بررسی فعالیت صیادی در زیستگاه‌ مرجانی اطراف جزایر خارک و خارگو با روش SWARA

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهشی تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران

2 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری - دانشگاه یاسوج، ایران

3 دانشکده مهندسی، دانشکده محیط زیست، گروه برنامه ریزی محیط زیست، تهران، ایران

4 رئیس گروه اکولوژی دریا، معاونت محیط زیست دریایی و تالاب ها، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران

5 رئیس اداره محیط زیست دریایی، اداره کل محیط زیست استان بوشهر، ایران

6 گروه ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران

10.22034/envj.2022.164638

چکیده

پیشینه و هدف: نظر به اهمیتی که مرجان‌ها در ابعاد مختلف زندگی بشر دارند بررسی و مطالعه آن‌ها بیش از پیش ضرورت پیدا خواهد کرد. جزایر خارک و خارگو از لحاظ محیط­زیستی به خصوص پوشش‌های مرجانی خاص بسیار حائز اهمیت است. در چند دهه‌ی گذشته بسیاری از تهدیدهای بالقوه مانند فعالیت‌های انسانی مخرب مرتبط با صنعت نفت و پسماندهای ناشی از آن در محیط‌های ساحلی، آلودگی نفتی و هیدروکربنی، آلودگی صنعتی و شهری، آلودگی هوا، تخلیه پساب‌های شهری و فاضلاب‌ها،
تنش ­های حرارتی ناشی از تغییرات اقلیمی و نوسان سطوح میانی و بالایی آب، صید با تور توسط صیادان و شکار ماهی توسط غواصان در مناطق مرجانی و همین­طور بی احتیاطی غواصان زیستگاه ­های مرجانی را با چالش‌های زیادی مواجه کرده است. یکی از فعالیت‌هایی که در تعارض نسبی با اکوسیستم دریایی جزیره خارک و به خصوص موقعیت سواحل مرجانی قرار دارد، فعالیت‌ها و تحرکات مربوط به صید و صیادی در جزیره خارک و خارگو است. قدمت این فعالیت‌ها به چندین دهه می­رسد. بیکاری و نبود اشتغال پایدار در بسیاری از مناطق ساحلی سـبب شـده کـه تعداد زیادی از مردم به ماهیگیری بپردازند. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی چالش‌های محیطی- انسانی با جنبه­ های مختلف چالش‌ صید و صیادی است که قلمرو جغرافیایی آبسنگ‌های مرجانی را تهدید می‌نماید.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش جهت ارزیابی و بررسی تهدیدات ایجاد شده در حوزه جغرافیای جزیره خارک ابتدا به بررسی چالش‌های فعالیت صیادی با استفاده از مشاهدات میدانی و تحلیل پرسشنامه‌ای پرداخته شد. سپس این چالش‌ها طبقه‌بندی شدند و در نهایت سهم هریک از جنبه­های آن در جوامع صیادی نزدیک به زیستگاه‌ مرجانی جزایر خارگ و خارگو تحلیل و بررسی شدند. جهت بررسی چالش‌های صید و صیادی با استفاده از روش آماری تحلیل آلفای کرونباخ و طیف لیکرت درصد اعتماد را محاسبه تا در صورت تأیید بتوان به نتایج و تحلیل­های نهایی اعتماد کرد. وزن­های هر کدام از معیارها توسط آزمون فازی-عددی سوارا (SWARA)، نهایی گردید.
نتایج: در پرسشنامه این پژوهش 21 سوال مطرح و میزان آلفای کرونباخ در سطح قابل قبول و خوب 729/. بدست آمد که اعتماد به محتوای پرسشنامه تأیید می کند. اثرگذاری و وزن هرکدام از معیارها در میزان پایایی نشان داد که بیشترین درصد صید از طریق قایق­های موتوری در فصل زمستان و اوایل صبح انجام می­شود (93 درصد). نتایج نشان داد که بیش از 85 درصد صیادان هیچ­گونه‌ آموزش لازم جهت صید در مناطق مرجانی را ندیده­اند و این چالش جدی و اساسی شناخته می‌شود. طبق نتایج نهایی وجود پاسخگویی در ابعاد انسانی و محیطی (مانند فصل، ابزار و زمان صید)، ابزار صید با 8/30 درصد بیشترین و زمان صید با 3/23 درصد کم‌ترین وزن معیارها را شامل می‌شوند.
بحث: خروجی حاکی از آن است که ابزار صید به عنوان معیاری با رتبه اول ارزش گذاری می‌شود به عبارتی 31 درصد از وزن گویه‌ها را تبیین می‌نماید. در مقابل زمان صید با 23 درصد کمترین وزن را در تبین معیارها دارد. این پردازش‌های آماری بیانگر این موضوع است که در بررسی چالش‌ها و تهدید‌های گستره‌ی مرجانی در جزیره خارک عوامل انسانی- محیطی بایستی در اولویت بررسی باشد. به عبارتی کنترل و مدیریت چالش‌های انسان‌ساخت و عوامل وابسته به آن می‌تواند محیط‌های امن مرجانی را خلق نماید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Allen, I.E. and Seaman, C.A., 2007. Likert scales and data analyses. Quality progress, 40(7), 64-65.
  2. Behzadi, S., Rameshi, H., Salarpouri, A., Darvishi, M., Pourmozaffar, S., Moradi, S. and Gholam, A., 2020. Short communication: Survey of Stag-horn corals (Acropora spp.) bleaching in the Hendurabi Island (Northern of the Persian Gulf), Iranian Scientific Fisheries Journal, 29(3), 191-196. )In Persian with English abstract(.
  3. Behzadi, S., Salarpouri, A., Darvishi, M., Daghoghi, B., Siead Moradi, S. and Rameshi, H., 2012. Study of existing biological communities in Hormuzgan province waters (Persian Gulf) for installation of artificial reefs, Iranian Scientific Fisheries Journal, 20(3), 23.)In Persian with English abstract(.
  4. Ben-Ari, H., Paz, M. and Sher, D., 2018. The chemical armament of reef-building corals: inter-and intra-specific variation and the identification of an unusual actinoporin in Stylophora pistilata. Scientific reports, 8(1), 251.‏
  5. Bolouki Koorandeh, M., Nabavi, S.M.B., Shokri, M.R. and Ghanemi, K., 2018. Study of Coral Reefs Health Status in Kharg and Khargo Islands. Joc. 9 (34) :11-17. )In Persian with English abstract(.
  6. Bolouki Kourandeh, M., Naderloo, R., Khoroushi, N. and Zangiabadi, S., 2021. Diversity of hard coral in Iranian waters of the Persian Gulf and Oman Sea. JFST. 10 (2):173-188. )In Persian with English abstract(.
  7. Bolouki Kourandeh., M., Nabavi, S.M.B. and Sinaei, M., 2013. Assessment of coral health in the coastal areas of the Persian Gulf. Ocean Science Journal, 48(3): 251- 258.
  8. Brennan, J.J., Messerschmidt, J.L., Williams, L.M., Matthews, B.J., Reynoso, M. and Gilmore, T.D., 2021. Sea anemone model has a single Toll-like receptor that can function in pathogen detection, NF-κB signal transduction, and development. Proceedings of the National Academy of Sciences, 114(47), E10122-E10131.
  9. Darling, E.S. and D'agata, S., 2017. Coral reefs: Fishing for sustainability. Current Biology, 27(2), pp. R65-R68.
  10. Ferrario, F., Beck, M.W., Storlazzi, C.D., Micheli, F., Shepard, C.C. and Airoldi, L., 2014. The effectiveness of coral reefs for coastal hazard risk reduction and adaptation. Nature communications, 5, 3794.‏
  11. Freiwald, J., Wisniewski, C., Wehrenberg, M., Shuman, C. and Dawson, C., 2015. Reef Check California Instruction Manual: A Guide to Rocky Reef Monitoring, 8th Edition. Reef Check Foundation, Pacific Palisades, CA, USA.
  12. Ghazilou, A., Shokri, M. and William, G., 2018. Effects of Anthropogenic Activity on Coral Reef Fish Assemblages of the Northern Persian Gulf, Journal of Oceanography, 9(33), 21-29.)In Persian with English abstract(.
  13. Ghorbanzadeh Zafarani, G., Askari, M., Gholamali Fard, M., Hashemi Ana, S.K., Zarandian, A. and Hosseini Tayefeh, F., 2019. Health assessment of coral habitats and habitat location selection, Employer: Iranian Continental Shelf Oil Company, Consulting Engineer (Executive): Environment and Sustainable Development Research Institute, 224 p )In Persian with English abstract(.
  14. Grottoli, A.G., Tchernov, D. and Winters, G., 2017. Physiological and biogeochemical responses of super-corals to thermal stress from the northern gulf of Aqaba, Red Sea. Front. Mar. Sci. 4:215. doi: 10.3389/fmars.2017.00215.
  15. Hall Steven, J., 2018. Impact of fishing on marine ecosystems and communities, translated by Dadgar S., Kimram, F and Wali Nasab, T: Tehran, Iran Fisheries Research Museum, 2018, 428 p.
  16. Kavousi, J., Seyfabadi, J., Rezai, H. and Fenner, D., 2011. Coral reefs and communities of Qeshm island, the Persian Gulf. Zoological Studies, 50(3): 276-283.
  17. Keršuliene, V., Zavadskas, E.K. and Turskis, Z., 2010. Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA). Journal of business economics and management, 11(2), 243-258.
  18. Mavi, R.K., Goh, M. and Zarbakhshnia, N., 2017. Sustainable third-party reverse logistic provider selection with fuzzy SWARA and fuzzy MOORA in plastic industry. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 91(5-8), 2401-2418.
  19. Menini, E. and Van Dover, C.L., 2019. An atlas of protected hydrothermal vents. Marine Policy, 108, 103654.
  20. Mousavi, S.H., Danehkar, A., Shokri, M.R., Poorbagher, H. and Azhdari, D., 2015. Site selection for artificial reefs using a new combine Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) tools for coral reefs in the Kish Island–Persian Gulf. Ocean and Coastal Management, 111, pp.92-102. )In Persian with English abstract(.
  21. O’Rourke, A., Kremb, S., Duggan, B.M., Sioud, S., Kharbatia, N., Raji, M., et al. 2018. Identification of a 3-alkylpyridinium compound from the Red Sea sponge amphimedon chloros with in vitro inhibitory activity against the West Nile virus NS3 protease. Molecules 23: E1472. doi: 10.3390/molecules23061472.
  22. Osman, E.O., Suggett, D.J., Voolstra, C.R., Petta, D.T., Clark, D.R., Pogoreutz, C., et al., 2020. Coral microbiome composition along the northern Red Sea suggests high plasticity of bacterial and specificity of endosymbiotic dinoflagellate communities. Microbiome 8, 1–16. doi: 10.1186/s40168-019-0776-5.
  23. Portman, M.E. and Teff-Seker, Y., 2017. Factors of success and failure for transboundary environmental cooperation: projects in the Gulf of Aqaba. J. Environ. Policy Plann. 19, 810–826. doi: 10.1080/1523908x.2017.1292873.
  24. Rezai, H., Samimi, K., Kabiri, K., Kamrani, E., Jalili, M. and Mokhtari, M., 2010. Distribution and abundance of the corals around Hengam and Farurgan islands, the Persian Gulf. Journal of the Persian Gulf, 1(1): 7-15. )In Persian with English abstract(.
  25. Roder, C., Berumen, M.L., Bouwmeester, J., Papathanassiou, E., Al-Suwailem, A. and Voolstra, C.R. 2020. First biological measurements of deep-sea corals from the Red Sea. Scientific reports, 3(1), 1-10.
  26. Roik, A., Röthig, T., Pogoreutz, C., Saderne, V. and Voolstra, C.R., 2018. Coral reef carbonate budgets and ecological drivers in the central Red Sea – a naturally high temperature and high total alkalinity environment. Biogeosciences 15, 6277–6296. doi: 10.5194/bg-15-6277-2018.
  27. Rozbehani, M. and Choobkar, N., 2011. Survey of destructive factors on Coral reefs and conservative strategies, Journal of Human and Environment, 8(4). 89-94. )In Persian with English abstract(.
  28. Shao, Y., Woll, K.H., Chappell, A., Huang, J., Lin, Z., McTainsh, G.H. and Yoon, S., 2011. Dust cycle: An emerging core theme in Earth system science. Aeolian Research, 2(4), 181-204.
  29. Shlesinger, T. and Loya, Y., 2019. Breakdown in spawning synchrony: a silent threat to coral persistence. Science 365, 1002–1007. doi: 10.1126/science. aax0110.
  30. Shojae, F., Kamrani, E., Sharif Ranjbar, M. and Mirzadeh, M., 2012. Hard corals fauna of Larak island (Persian Gulf, Iran). Journal of Life Science and Biomedicine, 2(3): 79-82.
  31. Shokri Bousjein, M.R., Haeri-Ardakani, O., Sharifi, A., Abdoullahi, P. and Nazarian, M., 2000. Status of coral reefs around Kish Island in the Iranian Persian Gulf. Proceedings of an international symposium on: The extent and impact on coral bleaching in the Arabian region. Riyadh, 236-248 pp.
  32. Steiner, Z., Turchyn, A.V., Harpaz, E. and Silverman, J., 2018. Water chemistry reveals a significant decline in coral calcification rates in the southern Red Sea. Nat. Commun. 9:3615. doi: 10.1038/s41467-018-06030-6.
  33. Valavi, H., Savari, A., Yavari, V., Kochanian, P., Safahieh, A. and Sedighi Savadkuhi, O., 2009. Coral reef anthropogenic impact bioindicators in the Northern part of the Persian Gulf. Applied Ecology and Environmental Research, 7(3): 215-227.
  34. Yu, K., 2012. Coral reefs in the South China Sea: Their response to and records on past environmental changes. Science China Earth Sciences, 55(8), 1217-1229.
  35. Zhongming, Z., Linong, L., Xiaona, Y., Wangqiang, Z. and Wei, L., 2021. Residential Coal Use in China Results in Many Premature Deaths, Models Indicate.

 

محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 7، شماره 77
آبان 1401
صفحه 99-110

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار