابخشی

مجله علمی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

راهنمای نویسندگان

فرم ها و فایل های لازم

اسامی داوران

بررسی تغییرات پوشش اراضی با استفاده از کمی‌سازی سنجه‌های سیمای سرزمین در سواحل چابهار

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

مقدمه: مناطق ساحلی در سراسر جهان از اهمیت اجتماعی و اقتصادی زیادی برخوردار می‌باشند. این مناطق علاوه بر ارائه خدمات مهم اکوسیستمی، قابلیت شایانی برای فعالیت‌هایی از قبیل گردشگری، صنعتی و ترابری داشته و به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها کمک زیادی کرده‌ است. از سویی دیگر با توجه به اینکه مناطق ساحلی از پیچیده‌ترین اکوسیستم‌ها هستند، نیازمند پایش و برنامه‌ریزی برای حفاظت هرچه بیشتر می‌باشند، بنابراین تشخیص به موقع و دقیق تغییرات کاربری اراضی که پایه و اساس درک بهتر تعاملات میان انسان و پدیده‌های طبیعی است، مقدمات لازم را برای مدیریت و استفاده کارآمد از قابلیت‌های مناطق ساحلی را فراهم می‌کند.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات کاربری و پوشش اراضی در نواحی ساحلی چابهار برای 4 دوره شامل سال‌های 1368، 1378، 1388 و 1398 با استفاده از از سری زمانی داده‌های ماهواره لندست انجام گرفت. به منظور تهیه نقشه پوشش زمین، عملیات پردازش بر روی تصاویر طی مراحل پیش‌پردازش و پردازش انجام و طبقه‌بندی به روش ترکیبی انجام شد. دقت نقشه‌های تهیه شده با تهیه ماتریس خطا، محاسبه شاخص کاپا و صحت کلی به ترتیب بیش از 8/0 و 80 درصد، محاسبه گردید. سپس با استفاده سنجه‌های سیمای سرزمین تحلیل تغییرات الگوی مکانی طبقات کاربری اراضی انجام گرفت.
نتایج:  نتایح نشان داد در سال‌های مورد مطالعه بیش‌ترین درصد کاربری مربوط به اراضی بایر بوده است. پوشش اراضی شوره زار و بایر در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال 1368 به ترتیب 28/398 و 7/75 هکتار کاهش در حالی که پوشش اراضی پهنه آبی در سال 1398 نسبت به سال 1368 به میزان 3/115 هکتار افزایش را نشان داد. بررسی کاربری پوشش گیاهی نیز نشان داد این کاربری در تمامی دوره‌ها کمترین میزان مساحت را به همراه کاربری انسان ساخت به خود اختصاص داده است و افزایش تدریجی داشته‌اند. هم‌چنین ارزیابی صحت طبقه‌بندی نقشه پوشش اراضی نشان دهنده صحت بالای نقشه تولیدی هستند به طوری که در دوره 1368 با 25/93 بیشترین و دوره 1398 با 6/85 کمترین میزان صحت جهت طبقه‌بندی به دست آمده است. نتایج نشان داد در سال ۱۳۹۸ تعداد لکه پهنه آبی، پوشش گیاهی و انسان ساخت (830، 2662 و 4 به ترتیب) نسبت به سال 1368 (146، 2386 و 1 به ترتیب) افزایش یافته در حالی که تعداد لکه شوره زار و اراضی بایر در سال 1398 (643 و 761 به ترتیب) نسبت به سال ۱۳۶۸ (720 و 1060 به ترتیب) کاهش نشان داد.
بحث: نتایج مطالعه حاضر نشان داد تغییرات قابل ملاحظه‌ایی در خط ساحلی چابهار طی 30 سال اخیر رخ داده است. نتایج حاکی از آن است که در منطقه مطالعاتی از سال 1368 تا 1398 پوشش گیاهی رشد قابل ملاحظه‌ایی کرده است (از 34/116 به 30/202) و در مجموع 96/85 به کاربری پوشش گیاهی افزوده شده است. افزایش کاربری پوشش گیاهی را می‌توان به افزایش کشاورزی نسبت داد. نتایج آشکارسازی تغییرات مناطق انسان ساخت نیز رشد چشمگیری را (18/133، 74/205، 29/228 و 42/411 به ترتیب در سال‌های 1368، 1378، 1388 و 1398) در دوره  مورد مطالعه نشان داده است. به طور کلی می‌توان گفت با توجه به تجزیه و تحلیل‌های سنجه‌های سیمای سرزمین در  دوره مطالعه افزایش کاربری‌های انسان ساخت و تغییرات محیط زیستی ادامه داشته است و طرح‌های مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی اتخاذ نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
  1. Arekhi, S. and Adibnejad, M., 2011. Efficiency assessment of the Support Vector Machines for land use classification using Landsat ETM+ data (Case study: Ilam Dam Catchment). Iranian Journal of Range and Desert Research. 18(3), 420-440. (In Persian with English abstract).
  2. Bagheri, M.H., Bagheri, A. and Sohooli, G.A., 2016. Analysis of changes in the Bakhtegan lake water body under the influence of natural and human factors. Iran-Water Resources Research. 12(3), 1-11. (In Persian with English abstract).
  3. Berila, A. and Isufi, F., 2021. Two decades (2000–2020) measuring urban sprawl using GIS, RS and landscape metrics: A case study of municipality of Prishtina (Kosovo). Journal of Ecological Engineering. 22(6), 114-125.
  4. Bokaeain, F., Shamsipour, A. and Alikhah, M., 2020. Monitoring Land Use Change Emphasizing Physical Urban Development of Tehran, Using Remote Sensing and GIS. Journal of Environmental Science and Technology. 22(1), 61-78.‏ (In Persian with English abstract).
  5. del Castillo, E.M., García-Martin, A., Aladrén, L.A.L. and de Luis, M., 2015. Evaluation of forest cover change using remote sensing techniques and landscape metrics in Moncayo Natural Park (Spain). Applied geography. 62, 247-255.‏
  6. Dezhbani, R., Hazbavi, Z., Mostafazadeh, R., Esmali Ouri, A. and Alaei, N., 2023. Analysis of the Relationship between Spatial and Temporal Changes in Land Use and Landscape Metrics in the KoozehTopraghi Watershed. Journal of Geography and Environmental Studies. 12(45), 82-99.‏
  7. Duan, H., Zhang, H., Huang, Q., Zhang, Y., Hu, M., Niu, Y. and Zhu, J., 2016. Characterization and environmental impact analysis of sea land reclamation activities in China. Ocean and Coastal Management. 130, 128-137.
  8. ‏El-Asmar, H.M. and Hereher, M.E., 2011. Change detection of the coastal zone east of the Nile Delta using remote sensing. Environmental Earth Sciences. 62, 769-777.‏
  9. Fajr, S. and Ilanlo, M., 1398. Evaluation of spatio-temporal changes in the shape of the coastal cities of Khuzestan province by using land features. Journal of Geography and Environmental Hazards. 8 (3), 167-184. (In Persian with English abstract).
  10. Gholamalifard, M., Joorabian Shooshtari, S., Hosseini Kahnuj, S.H. and Mirzaei, M., 2013. Land Cover Change Modeling of Coastal Areas of Mazandaran Province Using LCM in a GIS Environment. Journal of Environmental Studies .38 (4), 109-124. (In Persian with English abstract).
  11. Gholaminia, A., 2009. Spatial analysis of land use in Bushehr city. Master thesis. University of Esfahan, 264.
  12. Ghorghich, G., Anvari, M.R., AkbariNodeh, M.R. and AskariNejhad, V., 2015. Evaluation of the environmental effects of the development of tourist sites in Chabahar. International research conference in science and technology.
  13. Hamze, F. and Abdollahi, H., 2022. Detection and monitoring of land use change using supervised classification method and post classification comparison (case study of Assaluyeh area). Territory, 19(73), 87-108.‏ (In Persian with English abstract).
  14. Huot, A., Anvari, M.R. and Miri, G.M., 2021. Investigating the status of urban areas of Chabahar in terms of ecological criteria. journal Scientific of regional planning. 11(43): 187-201.‏ (In Persian with English abstract).
  15. Hosseini, A., Gholami, H., Esmaeilpour, Y. and Cerda, A., 2020. Assessing land degradation with predicting land cover and climatic parameters changes in coastal areas of southern Iran using Ca-Markov model. Environmental Erosion Research Journal. 9(4), 70-91.‏(In Persian with English abstract).
  16. Huang, Z., Fang, L. and Li, S., 2020. Subpixel-pixel-superpixel guided fusion for hyperspectral anomaly detection. IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing. 58(9), 5998-6007.‏
  17. Karami, A. and Feghhi, J., 2012. Investigation of Quantitative metrics to protect the landscape in land use by sustainable pattern (Case study: Kohgiluyeh and Boyer Ahmad). Journal of Environmental Studies. 37(60), 79-88.‏ (In Persian with English abstract).
  18. Khenamani, A., Fathizad, H., Hakimzadeh, M., 2017. Evaluating trend Change Land Use/Cover Using Remote Sensing Technique and Object-Oriented Classification Algorithm (Case study: Bartash Plain in Dehloran, Ilam). Iranian Journal of Range and Desert Research. 25 (4), 723-734. (In Persian with English abstract).
  19. Kuleli, T., 2010. Quantitative analysis of shoreline changes at the Mediterranean Coast in Turkey. Environmental monitoring and assessment. 167, 387-397.‏
  20. Lausch, A. and Herzog, F., 2002. Applicability of landscape metrics for the monitoring of landscape change: issues of scale, resolution and interpretability. Ecological indicators. 2(1-2), 3-15.‏
  21. Lu, D. and Weng, Q., 2007. A survey of image classification methods and techniques for improving classification performance. International journal of remote sensing. 28(5), 823-870.‏
  22. Mitchell, M.G., Suarez-Castro, A.F., Martinez-Harms, M., Maron, M., McAlpine, C., Gaston, K.J. and Rhodes, J.R., 2015. Reframing landscape fragmentation's effects on ecosystem services. Trends in Ecology and Evolution. 30(4), 190-198.
  23. Naeimi Nezamabad, A., Ghahroudi Tali, M. and Servati, M.R., 2010. Monitoring of Coastal Line and Coastal Landform Changes in Persian Gulf with Remote Sensing and Geographic information System Techniques (Case Study: Asaluyeh Coastal Region. Geographic Space.10 (30), 45-61. (In Persian with English abstract).
  24. Nazar Neghad, H., Hosseine, M. and Mostafazadeh, R., 2020. Assessment of changes in Landuse connectivity and pattern using landscape metrics in the Zolachai Watershed, Salmas. Geographical Planning of Space, 9(34), 53-66.‏ (In Persian with English abstract).
  25. Rahdary, V., Maleki Najfabdai, S., Afsari, K., Abtin, E., Piri, H. and Fakhireh, A., 2012. Monitoring the Land use and land cover changes, during 1987 to 2009 in Hamoun Wildlife Refuge, Using Remote Sensing Images and the Geographic Information System (G.I.S.). Iranian Journal of Remote Sencing and GIS. 10(2), 59-70. (In Persian with English abstract).
  26. Rahdary, V., Soffianian, A., Maleki Najfabdai, S., Khajeddin, S.J. and Rahdari, M., 2016, Land use/cover mapping using satellite data and geographic information system (GIS) (Case study: Mouteh wild life sanctuary). Journal of Environmental Science and Technology. 18 (1), 79-89. In Persian with English abstract.
  27. Richards, J.A. and Richards, J., 1999. Remote sensing digital image analysis (Vol. 3): SpringeAbou
  28. Ridd, M.K. and Liu, J., 1998. A comparison of four algorithms for change detection in an urban environment. Remote sensing of environment, 63(2), 95-100.
  29. Samra, R.M. and El-Barbary, S.M., 2018. The use of remote sensing indices for detecting environmental changes: a case study of North Sinai, Egypt. Spatial Information Research, 26, 679-689.‏
  30. Soleimani, A. and Hojati, M., 2018. Investigation and Quantification of Variations of Landscape Measures using Remote Sensing and Biodiversity Indices (Case Study: Dez Protected Area). Human and Environment. 16(3), 65-76.‏ (In Persian with English abstract).
  31. Vassilakis, E., Tsokos, A. and Kotsi, E., 2016. Shoreline change detection and coastal erosion monitoring using digital processing of a time series of high spatial resolution remote sensing data. Bulletin of the Geological Society of Greece. 50(3), 1747-1755

 

محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 8، شماره 81
آبان 1402
صفحه 62-77
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار