اقتصاد محیط زیست
اردوان زرندیان؛ فاطمه محمدیاری؛ رویا موسی زاده؛ مجید رمضانی مهریان؛ جلیل بادام فیروز
چکیده
مقدمه: منابع خاک نقش مهمی در تأمین کالاهای مادی ضروری برای انسان و سایر موجودات دارد و خدمات اکوسیستمی متنوعی را به انسان ارائه می‌دهد. همچنین خاک برای مدت طولانی به عنوان یک زیرساخت سبز مهم برای حفظ کشاورزی و جنگلداری به عنوان پایه رشد گیاهان عمل کرده است. علاوه بر این، خاک می‌تواند خدمات مختلف اکوسیستمی مانند بی‌حرکت کردن آلاینده‌ها، ...
بیشتر
مقدمه: منابع خاک نقش مهمی در تأمین کالاهای مادی ضروری برای انسان و سایر موجودات دارد و خدمات اکوسیستمی متنوعی را به انسان ارائه می‌دهد. همچنین خاک برای مدت طولانی به عنوان یک زیرساخت سبز مهم برای حفظ کشاورزی و جنگلداری به عنوان پایه رشد گیاهان عمل کرده است. علاوه بر این، خاک می‌تواند خدمات مختلف اکوسیستمی مانند بی‌حرکت کردن آلاینده‌ها، کنترل آب باران، ترسیب کربن و تأمین زیستگاه را ارائه دهد که به صورت مستقیم برای انسان سودمند است. خدمات ارائه شده توسط اکوسیستم‌ها به انسان را خدمات اکوسیستمی می‌گویند. نگهداشت خاک به پتانسیل اکوسیستم‌ها در کنترل فرسایش خاک و حفظ خاک می‌گویند که در طبقه خدمات تنظیمی قرار دارد.مواد و روش‌ها: کمیسازی نگهداشت و فرسایش خاک در نرمافزار InVEST با مدلInVEST Sediment Delivery Ratio (SDR) ارزیابی شد. ورودی‌های مورد نیاز برای اجرای این مدل شامل: نقشه کاربری اراضی، فاکتور K (فرسایش‌پذیری خاک)، فاکتور R (فرسایندگی باران)، فاکتور C (نوع کاربری اراضی و پوشش)، فاکتور P (اقدامات حفاظتی)، DEM (مدل رقومی ارتفاع) و جدول بیوفیزیکی است.نتایج: بر اساس نتایج، پتانسیل اتلاف خاک و انتقال رسوب در محدوده مطالعاتی به ترتیب از صفر تا 18/248 تن در پیکسل و صفر تا 25/57 تن در پیکسل متغیر است. نگهداشت خاک نیز در طیفی از صفر تا 85/124 تن در پیکسل در محدوده مورد مطالعه برآورد شده است. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار اتلاف خاک در زیرحوضه 14 با 13716400 تن در سال و کمترین میزان اتلاف خاک در زیرحوضه 4 با 416594 تن در سال رخ می‌دهد. همچنین بیشترین مقدار خدمت اکوسیستمی نگهداشت خاک در زیرحوضه 13 با 4304414 تن در سال و کمترین مقدار آن در زیرحوضه 4 با 5645 تن در هکتار در سال تدارک می‌شود.بحث: جنگل‌های متراکم استان سمنان در منتهی‌الیه شمالی استان، با بیش از 36 تن در هکتار بیشترین خدمت اکوسیستمی نگهداشت خاک و محدوده‌های کویری، دریاچه نمک و شوره‌زار کمترین میزان خدمت نگهداشت خاک را فراهم می‌نمایند. بر همین اساس، مجموعه جنگل‌های استان شامل جنگل‌های متراکم، نیمه متراکم، کم‌تراکم و تنک در مجموع 4269166 تن در سال موجب نگهداشت خاک در استان می‌شوند. همچنین مراتع خوب، سالانه موجب نگهداشت بیش از 18 تن در هکتار از خاک استان می‌شوند و مجموع کارکرد نگهداشت خاک توسط انواع مراتع استان شامل مراتع خوب، متوسط و فقیر به میزان 9395160 تن در سال است که با توجه به مساحت حدود 18 برابری مراتع نسبت به جنگل‌ها، می‌توان گفت بیشترین خدمت اکوسیستمی نگهداشت خاک به لحاظ توزیع جغرافیایی این خدمت در استان توسط مراتع تدارک می‌شود؛ هرچند که محدوده‌های جنگلی دارای توان بیشتری برای حفاظت از خاک هستند. کاربری‌های باغ و مزارع دیم بعد از پوشش‌های طبیعی جنگلی و مرتعی، به ترتیب با تدارک نگهداشت خاک به میزان 86/7 و 15/2 تن در هکتار در رتبه‌های بعدی قراردادند. اما سایر کاربری‌های انسان‌ساخت مانند محدوده‌های شهری چون معمولاً با حذف یا کاهش پوشش گیاهی همراه هستند، موجب زایل شدن این خدمت اکوسیستمی می‌شوند. با توجه به استقرار نواحی شهری در نیمه شمالی محدوده مورد مطالعه و اثر منفی آنها بر این خدمت اکوسیستمی، اهمیت حفاظت از پوشش‌های جنگلی و مرتعی استان برای حفظ استمرار تدارک خدمت نگهداشت خاک یک امر حیاتی محسوب می‌شود.
اقتصاد محیط زیست
جلیل بادام فیروز؛ حمید سرخیل؛ رویا موسی زاده
چکیده
استخراج مواد معدنی نقش اساسی در توسعه اقتصادی، اجتماعی به همراه دارد، از طرفی معدنکاری و فرآیندهای وابسته به آن، می تواند پیامدهای آسیب رسان بر اکوسیستم‌های طبیعی داشته باشد که از آن جمله می توان به آلودگی هوا، آب و خاک، و همچنین اثر بر روی تنوع زیستی و کاربری اراضی اشاره نمود. بنابراین با کمیسازی این پیامدها و تخمین ...
بیشتر
استخراج مواد معدنی نقش اساسی در توسعه اقتصادی، اجتماعی به همراه دارد، از طرفی معدنکاری و فرآیندهای وابسته به آن، می تواند پیامدهای آسیب رسان بر اکوسیستم‌های طبیعی داشته باشد که از آن جمله می توان به آلودگی هوا، آب و خاک، و همچنین اثر بر روی تنوع زیستی و کاربری اراضی اشاره نمود. بنابراین با کمیسازی این پیامدها و تخمین هزینه خسارات وارد بر خدمات بوم سازگان می‌توان با اعمال رهکارهای مبتنی بر پیشگیری و کنترل اثرات، تخریب بوم سازگان های کشور را کاهش داد. محدوده معدنی بوکسیت جاجرم به عنوان بزرگترین و مهمترین معدن بوکسیت کشور، در استان خراسان شمالی واقع شده است. معدنکاری فلز بوکسیت در طی فرآیند بهره برداری و استخراج ماده ارزشمند آلومینیوم، پیامدهای محیط زیستی منفی بر روی اکوسیستم‌های همجوار خود به همراه دارد. از آنجایی که بیشترین محدوده اثر این معدن، اراضی کشاورزی پایین دست و اطراف محدوده استخراجی این منطقه به میزان 6000 هکتار می باشد، لذا در این تحقیق هزینه خسارات محیط زیستی معدن با استفاده از رویکرد انتقال منفعت بر روی این بیوم برآورد گردیده است. هزینه خسارات وارد بر خدمات بوم سازگان ناشی از معدنکاری فلز بوکسیت در اراضی زراعی (برای مساحت 1000 هکتار از اراضی تحت تأثیر)، 2481375 میلیون ریال (معادل 9925500 دلار) در سال (2021) تخمین زده شده است، که این خود اهمیت بازسازی معدن و همچنین احیای اکولوژیکی بعد از فعالیت معدنکاری در منطقه مزبور را میرساند. استفاده از ابزارهای اقتصادی در جهت پیشگیری و کنترل اثرات ناشی از فعالیت های معدنکاری بسیار ضروری است.
اقتصاد محیط زیست
جلیل بادام فیروز؛ رویا موسی زاده
چکیده
ارزش گذاری اقتصادی خدمات اکوسیستم ابزاری مفید، به منظور پشتیبانی از تصمیم گیری در خصوص مدیریت اکوسیستم می باشد و به تصمیم گیران در جهت حفاظت بیشتر و مؤثرتر اکوسیستم کمک می کند. در حال حاضر سیاستگذاران و برنامه ریزان، جعبه ابزارهای مناسب با دسترسی آسانی را برای ارزیابی ارزش اقتصادی اکوسیستم‌های تالاب در اختیار ندارند ...
بیشتر
ارزش گذاری اقتصادی خدمات اکوسیستم ابزاری مفید، به منظور پشتیبانی از تصمیم گیری در خصوص مدیریت اکوسیستم می باشد و به تصمیم گیران در جهت حفاظت بیشتر و مؤثرتر اکوسیستم کمک می کند. در حال حاضر سیاستگذاران و برنامه ریزان، جعبه ابزارهای مناسب با دسترسی آسانی را برای ارزیابی ارزش اقتصادی اکوسیستم‌های تالاب در اختیار ندارند بدیهی است که استناد به مقادیر کمی و ریالی در بیان ارزش هر منبع، ابزاری کارا و مؤثر در جهت توجیه اهداف توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست خواهد بود و این مهم با در دست داشتن الگوی راهنمای مشخص امکان پذیر می باشد. برآورد ارزش‌های اقتصادی و هزینه خسارات زیست محیطی اکوسیستم تالابی می تواند در حفظ ارزش ها و جلوگیری از تخریب آن مثمرثمر واقع گردد. مطالعه حاضر با هدف‌ایجاد یکپارچه سازی در بحث ارزشگذاری اقتصادی و برآورد هزینه خسارات وارد بر خدمات زیست بومی تالاب ها به عنوان بخشی از فرآیند تعیین ارزش اقتصادی منابع طبیعی می باشد. وجود الگو و راهنمایی پایه و کاربردی در حوزه ارزش گذاری تالاب می تواند کاربران علاقهمند را در خصوص شناسایی ارزش ها، انتخاب فنون ارزشگذاری متناسب با هر ارزش و به طور کل، هدایت در مسیر صحیح ارزش گذاری کالاها و خدمات و نیز در اعمال سیاست های مدیریتی و اجرایی منطبق با توسعه پایدار یاری نماید. در این مطالعه با مرور مقالات و دستورالعمل‌های منتشر شده منتخب مرتبط با موضوع تحقیق، مراحل گام به گام برآورد ارزش‌های اقتصادی و هزینه خسارات زیست محیطی تالاب ها ارائه شده است.